Còn nhiều bất cập

LSO-Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân (XNTTHN) là một trong các thành phần cần thiết khi thực hiện một số thủ tục hành chính như: đăng ký kết hôn, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, vay vốn ngân hàng... Những năm qua, cùng với sự phát triển của xã hội, khi nhu cầu của người dân đối với một số lĩnh vực cần thực hiện cùng thời điểm, thủ tục cấp giấy XNTTHN đã bộc lộ nhiều phiền phức, gây khó cho người dân.

Người dân thực hiện thủ tục cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân tại UBND phường Đông Kinh

Đến UBND phường Đông Kinh, thành phố Lạng Sơn, chúng tôi gặp chị M.T.H (phường Đông Kinh, thành phố Lạng Sơn) đang điền tờ khai đề nghị cấp giấy XNTTHN. Đến đây, chị chưa thể được cấp giấy XNTTHN bởi chị đã đăng ký thường trú tại nhiều nơi. Muốn được cấp giấy, chị phải chứng minh được tình trạng hôn nhân của mình ở những nơi đã từng đăng ký thường trú trước đó cung cấp cho công chức tư pháp – hộ tịch phường. Khi công chức xem xét thấy hồ sơ hợp lệ mới đủ điều kiện cấp giấy cho chị. Chị H cho biết: “Trước đây, tôi sống tại Bắc Giang, giờ thì đăng ký thường trú tại phường Đông Kinh. Từ trước đến nay, tôi chưa lập gia đình nhưng để chứng minh mình độc thân, tôi buộc phải về Bắc Giang xin xác nhận XNTTHN. Nếu không chứng minh được thì buộc phải chờ UBND phường Đông Kinh xác minh, khi nào có kết quả mới được cấp giấy”.

Không chỉ bất cập trên, thời gian giải quyết thủ tục này cũng có vướng mắc. Theo quy định, trong 3 ngày làm việc, UBND cấp xã cấp giấy XNTTHN cho người có yêu cầu. Tuy nhiên, khoảng thời gian này chỉ phù hợp với người yêu cầu cấp giấy chỉ đăng ký thường trú tại 1 nơi. Đối với trường hợp người yêu cầu cấp giấy đã từng đăng ký thường trú tại nhiều nơi thì 3 ngày không đủ để UBND cấp xã (nơi nhận hồ sơ) cấp giấy bởi liên quan đến việc kiểm tra, xác minh về tình trạng hôn nhân của người yêu cầu. Hơn nữa, pháp luật cũng chưa quy định cụ thể thời gian trả lời xác minh, dẫn tới tình trạng UBND cấp xã nhận được văn bản trả lời quá muộn hoặc không nhận được văn bản xác minh, gây khó trong việc giải quyết hồ sơ hoặc chậm trả kết quả cho công dân.

Một vướng mắc nữa là kể từ ngày 1/1/2001 về trước, nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được pháp luật công nhận là vợ chồng. Do không đăng ký kết hôn nên những cặp vợ chồng này khi chia tay nhau cũng không có quyết định giải quyết ly hôn của tòa án. Do không có quyết định ly hôn của tòa án thì khi xin giấy XNTTHN, UBND cấp xã nơi tiếp nhận hồ sơ không có căn cứ để xác nhận trường hợp này là độc thân nên không thể cấp giấy.

Anh Triệu Quang Huy, công chức tư pháp – hộ tịch phường Đông Kinh, thành phố Lạng Sơn cho biết: Trung bình mỗi năm, phường có hơn 200 trường hợp đến làm thủ tục cấp giấy XNTTHN. Trong đó có tới vài chục trường hợp đăng ký thường trú ở nhiều nơi xin cấp giấy. Để đảm bảo 3 ngày trả kết quả, phường “linh động” cho phép người xin cấp giấy lập bản cam đoan về tình trạng hôn của mình và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về cam đoan đó. Ngoài ra còn có 10 trường hợp gặp vướng mắc không thể cấp giấy do không có quyết định giải quyết ly hôn của tòa án để làm căn cứ cấp giấy.

Trước việc cấp giấy XNTTHN còn nhiều bất cập, làm mất thời gian, công sức, tiền bạc của người dân, thì thủ tục này cần được các cấp, ngành liên quan rà soát, đơn giản hóa. Theo chị Ngô Thị Hằng, khối 7, phường Vĩnh Trại, thành phố Lạng Sơn, để thuận tiện cho người dân đã đăng ký thường trú ở nhiều nơi xin cấp giấy XNTTHN, thì khi người dân chuyển hộ khẩu đến 1 địa phương khác phải cung cấp giấy tờ XNTTHN của UBND xã nơi cư trú trước đó cho UBND cấp xã nơi đăng ký thường trú mới. UBND cấp xã nơi đăng ký thường trú mới sẽ lưu trữ thông tin tình trạng hôn nhân của công dân. Khi cá nhân yêu cầu cấp giấy XNTTHN thì có thể cung cấp ngay, thay vì phải mất thời gian xác minh, kiểm tra như hiện nay.

MINH ĐỨC - HOÀNG NHƯ