Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng: Khuyến khích thiếu nhi nghiên cứu khoa học

– Những năm trước đây, sản phẩm tham gia Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng chủ yếu là các sản phẩm đồ dùng học tập, mô hình dạy học, sử dụng rác thải sinh hoạt tạo ra những vật dụng hữu ích, đồ chơi… Đến nay, sản phẩm tham gia cuộc thi của thiếu nhi trên địa bàn tỉnh đã đa dạng, sáng tạo hơn và có sự chuyên sâu trong nghiên cứu.

Ông Trần Quốc Anh, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, Phó trưởng Ban tổ chức Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng cho biết: Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng dành cho thanh thiếu nhi từ 6 đến 18 tuổi trên địa bàn tỉnh. Cuộc thi nhằm tạo sân chơi bổ ích cho thiếu niên, nhi đồng, giúp các em trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng sáng tạo, xây dựng ước mơ trở thành nhà sáng chế trong tương lai. Bắt đầu được tổ chức từ năm 2008 đến nay, cuộc thi đã trở thành sân chơi quen thuộc của thiếu nhi toàn tỉnh, nhiều sản phẩm sáng tạo của các em đã được ứng dụng trong thực tiễn cuộc sống.

Ban giám khảo Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng chấm điểm các mô hình, sản phẩm tham gia cuộc thi năm 2022

Thời gian qua, công tác tuyên truyền về cuộc thi được các cơ quan thành viên ban tổ chức tích cực triển khai. Trong đó, công tác tuyên truyền được cơ quan thường trực là Sở Khoa học và Công nghệ triển khai trên trang thông tin điện tử, bản tin khoa học và công nghệ của đơn vị, phối hợp với Báo Lạng Sơn, Đài Phát thanh – Truyền hìn tỉnh xây dựng chuyên mục tuyên truyền, phát hành tờ rơi tuyên truyền về cuộc thi…

Các cơ quan thành viên ban tổ chức triển khai cuộc thi trên trang thông tin điện tử của đơn vị. Đặc biệt, Sở Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo đơn vị trực thuộc tuyên truyền, vận động học sinh tham gia, đồng thời, tổ chức cuộc thi cấp ngành, qua đó lựa chọn những mô hình, sản phẩm xuất sắc tham dự cuộc thi cấp tỉnh. Để khuyến khích thiếu nhi tham gia, các trường học đã lồng ghép nội dung của cuộc thi vào những môn học liên quan. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên sẽ phát hiện những học sinh có tố chất, có ý tưởng hay để định hướng, hướng dẫn nghiên cứu; khi học sinh có ý tưởng, sáng kiến sẽ chủ động đề xuất với giáo viên, trên cơ sở đó, ban giám hiệu nhà trường phân công giáo viên hỗ trợ học sinh trong trình nghiên cứu, thử nghiệm sản phẩm cũng như hướng dẫn kỹ năng xây dựng báo cáo, thuyết trình. Nhờ có sự đồng hành của giáo viên, học sinh không chỉ thuận lợi trong quá trình nghiên cứu, tạo ra sản phẩm mà còn xây dựng được phong thái tự tin khi trả lời những câu hỏi của ban giám khảo đưa ra.

Từ năm 2017 đến nay, mỗi năm cuộc thi Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng nhận được hơn 100 mô hình, sản phẩm tham gia. Mặc dù bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19 nhưng cuộc thi vẫn được duy trì hằng năm, trong đó năm 2021 có 128 mô hình, sản phẩm, năm 2022 có 136 mô hình, sản phẩm tham gia cuộc thi. Các sản phẩm tập trung vào những lĩnh vực như: đồ dùng học tập; phần mềm tin học; sản phẩm thân thiện với môi trường; dụng cụ sinh hoạt gia đình và đồ chơi trẻ em; bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế.

Với những sản phẩm đạt giải tại cuộc thi cấp tỉnh được lựa chọn tham gia cuộc thi toàn quốc, từ năm 2020, Sở Khoa học và Công nghệ đã tổ chức hội thảo tư vấn nâng cao chất lượng các mô hình, sản phẩm. Nhờ đó, chất lượng sản phẩm dự thi được nâng lên, hằng năm, tỉnh Lạng Sơn có từ 1 đến 4 mô hình sản phẩm đạt giải quốc gia, trong đó, có những mô hình sản phẩm đạt giải cao như: Máy thu hoạch ngô mi ni của tác giả Vi Thị Thêm, học sinh Trường PTDTBT TH&THCS xã Vân Thủy, Bắc Sơn và nghiên cứu chế tạo thuốc bảo vệ thực vật nano sinh học phòng bệnh cho cây na của nhóm tác giả Vũ Quang Tùng, Phạm Hồng Hạnh, Trường THPT chuyên Chu Văn An đạt giải ba cấp quốc gia năm 2021; thùng phối chúa ong mật của tác giả Hoàng Thành Phố, Trường THCS Lương Năng, Văn Quan đạt giải khuyến khích cấp quốc gia 2022…

Em Hoàng Thành Phố, Trường THCS Lương Năng, Văn Quan cho biết: Sau khi trình bày với thầy giáo ý tưởng tạo ra thùng phối chúa ong mật, em được thầy phân tích, hướng dẫn. Chính vì vậy, em đã tự tin bắt tay vào nghiên cứu, chế tạo. Tham gia cuộc thi em được gặp gỡ, giao lưu với nhiều bạn, anh chị có cùng sở thích nghiên cứu khoa học, từ đó em đã có thêm nhiều ý tưởng để tham gia cuộc thi vào những năm tiếp theo.

Các ý tưởng tham gia Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng cơ bản đều xuất phát từ thực tiễn, giải quyết những nhu cầu trong đời sống hằng ngày. Từ cuộc thi này đã có những mô hình, sản phẩm được áp dụng vào thực tế và mang lại hiệu quả thiết thực. Tham gia cuộc thi còn giúp các em phát huy khả năng tư duy, sáng tạo, từ đó đi sâu vào nghiên cứu, tự học và đưa ra giải pháp cho những vấn đề phát sinh trong đời sống. Tin rằng cuộc thi sẽ tiếp tục nhận được sự quan tâm từ đông đảo thiếu niên, nhi đồng trên địa bàn tỉnh.