Chuyên gia chia sẻ về bệnh bạch hầu: Nguy cơ và cách phòng chống

Bạch hầu là bệnh nhiễm trùng-nhiễm độc, lây theo đường hô hấp và có khả năng gây dịch, do trực khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây nên.

Vừa qua, một cô gái 18 tuổi (tại Nghệ An) được xác định tử vong do bệnh bạch hầu, đây là ca bệnh đầu tiên tại địa phương này trong nhiều năm trở lại đây.

Còn tại Bắc Giang, theo báo cáo của Sở Y tế tỉnh, ngày 7/7 ghi nhận trường hợp một bệnh nhân 18 tuổi, tạm trú tại thôn Trung Tâm, xã Hợp Thịnh, huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang có kết quả xét nghiệm dương tính với Bạch hầu. Đây là 1 trong 2 trường hợp có tiếp xúc gần với ca tử vong do bệnh Bạch hầu tại huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An.

Tính đến ngày 9/7 đã có 119 trường hợp tiếp xúc với nữ bệnh nhân tử vong do bạch hầu. Những ngày gần đây, bệnh bạch hầu được khá nhiều người quan tâm. Phó giáo sư Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) đã có những chia sẻ để mọi người hiểu rõ hơn về bệnh bạch hầu, nguy cơ và cách phòng chống.

- Xin bác sĩ cho biết nguyên nhân gây bệnh và sự nguy hiểm của bệnh bạch hầu?

Phó giáo sư Đỗ Duy Cường: Bệnh bạch hầu là bệnh nhiễm trùng-nhiễm độc, lây theo đường hô hấp và có khả năng gây dịch, do trực khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây nên. Bệnh thường gặp ở trẻ em và ở đối tượng chưa có miễn dịch với bệnh bạch hầu do chưa được tiêm vaccine đầy đủ.

Vi khuẩn gây bệnh bạch hầu khu trú ở đường hô hấp trên tạo giả mạc dai dính, khó bóc tách và sinh ra ngoại độc tố gây nhiễm độc toàn thân, nguy cơ tử vong do biến chứng tắc đường thở và viêm cơ tim.

- Ông đánh giá về nguy cơ lây lan bệnh bạch hầu trong cộng đồng?

Phó giáo sư Đỗ Duy Cường: Thực ra nguy cơ lây lan ra cộng đồng là không lớn, các ca bệnh hiện nay phát hiện mang tính chất lẻ tẻ do hầu hết các đối tượng trẻ em hiện nay đều đã được tiêm phòng vaccine khi còn nhỏ. Chỉ có những trẻ chưa được tiêm phòng vaccine hoặc tiêm chưa đầy đủ theo lịch tiêm chủng thì mới có khả năng mắc bệnh.

- Triệu chứng của bệnh bạch hầu là gì thưa phó giáo sư?

Phó giáo sư Đỗ Duy Cường: Sau khi ủ bệnh từ 2-5 ngày, người bệnh thường có triệu chứng sốt nhẹ, đau họng, khó chịu, mệt mỏi, ăn kém, da xanh, chảy nước mũi, họng hơi đỏ. Đặc biệt khám họng thấy amidan có giả mạc trắng, lúc đầu nhỏ sau lan dần ra bao trùm họng và lưỡi gà, màu trắng, dai, bóc ra dễ chảy máu, hạch cổ sưng to làm cho cổ bạnh ra (bạch hầu họng).

Sau đó, bệnh nhân có thể dẫn đến các triệu chứng nặng như viêm cơ tim, viêm thanh quản (gây khàn tiếng, ho nhiều, thở rít), suy hô hấp, ngạt thở, suy thận, tổn thương thần kinh. Nếu không được điều trị bằng thuốc đặc hiệu thì có thể dẫn tới tử vong.

- Xin bác sĩ cho biết những biện pháp cụ thể để phòng chống bệnh bạch hầu?

Phó giáo sư Đỗ Duy Cường: Điều trị đặc hiệu bệnh bạch hầu bằng kháng sinh và huyết thanh kháng độc tố bạch hầu (Anti-Diphteria Serum-ADS). Các kháng sinh thông thường như Penicillin G, Erythromycin hoặc Azithromycin có thể diệt được vi khuẩn bạch hầu, thời gian điều trị từ 10-14 ngày.

-Việt Nam đã có chương trình tiêm chủng mở rộng với vaccine bạch hầu - ho gà - uốn ván cho các đối tượng trẻ em. Vậy trong tình hình tại một số địa phương đã xuất hiện các ca bệnh, để phòng chống, bác sĩ có khuyến cáo gì với người dân?

Phó giáo sư Đỗ Duy Cường: Chương trình tiêm chủng mở rộng đã đem lại nhiều hiệu quả để phòng các bệnh dịch thông thường. Ở những nơi vùng sâu vùng xa, độ bao phủ tiêm chủng thấp sẽ dẫn tới lỗ hổng miễn dịch và do đó bệnh còn lưu hành và khó có thể dập tắt. Trẻ em cần phải tiêm đầy đủ, đúng lịch để có miễn dịch cộng đồng.

Các biện pháp phòng bệnh bao gồm: Rửa tay đúng quy cách bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn. Nhà ở của người bệnh, dụng cụ trong phòng, đồ dùng, đồ chơi, quần áo của người bệnh phải tẩy uế và sát khuẩn.

Tiêm vaccine bạch hầu: trong chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, dùng vaccine đa giá: bạch hầu-ho gà-uốn ván cho trẻ. Bắt đầu tiêm từ 2-3 tháng tuổi, tiêm 2 lần, mỗi lần 1ml cách nhau 1 tháng. Một năm sau nhắc lại mỗi một năm 1 lần cho đến 5 tuổi; Người lớn chưa được tiêm hoặc không có miễn dịch cần được tiêm nhắc lại 1 mũi.

Với người tiếp xúc: Xét nghiệm vi khuẩn và theo dõi trong vòng 7 ngày. Ngoài ra cần uống thuốc dự phòng bằng Erythromycin hoặc Azithromycin trong 7 ngày.

- Xin trân trọng cảm ơn bác sĩ!