Chuyên gia khuyến cáo phẫu thuật sớm các dị tật bẩm sinh ở trẻ

Tại Khoa Nhi, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Bệnh viện Việt Đức), nhiều bệnh nhi đang chờ phẫu thuật. Trong số đó, có không ít trẻ bị bệnh thận ứ nước trong tình trạng phát hiện và điều trị muộn.

Hai năm bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, nhiều trẻ em mắc các bệnh như bệnh thận ứ nước, dị tật tiết niệu sinh dục, bệnh lý về tiêu hóa… không được thăm khám thường xuyên và kịp thời dẫn tới tình trạng nhiều trẻ đến viện trong tình trạng muộn khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn.

Nhiều trẻ mắc bệnh thận ứ nước

Tại Khoa Nhi, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Bệnh viện Việt Đức) có không ít trẻ bị bệnh thận ứ nước trong tình trạng phát hiện và điều trị muộn.

Đang ở viện chờ ngày phẫu thuật, bệnh nhi N.Q.H. (11 tuổi, Hà Nội) được chẩn đoán thận ứ nước. Chị Nguyễn Thị Hoa (mẹ cháu H.) cho hay từ khi mang bầu bé, các bác sỹ đã chẩn đoán thận thai nhi có dị tật cần lưu ý và thăm khám, theo dõi thường xuyên sau khi bé sinh ra. Nhưng sau khi bé ra đời, gia đình không thấy bé có biểu hiện gì bất thường nên cũng bỏ qua việc thăm khám thường xuyên.

Bẵng đi hơn 10 năm, cách đây 2 tháng, thỉnh thoảng trẻ kêu đau bụng nhưng chỉ thoáng qua. Thời gian gần đây thi thoảng đi tiểu bé đều kêu đau bụng nhưng sau đó lại hết, nên gia đình không nghĩ bệnh nặng.

Cách đây ba tuần, bé H. bị ngộ độc thực phẩm, nôn, đau bụng, gia đình mới đưa vào Bệnh viện Bạch Mai khám. Qua chụp chiếu, bác sỹ kết luận cháu bị giãn niệu quản và giãn đài bể thận cần phẫu thuật sớm, khi đó gia đình mới đưa cháu tới Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức để khám và phẫu thuật.

Chị Nguyễn Thị H. (ở Cao Bằng) thì cho biết con chị năm nay 4 tuổi, được chẩn đoán bị thận ứ nước. Trước đó, chị H. đã biết con mắc căn bệnh này từ khi cháu mới sinh ra, chờ con được 1 tuổi gia đình mới đưa xuống Hà Nội khám nhưng do đại dịch COVID-19 nên chị đã hoãn thăm khám cho con suốt hơn 2 năm qua. Bác sỹ tiên lượng khả năng cháu sẽ phẫu thuật trong thời gian tới.

Tiến sỹ Nguyễn Việt Hoa – Trưởng Khoa phẫu thuật nhi và trẻ sơ sinh (Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức) cho biết thận ứ nước là bệnh bẩm sinh, nhiều trẻ được phát hiện khi còn là bào thai, bệnh gây ảnh hưởng đến chức năng của quả thận. Vì vậy, khi phát hiện ra bệnh, nếu trẻ phẫu thuật sớm thì khả năng phục hồi cao, ngược lại can thiệp muộn sẽ làm giảm chức năng thận, có thể dẫn tới suy thận sau này.

Cần thực hiện phẫu thuật sớm ở trẻ mắc bệnh

Tiến sỹ Nguyễn Việt Hoa cho biết thận ứ nước chiếm tỷ lệ 1/6 trong các dị tật ở trẻ em nói chung. Tại Khoa Phẫu thuật nhi và trẻ sơ sinh, tỷ lệ trẻ bị dị tật tiết niệu sinh dục chiếm 2/3 tổng số bệnh nhân tới khám; trung bình 1 ngày Khoa mổ 10 trường hợp dị tật tiết niệu sinh dục.

Theo bác sỹ Hoa, những trường hợp mắc bệnh thận ứ nước và dị tật đường tiết niệu, táo bón… điều trị hoàn toàn bằng phẫu thuật. Trẻ được phẫu thuật sớm bệnh sẽ khỏi và cuộc sống trở lại bình thường, nếu để lâu, kéo dài, ảnh hưởng đến chức năng của thận và dẫn đến suy thận – đây là bệnh lý đứng số 1 trong số các dị tật bẩm sinh hiện nay tại Việt Nam. Bệnh nhi mổ sớm thì phục hồi được chức năng của thận, càng để dài thời gian thì chức năng thận càng giảm dần.

Đặc biệt, nhiều trẻ mắc bệnh thận ứ nước diễn biến thầm lặng khiến trẻ nhiễm trùng đường tiết niệu. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần phát hiện và điều trị sớm cho trẻ từ trước 5 tuổi, có trường hợp phải điều trị từ vài tháng tuổi để tránh các biến chứng từ các đợt nhiễm khuẩn đường tiết niệu.

Bác sỹ Hoa cũng cho biết thêm một bệnh thường gặp nữa ở trẻ em nam hiện nay là ẩn một bên tinh hoàn – đây là dị tật rất hay gặp ở trẻ trai và dị tật lỗ tiểu thấp chiếm 1/300 trẻ trai. Trước đây, dị tật ẩn tinh hoàn thường phẫu thuật hạ tinh hoàn cho trẻ sau 18 tháng, nhưng nếu phẫu thuật muộn tinh hoàn không đúng vị trí sẽ dẫn đến nguy cơ teo tinh hoàn.

Vì vậy, Khoa Phẫu thuật nhi và trẻ sơ sinh đã triển khai phẫu thuật nội soi sớm cho trẻ trong vòng 1 tuổi, thậm chí từ 10 tháng tuổi, đặc biệt ở trẻ có tinh hoàn trong ổ bụng để tránh được nguy cơ teo tinh hoàn và giảm chức năng sinh sản sau này cho trẻ.

Mỗi năm, Khoa Khoa phẫu thuật nhi và trẻ sơ sinh thực hiện khám cho khoảng 10.000 trẻ và thực hiện trung bình 2.000 ca mổ/năm, trong đó có nhiều trường hợp bệnh lý phức tạp. Nhiều dị tật bẩm sinh ở trẻ nhỏ như tim mạch, thần kinh, chi… được phát hiện từ khi trước sinh và can thiệp ngay khi sinh./.