Đấu tranh với tội phạm ma túy trên không gian mạng

Thời gian gần đây, tội phạm ma túy thực hiện hoạt động phạm tội với nhiều phương thức thủ đoạn ngày càng tinh vi. Chúng sử dụng các ứng dụng, nền tảng mạng xã hội để mua bán trái phép chất ma túy; tổ chức, lôi kéo, rủ rê, tụ tập sử dụng trái phép chất ma túy; hướng dẫn, điều chế, sản xuất, sử dụng trái phép chất ma túy. Quá trình giao-nhận hàng, các đối tượng cũng lợi dụng dịch vụ xe ôm công nghệ, taxi, thậm chí dùng flycam để vận chuyển ma túy, nhằm tránh sự phát hiện, bắt giữ của lực lượng chức năng.

Lợi dụng triệt để không gian mạng

Ðể tiến hành hành vi phạm tội, các đối tượng tạo lập các tài khoản ảo trên các trang mạng xã hội để quảng cáo, rao bán các chất ma túy. Khi người mua có nhu cầu, các đối tượng sẽ yêu cầu liên hệ qua Messenger, ứng dụng nhắn tin trực tiếp của Facebook, hoặc chuyển sang một ứng dụng OTT khác như: Zalo, Viber, Line, Telegram, Snapchat, Wechat…

Sau khi đã thống nhất, các đối tượng đóng gói, ngụy trang ma túy dưới dạng các sản phẩm như: Thực phẩm, hàng lưu niệm dán kín, chuyển hàng đến người mua bằng các dịch vụ vận chuyển như: Grab, Go Việt, VN Post, Viettel Post… Ðể tránh bị lực lượng chức năng theo dõi, bắt quả tang, các đối tượng bán thường không “xuất đầu lộ diện”, tuyệt đối không giao dịch trực tiếp.

Không chỉ dừng lại ở việc lập các tài khoản ảo, các đối tượng chủ mưu cầm đầu còn lợi dụng các trang mạng điện tử như một kênh thông tin để quảng cáo, giao dịch mua bán ma túy. Chúng thường rao bán các loại ma túy “núp bóng” pha trộn, đóng gói dưới dạng thực phẩm, đồ uống, thảo mộc đang được giới trẻ ưa chuộng sử dụng như: “nước vui”, bánh cần, bánh lười “lazy cakes” chứa tinh dầu cần sa, thuốc lá điện tử, thuốc lá gói “Tabaco”, thuốc lá điếu tẩm dung dịch chứa chất ma túy, “cỏ Mỹ”, “bóng cười”, “rượu 138”. Khi bị phát hiện, các đối tượng khóa tài khoản, đánh sập trang và tạo tài khoản mới, tiếp tục hoạt động.

Với các loại ma túy nguy hiểm hơn như ma túy tổng hợp (dạng đá, ketamin), các đối tượng lập ra các hội nhóm kín trên các mạng xã hội, ứng dụng nhắn tin OTT để trao đổi thông tin, giao dịch, mua bán. Các hội nhóm hoạt động rất bí mật, kiểm soát chặt chẽ, gồm nhóm nhỏ một số người đã quen biết nhau từ trước, hoặc được các thành viên “có uy tín” giới thiệu.

Bên cạnh việc giao dịch, mua bán, trong các hội nhóm này, các đối tượng chủ mưu, cầm đầu thường xuyên tuyên truyền sai lệch rằng ma túy tổng hợp không gây nghiện, khiến các thành viên có những hiểu biết không đúng, không đầy đủ về sự nguy hại của những loại ma túy này.

Tội phạm ma túy cũng rất nhanh nhạy trong nắm bắt thông tin, xu hướng mới của thị trường thương mại. Lợi dụng sự phát triển rất nhanh chóng của các trang thương mại điện tử và độ phủ sóng rộng khắp của hệ thống này, các đối tượng đã sử dụng các trang thương mại điện tử như Lazada đăng thông tin quảng cáo mua bán tiền chất ma túy, ngụy trang bài đăng bằng tên các loại thuốc nhằm tránh sự kiểm duyệt của các trang thương mại điện tử. Khi có người liên hệ qua hệ thống tin nhắn trên các trang nêu trên, các đối tượng không trực tiếp trả lời mà sẽ cung cấp cho người mua thông tin liên hệ trên các ứng dụng nhắn tin OTT khác để giao dịch. Khi giao dịch thành công, đối tượng sẽ đóng gói và gửi hàng qua các dịch vụ chuyển phát nhanh, đồng thời giữ bí mật tuyệt đối về nhân thân.

Các vụ án điển hình

Từ tháng 7 đến tháng 9/2023, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04) đã phát hiện, triệt phá thành công ổ nhóm mua bán trái phép thuốc lá điện tử “pod chill” trên mạng xã hội, do Lê Anh Thơ, sinh năm 1995, trú tại Hoàng Mai, Hà Nội cầm đầu. Qua công tác xác minh cho thấy, đây là một đường dây sản xuất, mua bán các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá điếu có pha trộn, tẩm ướp ma túy dạng cần sa tổng hợp với số lượng lớn, phân phối trên toàn quốc, được tổ chức chặt chẽ, chuyên nghiệp.

Ma túy, hóa chất, các bộ phận của thuốc lá điện tử, thuốc lá điếu, bao bì, máy móc… được nhập từ nước ngoài về Việt Nam. Sau khi pha trộn, tẩm ướp, sẽ được đóng gói tại Hà Nội và đưa đi tiêu thụ tại các tỉnh, thành phố.

