Công trình đường 245: “khó chồng khó”

LSO-Dự án xây dựng đường 245 (Phố Vị-Hòa Sơn-Hòa Lạc), huyện Hữu Lũng được khởi công xây dựng từ năm 2012 có quy mô chiều dài hơn 28 km gồm tuyến Phố Vị-Hòa Lạc dài 18 km và tuyến Na Hoa-Bắc Lệ dài 10km.

Theo kế hoạch, đến cuối năm 2014, dự án sẽ hoàn thành đưa vào khai thác nhưng công trình đang phải đối mặt với nhiều khó khăn thách thức khi dự án đang bước vào giai đoạn cuối đó là vấn đề vốn và công tác giải phóng mặt bằng của công trình.

Nhà thầu thi công cầm chừng đoạn xã Tân Thành

Hiện công trình đã bê tông mặt đường được 22,5/28 km toàn tuyến (nền đường rộng 7,5 m mặt đường bê tông rộng 6,5 m) giá trị khối lượng thực hiện xây lắp đạt khoảng 170 tỷ đồng. Theo số liệu của Ban quản lý đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật tỉnh đơn vị được giao chủ đầu tư dự án, từ khởi công đến tháng 3/2014, dự án được bố trí 154 tỷ đồng bằng 46% tổng vốn đầu tư được phê duyệt. Nguồn vốn này được chủ đầu tư bố trí cho xây lắp khoảng 70 tỷ (chủ đầu tư đang còn nợ nhà thầu xây lắp khoảng 90 tỷ đồng), còn lại dành cho công tác giải phóng mặt bằng và các chi phí khác. Việc bố trí vốn cho công trình chưa đáp ứng được yêu cầu cộng với năng lực của nhà thầu còn yếu (nhất là đối với đơn vị thi công nhánh Na Hoa – Bắc Lệ) đã ảnh hưởng tới tiến độ chung và không bảo đảm được công tác giao thông dẫn đến gây bức xúc trong dư luận. Vào những ngày đầu tháng 4/2014, khi chúng tôi khảo sát thực tế trên toàn tuyến, mặc dù khối lượng công việc còn rất lớn nhưng việc triển khai các biện pháp thi công của các nhà thầu rất cầm chừng.

Không chỉ khó khăn về vốn, công tác giải phóng mặt bằng cũng đang là vấn đề nổi cộm đối với dự án này. Ngay từ khi triển khai, do làm tốt công tác tuyên truyền vận động cơ bản bà con đã ủng hộ dự án, nhiều hộ dân đã bàn giao mặt bằng trước cho đơn vị thi công và nhận tiền bồi thường sau. Nhưng những vướng mắc về mặt bằng hiện chủ đầu tư và UBND huyện Hữu Lũng đang phải đương đầu giải quyết lại không hẳn từ phía người dân bị thu hồi đất mà từ việc tham mưu xây dựng cơ chế chính sách về giá đất hàng năm. Tháng 4/2012, dự án thực hiện bồi thường đền bù cho người dân theo Quyết định số 4515/QĐ-UBND ngày 19/12/2011 của UBND huyện Hữu Lũng (theo đơn giá năm 2011) và số tiền chênh lệch giá nếu có sẽ được phê duyệt bổ sung sau với tổng vốn cho công tác đền bù là trên 55 tỷ đồng. Đến hết năm 2013, chủ đầu tư và UBND huyện Hữu Lũng đã chi trả được 893/993 hộ (theo quyết định số 4515), bước sang năm 2014 còn 80% số hộ chưa nhận được đền bù bổ sung do chênh lệch giá hoặc có khối lượng kiểm đếm bổ sung mới. Kinh phí đã chi trả là gần 47 tỷ đồng. Theo kế hoạch, 80% số hộ này sẽ được chủ đầu tư chi trả xong toàn bộ trong tháng 4/2014.

Tuy nhiên bước sang năm 2014, đơn giá bồi thường quy định đối với huyện Hữu Lũng đặc biệt tại khu vực 3 xã là Hồ Sơn, Hòa Thắng, Hòa Lạc do huyện Hữu Lũng xây dựng trên địa bàn huyện để UBND tỉnh ban hành bảng giá đất hàng năm trên phạm vi toàn tỉnh được điều chỉnh tăng. Trong đó có thay đổi hệ số từ khu vực II chuyển lên khu vực I dẫn tới giá đất nông nghiệp, đất ở của các hộ dân được đền bù tăng đột biến. Cụ thể như khu vực như xã Hồ Sơn, giá đất ở nông thôn đã tăng từ 200 nghìn đồng/m2 lên 400 nghìn đồng/m2. Điều này, đã làm cho chi phí bồi thường bổ sung do chênh lệch giá từ những năm trước với năm 2014 của dự án đường 245 tăng gần gấp đôi. Dẫn đến gây bất bình đẳng giữa các hộ đã nhận toàn bộ tiền đền bù (bao gồm cả phần bồi thường bổ sung chênh lệch giá từ năm 2012, so với thời điểm UBND huyện Hữu Lũng phê duyệt phương án bồi thường năm 2011) với các hộ chưa được nhận do chưa có phương án bồi thường phần bổ sung do chênh lệch giá. Đây là một điểm nghẽn gây khó khăn rất lớn trong quá trình thực hiện bồi thường dự án đường 245 Phố Vị-Hòa Sơn-Hòa Lạc. Đáng chú ý trong khi dự án chưa hoàn thành (cả phần xây lắp và bồi thường giải phóng mặt bằng) thì việc điều chỉnh giá đất tại các khu vực dự án đang triển khai là chưa phù hợp với thực tiễn và gây bất lợi cho các bên được giao thực hiện các hạng mục dự án trong đó có chủ đầu tư và UBND huyện Hữu Lũng.

Để khắc phục những tồn tại trên, ông Nghiêm Văn Hải, Giám đốc Ban Quản lý Đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật tỉnh cho biết: Ban đã có văn bản kiến nghị với UBND tỉnh cho phép chủ đầu tư dự án đường 245 được thực hiện cơ chế bồi thường đặc thù nghĩa là đối với các hộ chưa nhận được tiền đền bù do chênh lệch giá thời điểm năm 2014 được đền bù theo phương án giá năm 2012 (do giá đất 2012 và 2013 của huyện Hữu Lũng không thay đổi và đã được điều chỉnh so với năm 2011) và cộng thêm với lãi suất ngân hàng từ thời điểm 1/1/2013. Đây cũng là giải pháp tối ưu trong bối cảnh việc bố trí vốn cho dự án gặp nhiều khó khăn và bảo đảm sự công bằng cho các hộ đã và chưa nhận được tiền bồi thường phần bổ sung do chênh lệch giá. Từ những vướng mắc trong thực hiện giải phóng mặt bằng dự án đường 245 cho thấy đây là một kinh nghiệm mà các huyện, thành phố cần hết sức lưu tâm trong quá trình xây dựng bảng giá đất hàng năm tại địa phương mình, nhất là đối với các khu vực đang thực hiện các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông.

CÔNG QUÂN