Chuyển giao Đội lái xe chuyên trách cho doanh nghiệp quản lý: Còn bất cập - cần sự quản lý của cơ quan Nhà nước

– Nhằm thực hiện đúng quy định của pháp luật, đồng thời đảm bảo tính công khai, minh bạch việc thu giá dịch vụ trong hoạt động vận chuyển, giao nhận hàng hóa qua cửa khẩu của tỉnh, UBND tỉnh đã chỉ đạo Ban Quản lý Khu Kinh tế cửa khẩu (KTCK) Đồng Đăng – Lạng Sơn thực hiện chuyển giao việc quản lý “Đội lái xe chuyên trách” cho các doanh nghiệp kinh doanh bến bãi tại khu vực Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị và Cửa khẩu Tân Thanh. Tuy vậy, sau khi doanh nghiệp được bàn giao quản lý, Đội lái xe bước đầu hoạt động vẫn có những trục trặc, ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động thông quan hàng hóa.

Ông Hoàng Khánh Duy, Phó Trưởng Ban Quản lý Khu KTCK Đồng Đăng – Lạng Sơn chia sẻ: Từ tháng 4/2020, tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, hoạt động thông quan hàng hóa tại một số cửa khẩu của tỉnh, nhất là tại Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị và Cửa khẩu Tân Thanh có những lúc phải tạm dừng hoạt động. Vì thế, trên cơ sở thỏa thuận với phía Trung Quốc, để thích ứng tình hình thực tiễn, thúc đẩy hoạt động thông quan hàng hóa qua 2 cửa khẩu này, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, ban thực hiện thành lập “Đội lái xe chuyên trách”.

Các lái xe chuyên trách thực hiện vận chuyển hàng hóa XNK qua cửa khẩu Tân Thanh

Tuy nhiên, quá trình vận hành Đội lái xe chuyên trách phát sinh một số bất cập. Trước thực trạng đó, nhằm nâng cao hiệu quả điều hành Đội lái xe chuyên trách, UBND tỉnh đã chỉ đạo thực hiện chuyển giao Đội lái xe chuyên trách tại 2 cửa khẩu trên cho doanh nghiệp kinh doanh bến bãi tại cửa khẩu quản lý và điều hành.

Ông Nguyễn Quang Tuấn, Giám đốc Công ty Cổ phần Vận tải và Thương mại Bảo Nguyên (kinh doanh bến bãi tại khu vực Cửa khẩu Tân Thanh) cho biết: Ngay sau cuộc họp với lãnh đạo UBND tỉnh và các ngành liên quan vào ngày 8/2/2022, Ban Quản lý Khu KTCK Đồng Đăng – Lạng Sơn đã thực hiện các bước để chuyển giao công tác quản lý Đội lái xe chuyên trách cho doanh nghiệp. Ngay sau khi tiếp nhận, doanh nghiệp đã cơ cấu lại đội lái xe này. Theo đó, hiện số lượng lái xe có chức năng điều khiển, giao nhận xe chở hàng theo phương thức giao nhận hàng mới do công ty quản lý là 135 lái xe.

Cũng như tại Cửa khẩu Tân Thanh, từ ngày 1/3/2022, Ban Quản lý Khu KTCK Đồng Đăng – Lạng Sơn đã chuyển giao công tác quản lý Đội lái xe chuyên trách cho Công ty Cổ phần Hữu Nghị Xuân Cương. Ngay khi tiếp nhận, công ty đã cơ cấu và rút gọn lại số lượng lái xe để thuận tiện cho công tác quản lý và vận hành.

Tuy vậy, qua tìm hiểu thực tế, sau một thời gian thực hiện, bên cạnh một số tín hiệu tích cực thì hoạt động quản lý và vận hành các lái xe thực hiện trung chuyển xe chở hàng hóa qua cửa khẩu vẫn còn một số hạn chế. Theo anh Hoàng Hùng Sơn, đại diện Công ty Cổ phần Giao nhận Con Ong – Chi nhánh Lạng Sơn, tại hai cửa khẩu vẫn xảy ra những bất đồng giữa doanh nghiệp XNK và doanh nghiệp kinh doanh bến bãi trong việc thu tiền dịch vụ vận chuyển hàng, dẫn đến việc ùn ứ, ách tắc. Đây là một trong những nguyên nhân khiến hiệu suất thông quan xe chở hàng hóa, nhất là hàng hóa xuất khẩu trong những ngày qua rất hạn chế (trung bình chỉ xuất khẩu được 20 đến 30 xe/ngày).

Cùng với đó, một số doanh nghiệp cho rằng, sau khi được chuyển giao, doanh nghiệp kinh doanh bến bãi tự chọn lái xe, tự quản lý và vận hành, như vậy, doanh nghiệp “vừa đá bóng, vừa thổi còi” rất dễ dẫn đến việc độc quyền trong hoạt động trung chuyển hàng hóa theo phương thức giao nhận hàng XNK mới.

Ngoài ra, hiện nay, thực hiện theo phương thức giao nhận hàng hóa XNK mới, doanh nghiệp kinh doanh bến bãi tại cửa khẩu thực hiện sẽ “cắt” container ngay tại bãi của Việt Nam, sau đó sử dụng đầu kéo của doanh nghiệp vận chuyển qua cửa khẩu. Hoạt động này của doanh nghiệp cũng tồn tại một số hạn chế như: thiếu đầu xe dẫn đến việc chuyển hàng chậm. Đồng thời, một số doanh nghiệp vẫn “lăn tăn” về sự thiếu minh bạch trong việc xếp lốt hàng thông quan ngay từ phía doanh nghiệp kinh doanh bến bãi.

Theo đánh giá của Sở Công Thương, Cục Hải quan tỉnh…, những diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 sẽ còn kéo dài. Vì thế, trong thời gian tới, phía Trung Quốc vẫn tiếp tục duy trì phương thức giao nhận hàng hóa như hiện nay, do vậy, phải thay đổi phương thức quản lý đội lái xe chuyên trách và việc chuyển giao cho doanh nghiệp quản lý và vận hành là đúng. Tuy nhiên, nhằm tăng sự minh bạch trong hoạt động áp giá dịch vụ trung chuyển hàng hóa và một số hoạt động khác mà các doanh nghiệp kinh doanh bến bãi tại Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị và Cửa khẩu Tân Thanh đang thực hiện thì vẫn rất cần sự tham gia quản lý chặt chẽ của cơ quan quản lý Nhà nước. Và ngay tại thời điểm này, cơ quan quản lý Nhà nước và các lực lượng hoạt động tại cửa khẩu cũng cần tiếp tục thực hiện giám sát trong hoạt động vận hành và thu phí dịch vụ trung chuyển hàng hóa qua lại giữa 2 cửa khẩu để kịp thời xử lý những vướng mắc, phát sinh. Qua đó, đảm bảo văn minh thương mại trong hoạt động kinh doanh vận tải hàng hóa tại khu vực cửa khẩu, góp phần thu hút nhiều hơn nữa các doanh nghiệp XNK qua các cửa khẩu của tỉnh.