Chú trọng tăng cường quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - LB Nga

Lễ khai mạc triển lãm “Việt Nam – Expo – Xi-bê-ri” tại thành phố Nô-vô-xi-bi-rơ-xcơ, LB Nga.

Nhân kỷ niệm 68 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – LB Nga (1950 – 2018), Đại sứ Việt Nam tại LB Nga Ngô Đức Mạnh đã có bài viết về quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước. Xin trân trọng giới thiệu với bạn đọc.

Thời gian cho thấy, mối quan hệ giữa Việt Nam với Liên Xô (trước đây) và Liên bang Nga ngày nay luôn nồng ấm, tin cậy, vượt qua mọi thử thách của thời gian và sự biến động của lịch sử. Trong suốt gần bảy thập kỷ qua, từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1950, trở thành đối tác chiến lược năm 2001 và nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược toàn diện tháng 7-2012, quan hệ giữa hai nước Việt Nam – LB Nga có bước phát triển mạnh mẽ cả về bề rộng lẫn chiều sâu, trở thành tài sản vô giá đối với cả hai dân tộc, hai đất nước. Chúng ta vui mừng chứng kiến một giai đoạn phát triển mới đầy hiệu quả và thực chất trong quan hệ hai nước hiện nay trên tất cả các kênh Đảng, Nhà nước cũng như hợp tác địa phương và giao lưu nhân dân.

Quan hệ chính trị với độ tin cậy rất cao ngày càng được tăng cường thông qua việc trao đổi đoàn và tiếp xúc song phương thường xuyên ở các cấp, nhất là cấp cao và cơ chế tham vấn, đối thoại chiến lược. Hai bên cũng luôn hợp tác và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương như Liên hợp quốc, APEC, ASEM, ASEAN… Hợp tác kinh tế – thương mại, đầu tư giữa hai nước tiếp tục phát triển năng động. Việt Nam là nước đầu tiên ký Hiệp định thương mại tự do với Liên minh kinh tế Á – Âu, mở ra nhiều cơ hội trao đổi thương mại, đầu tư giữa hai bên. Hiệp định chính thức có hiệu lực từ tháng 10-2016 và ngay năm đầu, kim ngạch thương mại hai nước tăng trưởng nhanh với tốc độ hơn 30%/năm, năm 2017 đạt 3,55 tỷ USD. Trong sáu tháng đầu năm 2018, kim ngạch song phương tăng 42% so cùng kỳ năm 2017. Về đầu tư, ngoài hợp tác trong lĩnh vực dầu khí, tính đến tháng 6-2018, LB Nga có 117 dự án đầu tư trực tiếp vào Việt Nam còn hiệu lực với tổng số vốn đăng ký đạt gần một tỷ USD. Việt Nam có 22 dự án đầu tư vào Nga với tổng số vốn đầu tư gần ba tỷ USD. Việc Tập đoàn TH True Milk đầu tư hơn hai tỷ USD vào các dự án nuôi bò sữa và chế biến sữa tại tỉnh Mát-xcơ-va, Ca-lu-ga và tại các địa phương khác dự kiến sẽ cung cấp 30% nhu cầu của thị trường sữa tại Nga là một điểm sáng trong hợp tác nông nghiệp giữa hai nước. Ngoài ra, hai bên đang tích cực nghiên cứu triển khai các dự án hợp tác về lắp ráp ô-tô, máy kéo, năng lượng tái tạo, giống cây trồng, thuốc trừ sâu cho nông nghiệp cũng như hợp tác trong lĩnh vực y tế, dược phẩm.

Quan hệ quốc phòng, an ninh giữa Việt Nam và LB Nga tiếp tục được tăng cường, có bước phát triển mới thực chất, nhất là trong hợp tác về đào tạo cán bộ, chuyển giao vũ khí, trang bị… Việt Nam xác định Nga là đối tác tin cậy hợp tác trong lĩnh vực quân sự. Các loại vũ khí, khí tài do Liên Xô (trước đây) cung cấp đã tỏ rõ năng lực chiến đấu cao. Ngày nay, LB Nga cung cấp cho Việt Nam nhiều loại vũ khí, khí tài hiện đại; hợp tác trong việc cải tiến, sửa chữa, tăng hạn sử dụng của vũ khí, khí tài; chuyển giao công nghệ sản xuất; trợ giúp đào tạo, huấn luyện.

Quan hệ giữa các địa phương của hai nước thời gian gần đây có bước phát triển mạnh và ngày càng đi vào thực chất, chú trọng hơn việc đẩy mạnh hợp tác kinh tế, trao đổi thương mại, văn hóa, phát triển du lịch, giao lưu nhân dân. Việt Nam là điểm đến ưa thích, thân thiện với nhiều danh thắng và khu nghỉ dưỡng tốt của du khách Nga. Năm 2017 có hơn 600 nghìn lượt người Nga đi du lịch Việt Nam và trong sáu tháng đầu năm 2018, đạt 338.393 lượt, tăng 7,9% so cùng kỳ năm ngoái, đứng đầu trong số khách đến từ châu Âu. Ngược lại, có hàng chục nghìn người Việt Nam đã sang Nga du lịch trong những năm gần đây, nhất là trong dịp Thế vận hội bóng đá vừa được tổ chức rất thành công tại LB Nga. Những ngày văn hóa, tuần văn hóa, giới thiệu về đất nước, con người của nhau, gặp gỡ thầy trò Xô – Việt, Tuần phim Nga tại Việt Nam… đã trở thành những sự kiện văn hóa nổi bật, là sợi dây bền chặt gắn kết nhân dân hai nước. Về giáo dục, số lượng sinh viên sang theo học tại các cơ sở đào tạo, nghiên cứu trong mấy năm gần đây còn cao hơn cả so với thời kỳ Liên Xô (trước đây) với gần 1.000 suất học bổng nhà nước mà LB Nga dành cho Việt Nam.

