Chuyển động mới ở Xy-ri

Những kẻ quá khích đã tiến công và đốt phá một số cơ quan chính quyền địa phương, xung đột với lực lượng an ninh. Ban đầu, phe đối lập nêu ra mục tiêu biểu tình là mở rộng các quyền tự do, nhưng sau đó đòi 'lật đổ chính quyền' hiện hành. Cuộc biểu tình đã lan ra một số địa phương ở phía bắc. Đáp lại, những người ủng hộ Chính phủ, trong những ngày qua, tổ chức nhiều cuộc biểu tình phản đối phe đối lập tại Thủ đô Đa-mát và nhiều thành phố lớn khác. Họ khẳng định sự ủng hộ với Tổng thống An Át-xát, coi ông là 'trụ cột' của Xy-ri trong xây dựng đất nước và cuộc đấu tranh giành lại vùng cao nguyên Gô-lan bị I-xra-en thôn tính trong cuộc chiến tranh Trung Đông năm 1967. Đã xảy ra xung đột tại một số nơi giữa lực lượng ủng hộ Chính phủ và phe đối lập, làm khoảng 50 người chết.

Trước tình hình đó, Đảng Baath cầm quyền và Tổng thống An Át-xát kêu gọi nhân dân đoàn kết, không bị kích động và lôi kéo bởi các thế lực mưu toan gây chia rẽ và hận thù sắc tộc. Ông An Át-xát chấp nhận sự từ chức của chính phủ do ông An Ô-ta-ri làm thủ tướng nhằm làm dịu các cuộc biểu tình, đồng thời tuyên bố sẽ thực hiện một số cải cách. Ông chỉ thị thành lập ủy ban điều tra về những vụ thương vong trong các cuộc đụng độ giữa người biểu tình với các lực lượng an ninh ở thành phố Đê-ra. Tổng thống An Át-xát đã ký sắc lệnh tăng lương của công chức khoảng 20 đến 30% và đã ra chỉ thị thành lập một ủy ban pháp lý có nhiệm vụ nghiên cứu xây dựng một luật mới nhằm mở đường cho việc bãi bỏ lệnh tình trạng khẩn cấp. Ủy ban này sẽ hoàn tất công việc của mình trước ngày 25-4.

Ngày 30-3, Tổng thống Ba-sa An Át-xát đã có bài phát biểu trước Quốc hội và với nhân dân cả nước về tình hình đất nước hiện nay và những biện pháp giải quyết của chính quyền. Tổng thống An Át-xát khẳng định, Xy-ri đang trải qua một 'cuộc sát hạch tinh thần đoàn kết' khi đối mặt với 'âm mưu lớn' và những kẻ mưu toan tăng cường chủ nghĩa bè phái nhằm kích động sự hận thù, chia rẽ và bôi xấu hình ảnh của Xy-ri trong con mắt cộng đồng quốc tế. Ông nêu rõ, Xy-ri không tách biệt với những thay đổi lớn lao trong khu vực vì nước này tin rằng đây là những thay đổi tích cực. Tuy nhiên, Đa-mát không sao chép sự thay đổi đó và sẵn sàng tiến hành các cải cách nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân. Ông khẳng định 'những kẻ thù' của Xy-ri đang chĩa mũi nhọn vào Xy-ri, tìm cách gây ra tình trạng bạo loạn nhằm phá vỡ sự ổn định và tình đoàn kết dân tộc của nước này. Ông ủng hộ những yêu cầu chính đáng của người dân, song phản đối tình trạng hỗn loạn trong nước. Chính phủ mới sẽ sớm được thành lập.

Trong cuộc họp báo quốc tế trước đó ở Thủ đô Đa-mát, Cố vấn của tổng thống về truyền thông, bà B.Sa-ban cho biết, trong số những quyết định về cải cách được Đảng Baath cầm quyền đưa ra với sự ủng hộ của Tổng thống An Át-xát có khả năng dỡ bỏ lệnh tình trạng khẩn cấp được áp đặt từ năm 1963, cấp phép hoạt động cho các chính đảng, áp dụng một cơ chế chống tham nhũng và thông qua pháp chế cần thiết, thành lập một ủy ban có nhiệm vụ lắng nghe những yêu cầu của người dân ở Đa-ra, là tâm điểm của các cuộc biểu tình chống chính phủ. Tuy nhiên, phe đối lập ở Xy-ri cho rằng, những cam kết của Tổng thống An Át-xát chưa đáp ứng được nguyện vọng của người dân. Họ có kế hoạch biểu tình tuần hành rầm rộ tại một số địa phương sau lễ cầu nguyện của đạo Hồi vào các ngày đầu tháng 4.

Cộng hòa A-rập Xy-ri có diện tích 185.180 km2, giáp biên giới Li-băng và Địa Trung Hải ở phía tây, Thổ Nhĩ Kỳ ở phía bắc, I-rắc ở phía đông, Gioóc-đa-ni ở phía nam và I-xra-en ở phía tây – nam; giành được độc lập từ Pháp tháng 4-1946. Số dân khoảng 18,450 triệu người, trong đó khoảng 80% số dân là người A-rập, còn lại là các dân tộc thiểu số như: Cuốc, Ác-mê-ni, Át-xi-ri-a, Thổ, Cơ-ca-xi-a. Đảng Baath cầm quyền từ năm 1963. Trong cuộc trưng cầu ý dân năm 2007, đa số người dân Xy-ri đồng ý kéo dài thời gian làm tổng thống của ông An Át-xát thêm một nhiệm kỳ nữa.

Tại cuộc họp Quốc hội ngày 30-3, các nghị sĩ bày tỏ ủng hộ mạnh mẽ Tổng thống An Át-xát. Nhiều người hô lớn: 'Chúng tôi sẵn sàng hy sinh vì An Át-xát', 'Chỉ có Xy-ri và Át-xát'.