Quá trình trinh sát, thu thập thông tin tài liệu về hoạt động của đường dây này, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy phát hiện các đối tượng đã 3 lần thay đổi kho sản xuất để che giấu hoạt động. Ðến ngày 14/9/2023, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy chủ trì, phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ tổ chức bắt quả tang bốn đối tượng, thu giữ hơn 3.500 điếu thuốc lá thành phẩm, năm can nhựa chứa 84 lít dung dịch ma túy, một máy bơm tinh dầu có pha trộn ma túy tổng hợp, gần 300 thùng các-tông chứa thiết bị lắp ráp thành hơn 10 nghìn điếu thuốc lá điện tử, một triệu vỏ điếu thuốc lá sợi, 15 nghìn điếu thuốc lá điện tử chứa tinh dầu vị được nhập từ nước ngoài, cùng nhiều dung môi, hóa chất, nguyên vật liệu, linh kiện, phụ kiện, vỏ hộp, nhãn mác.

Ngày 11/3 vừa qua, Công an tỉnh Bắc Ninh đã phối hợp Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy xác lập và phá chuyên án 623D bắt quả tang đối tượng Triệu Văn Kim, sinh năm 1997, ở Na Rì, tỉnh Bắc Kạn cùng hai đối tượng về hành vi vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy khi Kim nhận thùng ma túy trên xe tải từ Sơn La chuyển xuống bến xe Bắc Ninh, thuộc phường Ninh Xá, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh. Vật chứng thu giữ gồm: 10 bánh heroin; khoảng 60 nghìn viên ma túy tổng hợp và ba túi ma túy loại methamphetamine, có khối lượng 2 kg. Phương thức hoạt động của nhóm đối tượng này là thực hiện mọi giao dịch, liên lạc qua ứng dụng Messenger, tin nhắn trên Facebook.

Mới đây, ngày 30/5, tại cánh đồng khu phố Trung Hòa, phường Ðình Bảng, Công an thành phố Từ Sơn phối hợp Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy và các đơn vị nghiệp vụ Công an tỉnh Bắc Ninh đã phá chuyên án các đối tượng dùng flycam vận chuyển ma túy. Cơ quan chức năng đã bắt quả tang Ðỗ Tá Vinh, 43 tuổi, ngụ tại khu phố Chùa Dận, phường Ðình Bảng, thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, về hành vi “Mua bán trái phép chất ma túy” bằng hình thức sử dụng thiết bị flycam vận chuyển ma túy. Tại hiện trường, lực lượng công an thu giữ hơn 1,6 g heroin.

Ðể đối phó với lực lượng chức năng, Ðỗ Tá Vinh cùng vợ là Nguyễn Thị Hằng xây dựng một khu trang trại rộng 700 m2, bên cạnh có mương nước rộng khoảng 5m thuộc khu phố Trung Hòa, phường Ðình Bảng, chung quanh rào lưới sắt B40, bên trong nuôi nhiều chó trông giữ. Cứ vào khoảng 22 giờ hằng ngày, Vinh điều khiển ô-tô di chuyển từ nhà riêng vào khu trang trại để bán ma túy cho các đối tượng nghiện từ 23 giờ đến bốn giờ sáng hôm sau.

Khi các đối tượng nghiện gọi mua ma túy, Vinh thống nhất địa điểm nhận tiền và giao hàng cách khu vực trang trại từ 400-500m. Vinh điều khiển thiết bị flycam có buộc dây dài khoảng 15m vào một chai nhựa ra địa điểm đã hẹn. Các con nghiện đặt tiền vào chai, Vinh điều khiển flycam bay về nhận tiền, chia ma túy rồi đặt lại vào chai để flycam bay ra giao hàng. Khám xét tại khu vực trang trại và nơi ở vợ chồng Vinh, công an thu giữ gần 190g heroin và ma túy tổng hợp, hai bộ flycam, một xe ô-tô Kia morning BKS 30K-908.54, một khẩu súng khí nén bắn đạn chì, một dùi cui cùng nhiều tang vật liên quan.

Với quyết tâm không đi sau tội phạm, thực hiện chỉ đạo của Bộ Công an, phát huy vai trò tư lệnh xuyên suốt, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn đến công an các địa phương trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm ma túy hoạt động trên không gian mạng, chuyển từ “đời thực” lên “đời ảo”, từ biện pháp thủ công, truyền thống sang công nghệ, hiện đại, trong đó có nhiều giải pháp mang tính “đột phá, sáng tạo, đi đầu”, có tính chất “cầm tay chỉ việc”.

Nhờ dự báo đúng tình hình, kịp thời có những giải pháp chiến lược, công tác đấu tranh với tội phạm ma túy trên không gian mạng bước đầu đạt hiệu quả tích cực, lực lượng công an đã sử dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, phá được nhiều chuyên án lớn.

6 tháng đầu năm 2024, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy toàn quốc đã đấu tranh, triệt phá 2.527 vụ, bắt giữ 4.813 đối tượng phạm tội về ma túy có liên quan đến không gian mạng, đã xóa 11 điểm hoạt động về ma túy trên không gian mạng.

Trung tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Bộ Công an cho biết: Thời gian tới tình hình tội phạm ma túy, đặc biệt là tội phạm ma túy lợi dụng không gian mạng tiếp tục diễn biến phức tạp. Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền pháp luật về phòng, chống ma túy, nâng cao nhận thức người dân về việc nhận diện, phát hiện tội phạm về ma túy để kịp thời tố giác.

Ðồng thời, tiếp tục chỉ đạo các đơn vị thuộc Cục và hệ lực lượng áp dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, tập trung đấu tranh quyết liệt, không khoan nhượng với tội phạm ma túy, nhất là triệt phá các tổ chức, đường dây tội phạm ma túy lợi dụng không gian mạng để hoạt động, vì mục tiêu “không đi sau tội phạm”, góp phần bảo đảm trật tự an toàn xã hội.