LSO-Thời gian qua, xung quanh chủ trương thu hồi đất chợ Đồng Đăng (thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc) để xây dựng khuôn viên cây xanh có khá nhiều luồng ý kiến. Đối với các hộ tiểu thương kinh doanh tại chợ Đồng Đăng, phần lớn ủng hộ chủ trương này và đã di dời đến địa điểm kinh doanh mới, song cũng có một số tiểu thương chưa đồng thuận. Điều đáng nói, một số tờ báo và trang mạng xã hội thông tin chưa đầy đủ hoặc phiến diện về việc di dời chợ để xây dựng khuôn viên cây xanh tại trung tâm thị trấn Đồng Đăng khiến dư luận không biết đâu mà lần. Phóng viên Báo Lạng Sơn đã tìm hiểu và thông tin tới độc giả về vấn đề này.

Kỳ I: Chợ Đồng Đăng truyền thống

Hoàn thành sứ mệnh

Chợ Đồng Đăng nằm giữa thị trấn vùng biên Đồng Đăng, có tuổi đời hơn 100 năm. Trải qua thời gian, khu chợ này đã xuống cấp, một số hạng mục không đảm bảo an toàn. Cùng đó, theo lộ trình để nâng cấp thị trấn Đồng Đăng lên thành thị xã thì chợ Đồng Đăng cũ không còn đáp ứng được nữa.

Chiếc áo đã chật

Chợ Đồng Đăng là khu chợ dân sinh truyền thống, là nơi giao lưu, trao đổi hàng hóa giữa bà con các dân tộc trong vùng. Những thập niên trước, khu chợ này thực sự là nơi giao thương hàng hóa nhộn nhịp của khu vực thị trấn. Cùng đó, chợ cũng là nơi khách du lịch đến mua sắm. Không thể phủ nhận chợ Đồng Đăng cũ chính là nơi mang lại thu nhập chính cho các hộ tiểu thương kinh doanh tại đây.

Tuy nhiên, thực tế vị trí của chợ Đồng Đăng cũ nằm trong khu vực dân cư, giao thông thường hay xảy ra ách tắc. Cũng vì nằm trong khu vực dân cư nên đường vào chợ nhỏ hẹp, không đảm bảo cho công tác cứu hộ khi xảy ra các sự cố cháy nổ. Và hiện tại, mặc dù đã được tu sửa nhưng hạ tầng khu chợ cũng không đảm bảo mỹ quan đô thị, các khu vực kinh doanh vẫn chưa được quy định rõ ràng cho từng khu, từng loại hàng hóa.

Khu bán hàng thực phẩm, thức ăn, rau quả và gia súc, gia cầm sống tại chợ Đồng Đăng cũ ngay sát khu dân cư, điều này gây mất VSMT và VSATTP

Bà Đào Thị Thanh Mai, Bí thư Đảng ủy thị trấn Đồng Đăng cho rằng: Nhiều hộ kinh doanh tại chợ cũ muốn giữ nguyên mô hình chợ cũ, nhưng với sự phát triển hiện nay thì điều này không thể. Việc đầu tư, xây dựng thị trấn Đồng Đăng đáp ứng yêu cầu phát triển chung, trong đó, việc quy hoạch xây dựng chợ loại I là điều tất yếu.

Từ những năm 2003, 2004, lãnh đạo tỉnh, huyện đã có chủ trương xây mới chợ Đồng Đăng tại vị trí hiện tại. Tuy nhiên, theo quy hoạch chung xây dựng thị trấn Đồng Đăng, đề án thành lập thị xã Đồng Đăng, quy hoạch mạng lưới chợ trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn thì chợ Đồng Đăng là chợ loại I, vị trí hiện tại chỉ có hơn 7.000 m2, không đáp ứng được tiêu chuẩn để xây chợ loại I. Nhiều điều kiện, tiêu chuẩn khác như: hệ thống giao thông, cảnh quan môi trường, tiện ích trong giao thương buôn bán… không đáp ứng được tiêu chuẩn chợ loại I.

Vì vậy, sau một thời gian nghiên cứu, khảo sát, tỉnh và huyện xác định được vị trí thích hợp để xây dựng chợ Đồng Đăng mới bao gồm tổ hợp Trung tâm thương mại Đồng Đăng (chợ mới) tại khu vực hiện nay (sát quốc lộ 1A và cách chợ cũ chỉ chừng 1 km). Việc xây dựng chợ Đồng Đăng ở vị trí mới là thực hiện đúng chủ trương quy hoạch thị trấn, tương xứng với yêu cầu phát triển đô thị Đồng Đăng trong tương lai.

