Chương trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025: Điều chỉnh, bổ sung nhiều tiêu chí phù hợp với thực tế

Lồng ghép nguồn vốn các chương trình mục tiêu quốc gia

Ông Ngô Trường Sơn, Chánh văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương cho biết: Mục tiêu xây dựng NTM đến năm 2025 phấn đấu cả nước có ít nhất 80% số xã đạt chuẩn NTM, trong đó có khoảng 40% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao, ít nhất 10% số xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, không còn xã dưới 15 tiêu chí; thu nhập bình quân của người dân nông thôn tăng ít nhất 1,5 lần so với năm 2020.

Phấn đấu cả nước có ít nhất 50% huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh đạt chuẩn NTM, hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM, trong đó, ít nhất 20% số huyện đạt chuẩn được công nhận là huyện NTM nâng cao, huyện NTM kiểu mẫu. Mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có ít nhất 2 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn NTM. Phấn đấu cả nước có khoảng 17-19 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. 60% số thôn, làng, ấp, bản, buôn, phum, sóc (sau đây gọi là thôn) thuộc các xã đặc biệt khó khăn khu vực biên giới, vùng núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo được công nhận đạt chuẩn NTM theo các tiêu chí NTM do UBND cấp tỉnh quy định.

Cũng theo ông Ngô Trường Sơn, Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 cơ bản vẫn giữ nguyên bố cục và nội hàm của bộ tiêu chí giai đoạn 2016-2020 (gồm 19 tiêu chí). Tuy nhiên, điểm mới của bộ tiêu chí giai đoạn 2021-2025 là số lượng chỉ tiêu tăng 8 chỉ tiêu so với giai đoạn trước (gồm 57 chỉ tiêu).

Người dân thôn Giáng (xã Quang Hiến, huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa) tổ chức sinh hoạt văn hóa truyền thống.

Về tiêu chí xã NTM nâng cao cũng được bổ sung và điều chỉnh, trong đó bổ sung thêm 34 tiêu chí mới, điều chỉnh 6 chỉ tiêu để phù hợp với yêu cầu thực tế.

Bộ tiêu chí huyện NTM giai đoạn 2021-2025 được bổ sung tăng 22 chỉ tiêu và tiêu chí huyện NTM nâng cao cũng tăng 12 chỉ tiêu. Riêng huyện NTM kiểu mẫu, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, hướng dẫn thực hiện huyện NTM kiểu mẫu bảo đảm phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của địa phương theo Quyết định số 320/QĐ-TTg ngày 8-3-2022.

Ông Đinh Công Sứ, Phó chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình cho biết, khó khăn hiện nay của tỉnh Hòa Bình là lồng ghép 3 chương trình mục tiêu quốc gia, gồm: Chương trình phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; chương trình giảm nghèo bền vững; chương trình xây dựng NTM.

Do đó, các địa phương cần dựa vào thế mạnh vùng miền để tạo ra sự khác biệt, đa dạng trong xây dựng NTM. Chính sự khác biệt đó sẽ tạo ra hình ảnh địa phương hấp dẫn hơn, để tạo sự thu hút từ đời sống nông thôn, để mỗi địa phương không chỉ tự hào về những tiêu chí đã đạt được mà còn lưu giữ được những di sản nét đẹp văn hóa đặc trưng.

Nâng cao chất lượng sống cho người dân vùng nông thôn

\Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam cho biết: Sau hơn 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, chúng tôi thấy rằng phải tập trung nâng cao đời sống cho người dân, trước hết là thu nhập của người dân ở vùng nông thôn. Để thực hiện tiêu chí này, cần tăng cường đào tạo nghề, tập trung vào phát triển kinh tế nông nghiệp, kinh tế nông thôn.

Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) thực hiện từ năm 2018 đến nay có khoảng 7.200 sản phẩm OCOP. Chứng tỏ đây là chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước, Chính phủ trong việc nâng cao thu nhập, giải quyết việc làm, nâng cao đời sống cho người dân, phát triển kinh tế nông thôn. Chương trình này đã khơi dậy được tiềm năng, lợi thế, năng lực của người dân ở các địa phương. Chúng tôi xem đây là một chương trình trọng tâm cần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện trong thời gian tới.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan, Phó trưởng ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM cho rằng, hình ảnh NTM phải kết hợp hài hòa giữa lợi ích kinh tế và giá trị truyền thống. Do đó, các tỉnh, thành phố cần chủ động nghiên cứu, ban hành một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng thực hiện chương trình phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cũng cho rằng: Nguồn vốn, bao gồm vốn đầu tư và cả vốn sự nghiệp, sẽ không đủ để đạt được mục tiêu một chương trình vừa có chiều rộng, vừa có chiều sâu, vừa xây dựng kết cấu hạ tầng, vừa phát triển kinh tế kết hợp văn hóa, xã hội vùng nông thôn. Như vậy, ngoài nguồn vốn Trung ương, cần lồng ghép với nguồn vốn địa phương và kêu gọi vốn xã hội hóa, vừa thu hút doanh nghiệp về nông thôn, vừa tạo không gian cho các doanh nghiệp khởi nghiệp ngay tại mỗi địa phương.

Chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 được thiết kế không chỉ xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng, cơ sở vật chất, các thiết chế cứng mà chú trọng nhiều đến phát triển kinh tế, giữ gìn bản sắc nông thôn, phát huy văn hóa truyền thống, nâng cao năng lực cộng đồng cư dân trong xã hội nông thôn. Chương trình kết hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa kinh tế-văn hóa và xã hội trên địa bàn nông thôn.

Đây là những vấn đề mới so với giai đoạn vừa qua, nhưng sẽ bảo đảm NTM phát triển hài hòa, bền vững, giàu bản sắc, nâng cao dân trí và chất lượng sống cho người dân khi được tiếp cận giáo dục, y tế, dinh dưỡng, bình đẳng giới…