Đề nghị công nhận kết thúc xây dựng Nhà máy lọc dầu Dung Quất

Theo Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, NMLD Dung Quất là dự án đầu tiên có báo cáo giám sát việc thực hiện cũng như kết quả đầu tư dự án báo cáo trước Quốc hội.

Dự án NMLD Dung Quất có tổng mức đầu tư được duyệt là 3,053 tỷ USD trên cơ sở các chi phí đầu vào và cơ chế chính sách theo quy định hiện hành.

Về khối lượng công việc, trong quá trình thực hiện Dự án, đã phát sinh một khối lượng công việc tương đối lớn so với quyết định đầu tư năm 1997 của Thủ tướng Chính phủ như điều chỉnh – bổ sung các phân xưởng công nghệ, phụ trợ… nhằm đáp ứng yêu cầu về chất lượng và chủng loại sản phẩm; phát sinh xử lý túi bùn (gói thầu 5A); phát sinh do địa chất phức tạp (gói thầu 5B); phát sinh một số hạng mục xây dựng cơ bản khác…

Ông Hoàng khẳng định: “Các khối lượng công việc phát sinh này đã được thẩm định và phê duyệt theo đúng quy định”.

Cũng theo Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, tất cả các hạng mục công trình của NMLD Dung Quất đã hoàn thành xây dựng, chạy thử, nghiệm thu và bàn giao cho Chủ đầu tư, bảo đảm chất lượng theo đúng tiêu chuẩn của Dự án; công tác quản lý chất lượng trong quá trình thiết kế, mua sắp, lắp đặt, chạy thử, chạy nghiệm thu đã được coi trọng và thực hiện theo đúng các quy định hiện hành của Việt Nam, đáp ứng chuẩn quốc tế, các chứng chỉ cho Dự án đã được các cấp có thẩm quyền cấp.

Dự án NMLD Dung Quất có thể chia làm hai giai đoạn. Giai đoạn từ năm 1997-2005, thực hiện Nghị quyết số 07/1997/QH10 của Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, ngành liên quan khẩn trương triển khai Dự án. Trong đó, hằng năm Chính phủ và các bộ, ngành hữu quan đều có báo cáo trình Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội về tình hình triển khai thực hiện Dự án. Nhưng giai đoạn này của Dự án đã gặp phải nhiều khó khó, trong đó có cả nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan. Vì vậy, Quốc hội đã ra Nghị quyết số 44/2005/QH11 về việc tập trung chỉ đạo xây dựng NMLD Dung Quất, nêu rõ: “Để Dự án bị chậm nhiều năm, gây lãng phí lớn về kinh tế, làm giảm hiệu quả đầu tư” và yêu cầu Chính phủ kiên quyết chỉ đạo để hoàn thành việc xây dựng Nhà máy trong năm 2008, đưa vào sản xuất trong năm 2009.

Giai đoạn hai của Dự án từ năm 2006-2010, trong quá trình triển khai thực hiện, để đáp ứng các yêu cầu tốt hơn về an toàn vận hành nhà máy, một số phát sinh về khối lượng công việc ngoài hợp đồng EPC ký năm 2005. Các bên liên quan đã phối hợp chặt chẽ trong các hạng mục để sớm hoàn thành công trình đúng tiến độ. Đến ngày 22-02-2009 đã sản xuất dòng sản phẩm đầu tiên đạt chất lượng. Ngày 29-5-2010, Hội đồng nghiệm thu Nhà nước các công trình xây dựng đã nghiệm thu công trình, kết thúc giai đoạn đầu tư và đưa NMLD Dung Quất vào vận hành thương mại. Và ngày 30-5-2010, Tổ hợp nhà thầu Technip đã chính thức bàn giao Nhà máy cho Chủ đầu tư.

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, sau 13 năm triển khai thực hiện, Dự án đã hoàn thành cơ bản tất cả các gói thầu, hạng mục, đã được bàn giao và đưa vào vận hành thương mại ổn định 100% công suất thiết kế, cho ra sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn quy định của Việt Nam cũng như tiêu chuẩn quốc tế, đáp ứng được 30% nhu cầu tiêu thụ xăng, dầu trong nước. Tính đến tháng 9-2010, công tác quyết toán Dự án cơ bản hoàn thành, hiện còn khoảng 1,5 nghìn tỷ đồng đang thực hiện quyết toán (tương đương 2,9% tổng mức đầu tư của Dự án).

Theo ông Hoàng: “Dự kiến giá trị quyết toán nằm trong tổng mức đầu tư được duyệt và công tác quyết toán sẽ hoàn thành vào tháng 12-2010 và Chính phủ sẽ có báo cáo trình Quốc hội). Doanh thu kể từ ngày bàn giao Nhà máy đạt trên 25.000 tỷ đồng, nộp ngân sách Nhà nước khoảng 3.000 tỷ đồng”.

Tại Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường (KHCN&MT) Quốc hội đánh giá, bên cạnh những thành công của Dự án vẫn còn một số hạn chế, cần rút kinh nghiệm như Dự án đã chậm tiến độ chín năm số với Nghị quyết số 07/1997/QH10 của Quốc hội khóa X. Cùng với đó, cho dù Nhà máy đã đưa vào hoạt động với 100% công suất, nhưng vẫn còn một số lỗi nhỏ về kỹ thuật, công tác di dân, tái định cư, bồi thường, giải phóng mặt bằng vẫn cần được quan tâm và tiếp tục xử lý.

Báo cáo thẩm tra do Chủ nhiệm Ủy ban KHCN&MT Đặng Vũ Minh trình bày nêu rõ, so với các công trình quan trọng Quốc gia khác thì đây là Dự án có tốc độ quyết toán vào loại nhanh. Tuy nhiên, hiện nay Chủ đầu tư và nhà thầu vẫn còn một số hạng mục cần thanh quyết toán, kiểm tra theo quy định. Việc huy động nguồn nhân lực và thu xếp tài chính cho Dự án chưa đáp ứng được với yêu cầu trong từng giải đoạn triển khai cụ thể.

Ủy ban KHCN&MT cũng nhất trí với các bài học mà Chính phủ nêu ra, tuy nhiên Ủy ban cũng nhấn mạnh một số vấn đề cần rút kinh nghiệm và cho rằng, trước năm 2005, việc đặt ra các tiêu chí, thời gian hoàn thành các hạng mục là chưa thực sự phù hợp do chưa đánh giá đầy đủ tiềm lực về con người, về tài chính… cho việc thực hiện Dự án.

Bên cạnh đó, cần rút kinh nghiệm về việc nghiên cứu, khảo sát, chuẩn bị dự án, gắn kết giữa công trình quan trọng Quốc gia và chiến lược phát triển ngành; về việc chuẩn bị đầu tư, tổ chức thực hiện Dự án, về huy động vốn, lựa chọn nhà thầu; về quản lý và tổ chức chỉ đạo điều hành.

Chủ nhiệm Ủy ban KHCN&MT Đặng Vũ Minh đề nghị, Quốc hội xem xét ban hành Nghị quyết về việc công nhận kết thúc xây dựng công trình quan trọng Quốc gia Nhà máy lọc dầu số 1 Dung Quất và giao cho Chính phủ tiếp tục chỉ đạo Chủ đầu tư hoàn thành toàn bộ công tác quyết toán và vận hành công trình an toàn, hiệu quả.