Cu-ba áp dụng chính sách cập nhật hóa mô hình kinh tế xã hội chủ nghĩa

Đồng chí Ri-các-đô Ca-bri-xa, Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Cu-ba, sau khi nêu rõ mục tiêu, nguyên tắc (nhất là kiên định con đường xã hội chủ nghĩa – XHCN) và bước đi trong giai đoạn mới này của Cu-ba, đã lưu ý chúng tôi rằng: kết quả của việc áp dụng chính sách cập nhật hóa mô hình kinh tế thì phải sang năm 2011 mới thấy rõ phần nào, nhưng cái đã rõ là hiện nay tiến trình này đang đi những bước mạnh mẽ đầu tiên nhiều triển vọng.

Trong những ngày ở Cu-ba, thông qua các phương tiện thông tin đại chúng và qua các chuyến đi thực tế tới các địa phương, chúng tôi thấy từ Quốc hội đến toàn dân đều bàn luận, trao đổi ý kiến công khai, sôi nổi và sáng tạo về những chủ trương mà Đảng Cộng sản Cu-ba đưa ra, như: cơ cấu lại các khu vực kinh tế; mức độ và biện pháp mở rộng diện phát triển các ngành nghề dân doanh để giải quyết công ăn việc làm cho những người giảm biên chế từ khu vực nhà nước; giao đất cho nông dân phát triển nông nghiệp gắn với thay đổi hợp lý chính sách lưu thông, phân phối, giá cả và tiền tệ như thế nào để khuyến khích làm ra nhiều nông sản hàng hóa; làm thế nào để kinh tế nhà nước phát huy tốt hơn vai trò chủ đạo?… Nhiều ý kiến thẳng thắn nêu trúng vấn đề giải quyết hài hòa ba lợi ích (lợi ích của người lao động, lợi ích của Nhà nước, lợi ích của tập thể) để thật sự tạo động lực bền vững trong phát triển sản xuất, kinh doanh, nâng cao hiệu quả nền kinh tế, tạo ra nhiều sản phẩm hàng hóa thiết yếu, trên cơ sở đó giảm nhập siêu mà vẫn cải thiện quan hệ cung – cầu hàng hóa ở trong nước. Những ý kiến này cũng chỉ rõ rằng, để đạt được những mục tiêu nói trên, trước mắt cần chú trọng nhiều hơn đến việc sửa đổi, điều chỉnh cơ chế, chính sách lưu thông, phân phối, thị trường, giá cả và tiền tệ trên nguyên tắc vừa phát huy vai trò Nhà nước trên con đường xây dựng XHCN, vừa tôn trọng các quy luật kinh tế khách quan. Chúng tôi được biết, Cu-ba đang mở rộng các ngành nghề phát triển kinh tế dân doanh, thực hiện xã hội hóa nhiều hoạt động dịch vụ trên tinh thần nâng cao ý thức trách nhiệm công dân và sự sáng tạo cùng Nhà nước tiến lên xây dựng tốt mô hình xã hội mới. Trong khi đó, những lĩnh vực, những thành quả tiêu biểu mà cuộc cách mạng vĩ đại của nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Cu-ba và lãnh tụ Phi-đen đã đạt được, nhất là giáo dục, y tế, phúc lợi xã hội lâu nay vẫn sánh vai với những nước phát triển hàng đầu thế giới, thì vẫn được Chính phủ Cu-ba dành ngân sách bảo đảm phần chủ yếu.

Những năm 1989 – 1991 là thời kỳ gian nan nhất của Cu-ba kể từ khi Cách mạng thành công, bởi vì nền kinh tế lệ thuộc bên ngoài quá lớn, nguồn thu bỗng dưng bị mất, các sản phẩm có thế mạnh hàng đầu thế giới (như mía đường, ni-ken, cà-phê…) bị thu hẹp thị trường tiêu thụ. Tình trạng khó khăn khắc nghiệt đó tiếp tục kéo dài suốt những năm tiếp theo và được gọi là 'Thời kỳ đặc biệt'. Bằng sự kiên cường và sáng tạo, Cu-ba đã ra khỏi 'Thời kỳ đặc biệt' và đứng vững với 75% tổng thu nhập quốc dân ổn định từ xuất khẩu sản phẩm (mía đường và ni-ken vẫn giữ vai trò quan trọng), du lịch và dịch vụ. Năm nay, Cu-ba đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế 2,1%, khu vực tư nhân và dân doanh tạo việc làm cho 143 nghìn người, dự kiến năm 2011 tạo thêm 250 nghìn chỗ làm việc mới và trong năm năm 2011 – 2015 giải quyết việc làm cho 1.800.000 người. Bên cạnh quan hệ với các đối tác chiến lược tiếp tục phát triển có hiệu quả và ngày càng bền vững, là những đối tác mới ngày càng quan tâm hơn tới quốc đảo thanh bình, con người trọng nghĩa, đồng ruộng phì nhiêu, đất đai màu mỡ và không hiếm tài nguyên này. Những chuyến bay từ Pa-ri tới La Ha-ba-na của hãng Hàng không Pháp đều kín chỗ bởi khách du lịch và các thương nhân từ châu Âu sang; một số nhà đầu tư nước ngoài được mua bất động sản tại Cu-ba… Triển vọng cân đối tài chính của Cu-ba trong tương lai không xa là chắc chắn.

Tuy nhiên, Cu-ba vẫn còn phải đối mặt nhiều khó khăn, thách thức khắc nghiệt. Cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế thế giới cùng với thiên tai (bão lụt, hạn hán nghiêm trọng) trong mấy năm qua đã làm nước bạn thất thu rất lớn (tổng trị giá tương đương nhiều tỷ USD). Song, sự tác hại đó cũng còn có mức độ chưa dài, chưa rộng về thời gian và không gian so với chính sách bao vây, cấm vận hết sức hà khắc của chính quyền Mỹ, khiến Cu-ba khó khăn.

Nhiều năm qua, nhân dân Cu-ba kiên cường đã đứng vững trước chính sách hà khắc của chính quyền Mỹ. Chúng tôi tin tưởng rằng khi chính sách lỗi thời này được dỡ bỏ, chắc chắn Cu-ba sẽ tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc trong quá trình cập nhật hóa mô hình kinh tế.

Chúng ta đang sống trong một thế giới không ngừng chuyển biến, không có nước nào ngoại lệ. Thực tế ở Cu-ba hiện nay cho thấy: cập nhật hóa mô hình kinh tế là điều chỉnh, thay đổi những gì không còn phù hợp để tiếp tục hoàn thiện con đường đi lên CNXH. Trong thời đại hòa bình hợp tác giữa những nước có chế độ chính trị khác nhau, việc cập nhật hóa mô hình kinh tế XHCN của Cu-ba chẳng những không đe dọa và thách thức ai, cũng không phương hại đến lợi ích chính đáng của nước nào.

Truyền thống kiên cường cách mạng, sáng tạo và nghĩa hiệp của Cu-ba đang được phát huy mạnh mẽ trong giai đoạn phát triển mới. Trên chặng đường dài còn nhiều khó khăn thách thức, nhưng với truyền thống đó, cùng với sự cổ vũ, hỗ trợ của bạn bè trên khắp thế giới, trong đó có Việt Nam với truyền thống hợp tác, hữu nghị bền vững suốt 50 năm qua, chắc chắn Cu-ba sẽ thành công trong việc xây dựng mô hình XHCN văn minh, hài hòa, kinh tế phát triển, phúc lợi bảo đảm, đóng góp tích cực vào hòa bình, phát triển của thế giới.