Đảm bảo an ninh trật tự ở xã Quang Trung: Hiệu quả từ mô hình “Ban tự quản dòng họ”

- Thời gian qua, xã Quang Trung, huyện Bình Gia đã phát huy hiệu quả hoạt động của mô hình “Ban tự quản dòng họ” về đảm bảo an ninh trật tự (ANTT), góp phần xây dựng quê hương ngày càng văn minh, đoàn kết, phát triển.

Quang Trung là xã đặc biệt khó khăn của huyện Bình Gia. Toàn xã hiện có 726 hộ, hơn 3.400 nhân khẩu, sinh sống tại 10 thôn. Trên địa bàn có 17 dòng họ, trong đó 6/17 dòng họ đã thực hiện mô hình “Ban tự quản dòng họ” về đảm bảo ANTT. Mô hình bắt đầu được triển khai từ năm 1994 và được UBND xã ra quyết định công nhận năm 2017.

Ông Hoàng Văn Thịnh, Trưởng Ban Đại diện dòng họ Hoàng, thôn Bản Quần, xã Quang Trung cho biết: Trong họ hiện có 67 gia đình. Trước đây, trong họ xảy ra nhiều vụ mâu thuẫn trong các gia đình và giữa các gia đình với nhau, trong đó có mâu thuẫn liên quan đến tranh chấp đất đai và từng có đơn thư vượt cấp, đã xảy ra hành vi cố ý gây thương tích từ mâu thuẫn này. Xuất phát từ thực tế đó, năm 1994, các gia đình trong dòng họ đã bàn bạc thành lập “Ban tự quản dòng họ” nhằm làm công tác “dân vận”, bảo ban, nhắc nhở nhau đoàn kết, xây dựng gia đình, dòng họ êm ấm, hạnh phúc, không có con em mắc các tệ nạn xã hội. Hiện nay, Ban Đại diện dòng họ có 9 người là trưởng họ, trưởng các chi của dòng họ. Theo đó, khi xảy ra mâu thuẫn hay sự việc trong nội bộ, trưởng họ, trưởng các chi sẽ đứng ra vận động giải quyết; sau đó mới đến cả dòng họ vào cuộc. Nếu không giải quyết được trong nội bộ thì mới phải đưa ra thôn, chính quyền xã giải quyết. Từ năm 2021 đến nay, dòng họ đã giải quyết dứt điểm 18 vụ mâu thuẫn trong nội bộ, không phải đưa ra thôn, chính quyền xã giải quyết. Hiện nay, trong dòng họ không có con em mắc các tệ nạn xã hội.

Cũng như dòng họ Hoàng, các dòng họ khác đã thực hiện mô hình “Ban tự quản dòng họ” ở xã Quang Trung thời gian qua đã phát huy hiệu quả hoạt động, góp phần đảm bảo ANTT trên địa bàn. Từ năm 2023 đến nay, thông qua mô hình, các gia đình, người dân đã cung cấp cho lực lượng chức năng trên địa bàn xã 40 nguồn tin về ANTT như: mâu thuẫn trong cộng đồng, bạo lực gia đình; tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí, công cụ hỗ trợ; đánh bạc… Cùng đó, các dòng họ đã vận động các gia đình, bà con Nhân dân giao nộp 2 khẩu súng tự chế; tổ chức hòa giải 30 vụ mâu thuẫn trong cộng đồng dân cư.

Trung tá Dương Văn Hà, Trưởng Công an xã Quang Trung, huyện Bình Gia cho biết: Việc thành lập “Ban tự quản dòng họ” trên địa bàn ban đầu là do các dòng họ tự phát thực hiện. Từ năm 1994 toàn xã có 4 dòng họ thực hiện mô hình gồm các dòng họ: Hoàng, Lưu, Hứa, Vi. Lực lượng công an xã và chính quyền địa phương luôn nắm bắt, theo dõi quá trình hoạt động của các mô hình. Sau khi thấy hoạt động hiệu quả, năm 2017, UBND xã đã ra quyết định công nhận mô hình và từng bước nhân rộng. Trong 2 năm 2022 và 2023, trên địa bàn đã thành lập thêm mô hình này ở dòng họ Lăng và dòng họ Lâm. Hiện nay, Công an xã đang tham mưu UBND xã thành lập mô hình “Ban tự quản dòng họ Lưu xã Quang Trung”, do 10/10 thôn đều có gia đình thuộc dòng họ này (dòng họ đã có mô hình tự quản nhưng là riêng lẻ ở thôn). Dự kiến mô hình sẽ ra mắt trong tháng 5/2024.

Không chỉ giải quyết các vụ mâu thuẫn trong nội bộ, tham gia giữ gìn ANTT chung, ban tự quản các dòng họ trên địa bàn xã Quang Trung còn tuyên truyền, vận động các gia đình giúp đỡ nhau trong cuộc sống hằng ngày, bài trừ mê tín, hủ tục, giúp nhau phát triển kinh tế - xã hội, hưởng ứng các phong trào, hoạt động tại địa phương, vận động con cháu tích cực học tập, rèn luyện trở thành công dân có ích cho xã hội... Qua đó, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, xây dựng quê hương ngày càng văn minh, tiến bộ.

Thượng tá Hoàng Văn Triều, Trưởng Công an huyện Bình Gia đánh giá: Hiện nay, Quang Trung là xã có số lượng dòng họ thực hiện mô hình “Ban tự quản dòng họ” nhiều nhất của huyện Bình Gia. Bên cạnh trưởng họ, trưởng chi, ban tự quản này còn gồm những người có uy tín trong dòng họ, cán bộ hưu trí và cán bộ tham gia công tác xã hội ở thôn, ở xã, am hiểu pháp luật, nhằm giải quyết những vấn đề nảy sinh trong dòng họ. Qua theo dõi, nắm tình hình, chúng tôi thấy mô hình này hoạt động hiệu quả. Thời gian tới, Công an huyện sẽ phối hợp tuyên truyền về mô hình này để các xã trên địa bàn vận dụng nhân rộng, qua đó góp phần đảm bảo ANTT ở các xã nói riêng, toàn huyện nói chung.