Dành ưu tiên hàng đầu cho hoạt động tháo gỡ bom mìn

Tại những khu vực xảy ra xung đột hay những vùng đất mà chiến tranh đã lùi xa, nhiều tàn tích đau thương vẫn còn để lại, trong đó nhiều loại bom, mìn, vật nổ sót lại và tiếp tục gây ra hậu quả thương tâm. Nâng cao nhận thức phòng tránh bom mìn và Hỗ trợ tháo gỡ bom mìn, vì vậy, chính là việc làm thiết yếu nhằm đem lại bình yên cho những “vùng đất chết”.

Ngày 8/12/2005, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã công bố chọn ngày 4/4 hàng năm là Ngày quốc tế Nâng cao nhận thức phòng tránh bom mìn và Hỗ trợ tháo gỡ bom mìn. Đây là dịp thu hút sự chú ý của toàn thể cộng đồng về nhu cầu cần hỗ trợ cho các nạn nhân bom mìn và các vật nổ còn lại sau chiến tranh.

Các chính phủ thành viên, các tổ chức dân sự thuộc Liên hợp quốc đều được huy động để tạo ra những khuôn khổ pháp lý, xã hội và kinh tế giúp các nạn nhân bom mìn được hưởng quyền của họ và giữ vai trò sản xuất trong xã hội. Các chính phủ thành viên cũng được khuyến khích phê chuẩn mọi công cụ có liên quan tới việc giải trừ quân bị, bảo đảm quyền con người và những quyền có liên quan tới bom mìn, vật nổ còn lại của chiến tranh và những người còn sống sót sau khi chịu sự tàn phá của bom mìn.

Phòng tránh bom mìn là một loạt các hoạt động như rà phá bom mìn – vật nổ còn sót lại sau chiến tranh, đánh dấu, khoanh vùng, rào chắn những khu vực nguy hiểm. Ngoài ra, hoạt động phòng chống bom mìn còn bao gồm các hoạt động trợ giúp nạn nhân, hướng dẫn người dân cách thức bảo đảm an toàn trong môi trường có bom mìn, vận động sự tham gia rộng rãi vào các công ước, hiệp ước quốc tế về nạn nhân bom mìn, về xử lý bom mìn, vật nổ còn lại sau chiến tranh.

Cuộc chiến đấu chống bom mìn

Rất lâu sau khi kết thúc các cuộc chiến, ngay cả khi hòa bình đã lập lại, thì nhiều loại vũ khí vẫn còn ở ngầm dưới lòng đất qua nhiều năm, thậm chí là nhiều thập kỷ, gây ảnh hưởng tiêu cực cũng như gây thương vong cho những người dân bước đi phía trên mặt đất. Đó có thể là trẻ em và những người dân thường vô tội.

Cuộc chiến đấu chống lại bom mìn không chỉ nhằm mục tiêu duy nhất là loại bỏ bom mìn trên mặt đất mà còn bao gồm nhiều biện pháp khác nhau, từ phòng chống các mối nguy hiểm trong một môi trường có bom mìn cho đến việc thúc đẩy một thế giới hoàn toàn không có bom mìn.

Thêm vào đó, cuộc chiến đấu chống lại bom mìn không chỉ hướng đến đối tượng là các loại mìn mà còn nhằm vào các vật liệu chưa nổ vốn là mối đe dọa lớn hơn ở nhiều quốc gia. Bom, súng cối, lựu đạn, tên lửa hoặc các thiết bị khác có thể phát nổ bất cứ lúc nào… Hiện nay, các chương trình hành động chống bom mìn được tiến hành trên phạm vi quốc tế nhìn chung đều nhằm đối tượng là các loại bom mìn và “vật nổ sót lại của chiến tranh”, trong đó bao gồm vật liệu chưa nổ và các loại “vũ khí bị bỏ rơi” hoặc vũ khí còn sót lại trên mặt đất của các lực lượng vũ trang để lại tại một khu vực.

Hành động chống bom mìn của Liên hợp quốc được xây dựng dựa trên 5 “trụ cột” chính như: giải phóng mặt đất; giáo dục về những nguy cơ liên quan đến bom mìn; hỗ trợ nạn nhân; phá hủy các loại bom mìn còn sót lại; thúc đẩy các công cụ pháp lý quốc tế.

Dành ưu tiên hàng đầu cho hoạt động tháo gỡ bom mìn

Năm 2017, Ngày quốc tế Nâng cao nhận thức phòng tránh bom mìn và Hỗ trợ tháo gỡ bom mìn được kỷ niệm với chủ đề: “Đáp ứng các nhu cầu. Ưu tiên con người”. Trong thông điệp đưa ra nhân ngày kỷ niệm, Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres kêu gọi tất cả các quốc gia thành viên cùng dành mối quan tâm hàng đầu cho vấn đề này “khi nói về đàm phán hòa bình, làm việc để hạn chế các tác hại của xung đột hay tiến hành một hành động nhân đạo khẩn cấp tại các khu vực chiến tranh”.

Theo ông Guterres, các cuộc xung đột đang gia tăng trên thế giới và ngày càng có liên quan với nhau. Đặc biệt đáng lo ngại trước tình trạng các bên tham chiến hoàn toàn không băn khoăn khi nhắm mục tiêu vào dân thường, vi phạm luật nhân đạo quốc tế. “Mỗi năm, các thiết bị nổ khiến hàng nghìn người thiệt mạng và bị thương trong số dân thường. Những thiết bị nguy hại này bị che giấu trong các nhà ở và trường học, gây nên nỗi khiếp sợ cho những người dân địa phương” – Tổng thư ký cho biết.

Trong 20 năm qua, Liên hợp quốc và các bên đối tác đã gỡ bỏ bom mìn và vật liệu nổ còn lại của chiến tranh trên diện rộng. “Những vùng đất vốn nguy hiểm và không sản xuất được này đã được trả lại cho người dân, những người có khả năng xây dựng lại cộng đồng của họ” – ông Guterres nói, đồng thời lưu ý rằng rà phá bom mìn trên các tuyến đường bộ và đường mòn đã tạo điều kiện cho công việc của các tổ chức hoạt động nhân đạo.

Bên cạnh đó, Liên hợp quốc cũng đã cung cấp trợ giúp y tế cho các nạn nhân và thông qua các hoạt động tiếp cận cộng đồng, hàng triệu người đã học được cách sống an toàn trong hoặc sau khi xảy ra xung đột. Tổ chức này cũng đã đào tạo hàng nghìn nam giới và phụ nữ, và để họ tham gia tiến hành các hoạt động chống bom mìn nhằm thúc đẩy và duy trì hòa bình.

Nhân dịp này, nhà lãnh đạo cấp cao của Liên hợp quốc cũng cảm ơn “những người dũng cảm” trong cuộc đấu tranh chống bom mìn, vì hành động của họ giúp cứu được nhiều sự sống. “Nếu không chống bom mìn, hòa bình không thể trọn vẹn” – ông Guterres nhấn mạnh, đồng thời nhắc lại rằng hành động này thiết lập nền tảng cho sự phục hồi và phát triển bền vững. “Không ai sẽ tiếp tục phải sống trong nỗi sợ hãi bị thiệt mạng khi các cuộc chiến đã kết thúc”./.

Theo Dangcongsan