Di chỉ khảo cổ học Mai Pha đang bị lãng quên

Thứ 4, 09/11/2011 | 10:10:00 [(GMT +7)] A A

Lạng Sơn là một tỉnh miền núi biên giới phía bắc với nhiều di tích, thắng cảnh nổi tiếng như các hang động: Nhất, Nhị, Tam Thanh, nàng Tô Thị, thành Nhà Mạc, núi Mẫu Sơn; các di chỉ khảo cổ: Thẩm Khuyên, Thẩm Hai (Bình Gia), Phai Vệ… và có thể nói di chỉ khảo cổ học Mai Pha là một trong những điểm dừng chân thú vị, nếu có lối vào sẽ thu hút không ít du khách vì nằm ngay cửa ngõ vào thành phố, rất thuận tiện giao thông. Trong định hướng phát triển kinh tế xã hội của tỉnh đã xác định: ưu tiên phát triển du lịch dịch vụ. Tuy nhiên, tiếc rằng một điểm di tích nổi tiếng như di chỉ khảo cổ học Mai Pha lại đang bị bỏ phí.

LSO-Theo phản ánh của một số cử tri thôn Mai Thành, xã Mai Pha, thành phố Lạng Sơn: Trên địa bàn thôn có một di tích lịch sử quốc gia đã xếp hạng, đó là di chỉ khảo cổ học Mai Pha.

Tuy nhiên, đã nhiều năm nay di chỉ không có lối vào, khiến các du khách trong và ngoài tỉnh không thể đến tham quan, tìm hiểu. Người dân ở đây đã nhiều lần kiến nghị lên các cấp có thẩm quyền với mong muốn mở lối vào di chỉ để giới thiệu, quảng bá thêm một địa điểm du lịch của Lạng Sơn với du khách thập phương nhưng chưa thấy có hồi âm.

Trước phản ánh của các cử tri, phóng viên Báo Lạng Sơn đã tìm hiểu và được biết: Vấn đề mà nhân dân thôn Mai Thành kiến nghị là có thật, đã được Báo Lạng Sơn phản ánh cánh đây hơn 2 năm qua bài viết: “Nỗi buồn di chỉ” nhưng từ đó đến nay vẫn chưa thấy hồi âm hoặc phương án giải quyết từ các ngành chức năng. Tuy nhiên để bạn đọc tiện theo dõi và phản ánh đúng tâm tư nguyện vọng của bà con, chúng tôi xin tiếp cận lại vấn đề. Theo tìm hiểu và những tài liệu chúng tôi có được: di chỉ khảo cổ học Mai Pha được phát hiện năm 1945 ở một ngọn núi đá vôi nhỏ, thuộc xã Mai Pha, thành phố Lạng Sơn.

Mới đây nhất, năm 1996, các nhà khảo cổ học đã tiến hành khai quật trong diện tích rộng khoảng 80m2 đã phát hiện, thu giữ được 29.500 mảnh gốm, 123 công cụ bằng đá, trong đó có: rìu, bôn, đục bằng đá mài, vòng tay, khuyên tai, 23 đồ xương như: đục vũm, dùi xương, đặc biệt có 7 rìu bôn có vai làm bằng vỏ trai, ốc biển Cypreac được mài thủng xâu lỗ làm đồ trang sức cùng rất nhiều xương, răng động vật; phát hiện dấu tích mộ kè đá, mộ vò với xương răng bị đốt cháy. Có thể khẳng định, di chỉ khảo cổ học Mai Pha đã từng là nơi sinh sống của người tiền sử có niên đại cách ngày nay khoảng 3.500 năm; là điểm quan trọng nhất của văn hóa Mai Pha được tiếp nối văn hóa Bắc Sơn và có liên hệ chặt chẽ với văn hóa Phùng Nguyên, văn hóa Hạ Long và là một trong những hợp nguồn tạo dựng văn hóa Việt cổ sau này. Với những giá trị văn hóa, lịch sử, di chỉ khảo cổ học Mai Pha đã được xếp hạng di tích lịch sử Quốc gia từ năm 1990.

Chị Hồng, nhà ngay đối diện khu di chỉ cho biết: Chị rất tự hào khi trong thôn có một di tích được xếp hạng quốc gia như di chỉ khảo cổ học Mai Pha. Là người trong thôn nên chị đã từng chứng kiến cảnh nhiều đoàn khách du lịch dừng xe lại ở khu vực này, tìm cách lên núi, vào hang động để tham quan, tìm hiểu “nơi ăn chốn ở” của người xưa nhưng không lên được đành nuối tiếc quay đi. Nhìn thấy cảnh đó chị cảm thấy rất buồn, xen lẫn một chút áy náy, thất vọng vì sự thiếu quan tâm của các ngành chức năng. Áy náy vì mình là người dân ở đây, trước những mong muốn chính đáng của du khách mà không giúp gì được do không có đường vào, trước mặt thì bị nhà dân chắn lối, xung quanh thì ruộng ao ngập nước vây kín.

Di chỉ khảo cổ học Mai Pha không có lối vào

Ông Nông Văn Hoàn, một người dân khác cũng ở thôn Mai Thành kể lại: cách đây khoảng hơn 10 năm, ở khu vực này có phong trào khai thác đá để nung vôi, làm vật liệu xây dựng rất rầm rộ, ngọn núi, nơi có di chỉ khảo cổ học Mai Pha cũng đã từng bị người dân đập phá nham nhở. Rất may là sau đó chính quyền các cấp đã can thiệp kịp thời nên đã cứu được ngọn núi này khỏi bị xâm hại. Sau đợt khai quật năm 1996, các ngành chức năng đã tiến hành xây dựng bảng biển di tích trên đỉnh núi và làm đường dẫn từ chân núi lên cửa hang. Tuy nhiên, phần quan trọng nhất là lối vào thì lại không có, mặc dù từ đường Hùng Vương kéo dài đến chân núi chỉ chưa đầy 30m.

Hoàng Huy