Ðề cương Văn hóa Việt Nam năm 1943 thể hiện tầm nhìn xa, trông rộng và tư duy chiến lược của Ðảng ta

Kỷ niệm 70 năm Ðề cương Văn hóa Việt Nam (1943-2013) và tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết T.Ư 5 Khóa VIII về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, sáng 18-9, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo T.Ư đã tổ chức hội thảo khoa học "70 năm Ðề cương Văn hóa Việt Nam".

Ðến dự, có đồng chí Ðinh Thế Huynh, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Ðảng, Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư; đại diện lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; các ban, ngành ở trung ương và Hà Nội; đại diện các hội văn học, nghệ thuật cùng nhiều học giả, nhà nghiên cứu trong cả nước.

Phát biểu ý kiến khai mạc hội thảo, đồng chí Ðinh Thế Huynh nêu bật ý nghĩa, tầm quan trọng của việc ra đời bản Ðề cương Văn hóa Việt Nam năm 1943 do đồng chí Trường Chinh, Tổng Bí thư Ðảng soạn thảo. Ðây là văn kiện có giá trị vô cùng to lớn và ý nghĩa lịch sử sâu sắc của Ðảng ta, được coi là Tuyên ngôn của Ðảng về một nền văn hóa dân tộc, khoa học, đại chúng mà chúng ta xây dựng. 70 năm đã đi qua, dân tộc ta, Ðảng ta đã trải qua những chặng đường gian khổ, hào hùng, làm nên những thắng lợi vẻ vang. Bối cảnh tình hình và điều kiện cụ thể đã có nhiều đổi thay nhưng những nội dung cốt lõi của Ðề cương Văn hóa Việt Namnăm 1943 vẫn còn nguyên giá trị. Ðồng chí nhấn mạnh: Trong bối cảnh xã hội Việt Nam lúc đó, “văn hóa nửa phong kiến, nửa tư sản và hoàn toàn có tính cách thuộc địa” đang thống trị, sự ra đời của Ðề cương Văn hóa Việt Nam là ngọn đuốc soi đường và định hướng tư tưởng, nhận thức, phương châm hoạt động văn hóa cho toàn Ðảng, toàn dân trong cuộc đấu tranh giành độc lập tự do cho Tổ quốc, tiến lên xây dựng chế độ mới, nền văn hóa mới. Ðề cương Văn hóa năm 1943 đã cổ vũ, lôi cuốn đông đảo những người yêu nước, những người hoạt động văn hóa yêu nước vào Hội Văn hóa cứu quốc, thành viên của Mặt trận Việt Minh. Ðảng ta khẳng định: “Những phương pháp cải cách văn hóa đề ra bấy giờ chỉ là dọn đường cho cuộc cách mạng triệt để mai sau”, tức là chuẩn bị cho “cách mạng chính trị thành công”. Ðề cương khẳng định: “cách mạng văn hóa muốn hoàn thành phải do Ðảng Cộng sản Ðông Dương lãnh đạo”. Ba nguyên tắc, ba tính chất cơ bản của nền văn hóa Việt Nam lúc đó và các giai đoạn tiếp theo là: “Dân tộc hóa”, chống mọi ảnh hưởng của nô dịch và thuộc địa, làm cho văn hóa Việt Nam phát triển độc lập, tự do và nhân văn. “Ðại chúng hóa” là chống mọi chủ trương, hành động làm cho văn hóa phản lại lợi ích của đông đảo quần chúng hoặc xa rời đông đảo quần chúng. Văn hóa là của quần chúng, quần chúng nhân dân là người sáng tạo văn hóa. “Khoa học hóa” là chống lại tất cả những cái lạc hậu, phản khoa học, phản tiến bộ, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, tiến về phía trước.

Trên cơ sở phân tích các giá trị và ý nghĩa của Ðề cương Văn hóa Việt Nam năm 1943, đồng chí Ðinh Thế Huynh đã đề nghị các đại biểu dự hội thảo tập trung thảo luận làm sâu sắc hơn ba nội dung chính: Sự cần thiết, như một tất yếu, việc ra đời Ðề cương Văn hóa Việt Nam ở thời điểm 70 năm trước; tầm nhìn xa, trông rộng của Ðảng ta về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của văn hóa trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc; Những quan điểm, nguyên tắc, giá trị to lớn, trường tồn của Ðề cương Văn hóa Việt Nam năm 1943. Ðó là nguyên tắc Ðảng lãnh đạo cách mạng, lãnh đạo văn hóa; các nguyên tắc, tính chất “dân tộc”, “khoa học”, “đại chúng” của văn hóa Việt Nam; việc vận dụng, tiếp thu và bổ sung, hoàn thiện những quan điểm, chủ trương của Ðảng ta về văn hóa trong Ðề cương Văn hóanăm 1943 trong 70 năm qua, thể hiện trong các văn kiện của Ðảng, nhất là trong Nghị quyết T.Ư 5 (khóa VIII ) “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”.

Từ việc nhìn lại, hội thảo đánh giá sâu sắc hơn tầm vóc, vai trò vô cùng to lớn của bản Ðề cương Văn hóa Việt Nam năm 1943, tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về văn hóa. Qua đó rút ra những bài học, đề xuất, bổ sung, hoàn thiện các quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp để phát triển nền văn hóa của đất nước trong thời gian tới, để văn hóa thật sự vừa làm mục tiêu, vừa là động lực phát triển đất nước, là nền tảng tinh thần xã hội, góp phần đắc lực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế.

Hơn 20 tham luận của các đại biểu dự hội thảo đã tập trung vào những nội dung nêu trên với nhiều phát hiện mới, khẳng định tầm tư duy chiến lược của Ðảng ta về vị trí, vai trò, tầm quan trọng đặc biệt của văn hóa trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, phát triển đất nước và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, đồng thời khẳng định những giá trị lịch sử, mang tính bước ngoặt, có tác dụng soi đường, định hướng của bản Ðề cương văn hóa Việt Nam năm 1943. Các đại biểu cũng có nhiều kiến nghị cụ thể và thiết thực trong việc vận dụng các chủ trương cùng kinh nghiệm quý báu của Ðảng ta vào sự nghiệp xây dựng, phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong giai đoạn hiện nay.

Theo Nhandan.vn