Di dời chợ – số đông đồng tình

Thực hiện quy hoạch phát triển thị trấn Đồng Đăng, năm 2005, UBND tỉnh đã có quyết định phê duyệt dự án Trung tâm Thương mại Đồng Đăng, trong đó có hạng mục công trình chợ. Sau hơn 10 năm được phê duyệt, cuối năm 2016, công trình Trung tâm Thương mại – chợ Đồng Đăng được hoàn thành đưa vào sử dụng. Trong quá trình triển khai dự án, chủ đầu tư và UBND thị trấn Đồng Đăng đã có nhiều cuộc gặp gỡ, đối thoại, tuyên truyền với nhân dân Đồng Đăng, đặc biệt là các hộ bị ảnh hưởng bởi dự án. Vì vậy, cơ bản các hộ tiểu thương kinh doanh ở chợ cũ đều ủng hộ chủ trương di dời sang Trung tâm Thương mại – chợ Đồng Đăng (khoảng 240 hộ tiểu thương đã nhất trí và chuyển sang). Một số hộ chưa chịu di dời là do có một số nguyên nhân, trong đó có một số hộ chỉ vì lợi ích của mình nên phản ứng khá quyết liệt (theo rà soát của UBND thị trấn Đồng Đăng thì còn khoảng 50 hộ). Họ đều viện lý do là chuyển sang khu Trung tâm thương mại – chợ Đồng Đăng thì sẽ khó khăn cho việc kinh doanh.

Thực tế, qua tìm hiểu của chúng tôi, các hộ tiểu thương đã chuyển sang khu Trung tâm thương mại Đồng Đăng hiện kinh doanh thuận lợi. Qua trao đổi, một số hộ kinh doanh tại Trung tâm thương mại cho rằng, họ đều đã có thâm niên kinh doanh tại chợ Đồng Đăng cũ từ 10 đến 15 năm, nhưng khi có chủ trương di dời, các hộ đều chấp hành. Anh Đ.H – một trong những tiểu thương chuyển từ chợ Đồng Đăng sang trung tâm thương mại chia sẻ: Sau khi chuyển sang đây, việc buôn bán của gia đình diễn ra bình thường, địa điểm kinh doanh mới khang trang, hiện đại nên cũng thuận tiện hơn cho khách hàng đến mua sắm. Hơn nữa, các hộ kinh doanh hiện vẫn được miễn tiền thuê quầy.

Các hộ tiểu thương chuyển sang TTTM – chợ Đồng Đăng hiện đang kinh doanh rất thuận lợi

Ông Nguyễn Đình Tuyên, Trưởng ban Quản lý Trung tâm thương mại – chợ Đồng Đăng cho biết: Trung tâm thương mại được xây dựng 3 tầng với trên 800 quầy; đầy đủ các tiện ích như: thang máy, hệ thống điều hòa toàn trung tâm, hệ thống phòng cháy chữa cháy đảm bảo… Cùng đó, hiện công ty vẫn đang miễn phí tiền thuê quầy cho các hộ kinh doanh đến hết ngày 31/12/2017. Sau thời điểm này, giá thuê địa điểm kinh doanh được tính theo Quyết định số 410/QĐ-UBND ngày 23/3/2016 của UBND tỉnh. Theo đó, giá thuê vẫn ở mức như tại chợ cũ, trung bình là 250 nghìn đồng/m2. Ngoài khu nhà chợ chính bày bán hàng hóa công nghiệp tiêu dùng, chợ Đồng Đăng mới có khu vực liền kề bày bán thực phẩm, thuận lợi cho việc mua bán và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; công ty hiện cũng dành một khu để tổ chức chợ phiên đảm bảo không gian mua bán hàng hóa của khu vực dân cư và sinh hoạt văn hóa cộng đồng.

Theo ông Tuyên, ông đã từng làm trưởng ban quản lý tại chợ Đồng Đăng cũ nên khá hiểu tâm lý của nhóm hộ tiểu thương không chịu di dời. Những tiểu thương này phần lớn đều có 2 – 3 quầy, hộ nhiều có đến 8 quầy tại chợ Đồng Đăng cũ hoặc có quầy hàng ở vị trí “đắc địa”. Thực tế, theo giá chuyển nhượng trước đây, trung bình mỗi quầy kinh doanh tại chợ cũ trị giá từ 200 – 300 triệu đồng/quầy, quầy ở vị trí đẹp còn có giá đến 500 triệu đồng/quầy. Có thể đây chính là nguyên nhân một số hộ tiểu thương cố níu kéo để duy trì chợ cũ.

Chợ truyền thống gắn bó với nhiều thế hệ người dân thị trấn, cũng là nơi mang lại nguồn thu nhập chính cho nhiều hộ tiểu thương cho nên tâm lý ngại di dời, chuyển sang địa điểm kinh doanh mới cũng là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, phải khẳng định rằng: theo quy luật phát triển, nếu cứ giữ cái cũ, không còn phù hợp thì sẽ bị tụt hậu. Để phát triển thị trấn Đồng Đăng, không còn lựa chọn nào khác là phải xóa bỏ chợ cũ, xây dựng chợ mới tương xứng với tầm vóc của một thị xã trong tương lai. Người dân có quyền lựa chọn nơi kinh doanh cho mình, nhưng không phải là cứ bám lấy khu chợ đã xuống cấp, không đáp ứng được yêu cầu phát triển đô thị.

Kỳ 2: Xây dựng khuôn viên cây xanh: Vì lợi ích chung

Nhóm PV