Dấu mốc căng thẳng mới trên chính trường Israel

Ngày 23-7, Quốc hội Israel (Knesset) đã khai mạc phiên họp toàn thể với nội dung tranh luận về dự luật cải cách tư pháp, trước khi bỏ phiếu thông qua dự luật này vào ngày tiếp theo.

Dự luật cải cách tư pháp do chính quyền Thủ tướng Benjamin Netanyahu đề xuất, nhằm mục đích trao cho chính quyền đương nhiệm quyền kiểm soát nhiều hơn đối với việc bổ nhiệm các thẩm phán, qua đó tước bớt quyền lực của Tòa án Tối cao Israel, ngăn chặn cơ quan này xem xét lại hay bãi bỏ các quyết định hành pháp của chính quyền. Nhiều người dân Israel coi dự luật này là mối đe dọa đối với nền dân chủ Israel.

Phiên họp của Knesset diễn ra trong bối cảnh hàng trăm nghìn người Israel đã xuống đường biểu tình phản đối trên khắp đất nước. Hàng nghìn người mang theo quốc kỳ Israel đã tuần hành suốt 4 ngày dọc con đường dài 70km từ thành phố Tel Aviv kéo về Jerusalem, nơi đặt trụ sở Knesset.

Hàng nghìn người Israel phản đối dự luật cải cách tư pháp đã tuần hành từ Tel Aviv đến Jerusalem, ngày 22-7. Ảnh: AP

Người biểu tình dựng lều trại la liệt ngay bên ngoài Tòa nhà Quốc hội, trong nỗ lực nhằm ngăn chặn Knesset thông qua dự luật cải cách tư pháp gây tranh cãi. “Nền dân chủ Israel đang bị đe dọa nghiêm trọng… Chúng tôi đang làm những gì có thể để cứu vãn nền dân chủ”, Al Jazeera dẫn lời Ido Golan, một người biểu tình từ miền Trung Israel tham gia cuộc tuần hành cùng vợ và hai con nhỏ.

Hàng trăm nghìn người biểu tình cũng đã tràn xuống đường phố Tel Aviv, Beersheba, Haifa, Netanya và nhiều tỉnh, thành phố khác. Al Jazeera cho hay, ngay trước khi phiên họp của Knesset khai mạc, hơn 100 cựu quan chức an ninh của Israel-bao gồm cả cựu lãnh đạo Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), Cơ quan Tình báo quốc gia Israel (Mossad) và Cơ quan An ninh Israel (Shin Bet)-đã cùng ký vào lá thư đề nghị chính quyền Thủ tướng Netanyahu tạm ngừng dự luật và cho phép nối lại các cuộc đàm phán.

Hơn 10.000 quân nhân dự bị của Israel cũng tuyên bố từ chối thực hiện nhiệm vụ để phản đối việc thông qua dự luật bị coi là mối đe dọa đối với nền dân chủ Israel. Những người phản đối coi kế hoạch cải cách tư pháp là một cuộc thâu tóm quyền lực của Thủ tướng Netanyahu và các đồng minh thân cận của ông, những người muốn tăng cường kiểm soát của Israel đối với khu vực Bờ Tây.

Ở chiều đối lập, cũng trong ngày 23-7, một cuộc biểu tình quy mô lớn của phe ủng hộ dự luật cải cách tư pháp diễn ra ở khu phố Kaplan của Tel Aviv-địa điểm thường xuyên tổ chức các cuộc biểu tình. Phe ủng hộ kêu gọi các nhà lập pháp “không nên do dự, không chớp mắt, không khuất phục trước bạo lực và sự phản đối của một số ít người vô chính phủ đang cố gắng áp đặt quan điểm của họ lên cả một quốc gia”.

The Times of Israel cho hay, Bộ trưởng Tư pháp Yariv Levin-kiến trúc sư của dự luật cải cách tư pháp-còn phát hành một video vào tuần trước kêu gọi những người ủng hộ cần “bày tỏ mạnh mẽ tiếng nói ủng hộ cải cách, ủng hộ nền dân chủ thực sự và tôn trọng kết quả bỏ phiếu”.

Sự chia rẽ trong nội bộ chính trường cũng như tình hình bất ổn ở Israel liên quan đến dự luật cải cách tư pháp gây tranh cãi đã kéo dài nhiều tháng, nay có dấu hiệu bị đẩy lên mốc căng thẳng mới. Tổng thống Mỹ Joe Biden-một đồng minh thân cận của Israel-cũng lên tiếng phản đối tham vọng của Thủ tướng Netanyahu nhằm thông qua một cuộc cải cách tư pháp rộng lớn, đồng thời thúc giục ông Netanyahu cần đạt được sự đồng thuận rộng rãi trong dư luận Israel trước khi thông qua dự luật trên.

Mới đây, trên tờ The New York Times, Tổng thống Joe Biden cảnh báo rằng các giá trị dân chủ được chia sẻ “là nền tảng của liên minh song phương chặt chẽ giữa Mỹ và Israel”, rằng sự đổ vỡ của nền dân chủ của Israel, nếu xảy ra, có thể đe dọa mối quan hệ giữa hai bên “theo cách không thể khắc phục được”.

Trong một diễn biến có liên quan, Văn phòng Thủ tướng Israel cho hay, ông Netanyahu vừa trải qua ca phẫu thuật đặt máy trợ tim, một tuần sau khi nhập viện vì mất nước và được phát hiện có nhịp tim bất thường. Thủ tướng Netanyahu đã xuất viện để kịp tham dự phiên họp quan trọng của Knesset. Theo những gì được tuyên bố thống nhất từ trước đến nay, bất chấp mọi sự phản đối, Chính phủ của Thủ tướng Netanyahu không hề nao núng và quyết tâm để dự luật cải cách tư pháp được thông qua.

Nguồn:https://www.qdnd.vn/quoc-te/doi-song/dau-moc-cang-thang-moi-tren-chinh-truong-israel-735759