Đi vào vùng thảm họa

6 giờ tối theo giờ địa phương, chiếc máy bay của Hãng hàng không Vietjet chuẩn bị hạ cánh xuống sân bay quốc tế Yangon. Qua cửa sổ máy bay, đất nước Myanmar hiện ra trong mắt tôi với cảm xúc thật khó tả.

Chuyến đi đầu tiên của tôi đến Myanmar không phải hành trình khám phá những điều mới mẻ mà là để cùng đoàn cứu hộ-cứu nạn của Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam thực hiện nhiệm vụ hỗ trợ một đất nước vừa chứng kiến thảm họa động đất kinh hoàng.

Người đầu tiên mà chúng tôi gặp khi đặt chân xuống sân bay là Thủ hiến vùng Yangon, ông U Soe Thein. Trong cuộc trò chuyện với Trưởng đoàn QĐND Việt Nam tham gia hỗ trợ khắc phục hậu quả động đất tại Myanmar-Thiếu tướng Phạm Văn Tỵ, Thủ hiến Yangon cảm ơn Việt Nam đã nhanh chóng cử lực lượng sang hỗ trợ Myanmar khắc phục hậu quả động đất và nhấn mạnh điều này thể hiện tình cảm tốt đẹp giữa đất nước và nhân dân hai nước.

Có vẻ như ông còn rất nhiều điều muốn chia sẻ, nhưng biết chúng tôi sốt ruột cần tới nơi thực hiện nhiệm vụ, ông một lần nữa nhắc lại lời cảm ơn rồi nhanh chóng tiễn đoàn. Ba chiếc xe 45 chỗ đưa lực lượng cứu hộ-cứu nạn của quân đội và công an, tổng cộng hơn 100 người, hối hả lao đi trong đêm theo hướng thủ đô Naypyidaw. Chặng đường từ Yangon về Naypyidaw ngót nghét 500km. Nhìn qua kính ô tô, hai bên đường là một màu đen đặc quánh, lâu lâu mới có ánh sáng từ đèn pha của những chiếc xe chạy ngược chiều, nhưng cũng chỉ lóe lên trong tích tắc rồi vụt tắt. Khung cảnh ấy khiến những bạn Việt Nam mới đặt chân đến Myanmar hình dung về những gì mà đất nước này đang trải qua sau thảm họa động đất: Đau thương, mất mát và nhiều khu vực bị ảnh hưởng vẫn đang chìm trong bóng tối.

Xe chạy được hơn 3 tiếng đồng hồ, cả đoàn tấp vào một trạm dừng nghỉ ven đường, thời gian được trưởng đoàn thông báo là 10 phút cho cả ăn tối và vệ sinh cá nhân. Ở đây nhìn không khác những trạm dừng nghỉ chân tại Việt Nam là mấy với những gian hàng nhỏ, bán đủ mặt hàng, song đồ ăn vặt nhiều hơn cả. Đại tá Đào Văn Duy, Tùy viên Quốc phòng Việt Nam, người từng có 3 năm học tập và giờ tiếp tục công tác ở Myanmar cho biết, chúng tôi có thể thử món nào đó, nhưng cũng không quên dặn rằng người Việt Nam mới đến Myanmar rất khó hợp khẩu vị với đồ ăn ở đây. Tất nhiên, đó không phải vấn đề lớn. Trên chuyến bay từ Hà Nội đến Yangon, biết lực lượng cứu hộ-cứu nạn của quân đội và công an mới sang đất bạn, thời gian hành quân lại gấp gáp nên Hãng hàng không Vietjet đã chuẩn bị cho mỗi thành viên trong đoàn một hộp cơm mang theo dọc đường.

Đoàn chuẩn bị rời đi thì một thanh niên trẻ tuổi, có lẽ là người địa phương, chủ động đến bắt chuyện với nhóm phóng viên quân đội. Anh nói một tràng dài, nhưng rồi khi nhận ra chúng tôi không biết tiếng Myanmar thì chỉ nhắc đi nhắc lại: "Mandalay, Mandalay...". Cánh phóng viên nhìn nhau rồi đồng loạt gật đầu. Mandalay chính là thành phố nằm ở tâm chấn và cũng là nơi chịu thiệt hại nặng nề nhất trong trận động đất hôm 28-3. Có lẽ, người thanh niên ấy nhắc đến Mandalay vì biết đoàn chúng tôi tới đây để giúp đất nước anh khắc phục hậu quả động đất.

Đến Naypyidaw, người ta sẽ cảm nhận phần nào về mức độ tàn phá của trận động đất hôm trước, nhất là khi nhìn thấy vết nứt trên những con đường rộng thênh thang ở khu trung tâm và khi đi sâu vào khu vực Bala Tidi thuộc quận Zabu Thiri. Nơi đây có rất nhiều tòa nhà 3-4 tầng, xây theo kiểu biệt thự, nhưng hầu hết đã sập một phần hoặc hoàn toàn bởi ảnh hưởng từ trận động đất 7,7 độ richter cách đây ít ngày. Trước mỗi ngôi nhà, người dân xếp đủ loại đồ đạc mà họ tìm thấy sau thảm họa. Cứ đi một đoạn lại thấy một túp lều tạm dựng ven đường.

Ở Bala Tidi, tôi gặp một cụ bà ngồi như bất động trên chiếc ghế lấm lem bụi đất, đôi mắt như mất hồn nhìn về phía ngôi nhà đã bị phá hủy hoàn toàn. Hỏi thăm mới biết, bà có một người con gái 33 tuổi mất tích từ hôm xảy ra động đất. Chỉ khi đoàn cứu hộ-cứu nạn đến, ánh mắt bà dường như mới lóe lên tia hy vọng. Một cán bộ phụ trách điều phối cứu hộ-cứu nạn của phía Myanmar nói với chúng tôi, tại Bala Tidi còn rất nhiều người đang chung cảnh ngóng chờ người thân như thế. Đó cũng là lý do khiến đoàn Việt Nam chọn khu vực này là nơi đầu tiên triển khai công tác tìm kiếm.

Sau một hành trình dài, chúng tôi đã đến Naypyidaw, nhưng nhiệm vụ hỗ trợ người dân ở vùng thảm họa động đất mới chỉ bắt đầu...