Trong bối cảnh tình hình quốc tế còn nhiều biến động phức tạp, khó lường, cả Việt Nam và LB Nga đều mong muốn có môi trường hòa bình, ổn định để phát triển và chung nguyện vọng làm sâu sắc hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai bên. Cả hai nước Việt Nam và LB Nga đã và đang phối hợp chặt chẽ, hiệu quả trên các diễn đàn quốc tế mà hai nước là thành viên. Với vị thế cường quốc và tiềm lực về mọi mặt của mình, LB Nga tiếp tục có tiếng nói và vai trò rất quan trọng để thúc đẩy và giải quyết những vấn đề quốc tế và toàn cầu.

Với bề dày của mối quan hệ hữu nghị, truyền thông hợp tác toàn diện được thử thách qua thời gian, chúng ta luôn khẳng định: Chính sách nhất quán của Việt Nam là luôn coi trọng và mong muốn củng cố, thúc đẩy hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Liên bang Nga, coi Nga là một trong những đối tác quan trọng, tin cậy hàng đầu của Việt Nam” – như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định trong chuyến thăm Nga vào tháng 11-2014. Tổng thống V.Pu-tin cũng luôn coi Việt Nam là “một đối tác hàng đầu” của Nga ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương; khẳng định LB Nga và Việt Nam có “mối quan hệ quý giá cần được trân trọng và củng cố vững chắc”. Điều này đặt ra cho các bộ, ban, ngành chức năng, địa phương của hai bên, nhất là những người trực tiếp tham gia vào việc triển khai thực hiện sứ mệnh vô cùng cao cả, trách nhiệm nặng nề là cần chú trọng tăng cường quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước, trong đó có việc xử lý những vấn đề phát sinh, nhằm thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ kinh tế – thương mại, đầu tư sao cho tương xứng mối quan hệ chính trị có độ tin cậy rất cao.

Trước hết, các bộ, ngành, cơ quan hữu quan, doanh nghiệp của hai nước cần tích cực tìm kiếm những phương thức hợp tác mới, có tính khả thi cao, có lợi cho cả hai bên, nhất là cố gắng tạo những điểm đột phá. Đó là cần xây dựng kế hoạch và biện pháp triển khai đồng bộ, quyết liệt, thực hiện có kết quả những cam kết, thỏa thuận mà hai bên đã ký kết, nhất là sử dụng tốt các cơ hội mà Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam với Liên minh kinh tế Á – Âu mà LB Nga có vai trò chủ chốt.

Thứ hai, phát huy vai trò của Ủy ban liên Chính phủ trong việc đôn đốc, triển khai thực hiện Danh mục các nhiệm vụ ưu tiên hằng năm; tăng cường sự phối hợp tham vấn, đặc biệt là phát huy vai trò giám sát của Quốc hội, các cơ quan Quốc hội đối với việc thực hiện các thỏa thuận đã ký.

Thứ ba, cần khẩn trương “giải tỏa các điểm nghẽn” cản trở quan hệ kinh tế – thương mại như vấn đề kiểm dịch, động thực vật, cách thức đưa các mặt hàng của Việt Nam như nông sản, cà-phê, chè, quần áo, giày dép… vào mạng lưới siêu thị ở Nga. Mặt khác, cần tăng cường trao đổi thông tin giữa các doanh nghiệp, xây dựng lòng tin, thiết lập các mối quan hệ, giao dịch trực tiếp giữa các doanh nghiệp, giảm cách thức mua bán qua khâu trung gian và nhất là cần loại bỏ những trở ngại trong khâu thanh toán. Đồng thời, phải tiếp tục cải tiến thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại, nhập cảnh và làm việc có thời hạn trên lãnh thổ của nhau cho công dân hai nước.

Thứ tư, cần nâng cao hiệu quả và hợp tác thực chất hơn giữa các tỉnh, thành phố Việt Nam kết nghĩa với các chủ thể của LB Nga. Các tỉnh, thành phố của Việt Nam cần chủ động quảng bá hình ảnh, tiềm năng của mình và có kế hoạch triển khai tiếp theo các thỏa thuận hợp tác đã ký; đồng thời nắm bắt các cơ hội hợp tác tại những địa phương của bạn. Khoảng cách xa về mặt địa lý có thể được khắc phục với việc tổ chức thêm các chuyến bay thuê chuyến tới các địa điểm du lịch ở Việt Nam, nhất là các địa danh có nhiều danh lam, thắng cảnh nổi tiếng, có bãi biển đẹp mà người Nga ưa thích như Phú Quốc, Bình Thuận, Nha Trang, Quảng Ninh…

Thứ năm, chú trọng công tác giao lưu nhân dân, tuyên truyền, quảng bá về đất nước, con người của nhau qua việc đẩy mạnh các hoạt động giao lưu thể thao, tổ chức những ngày văn hóa, tuần văn hóa, các cuộc triển lãm, hội thảo, tọa đàm; đẩy mạnh việc dạy và học tiếng Nga, tiếng Việt và tìm hiểu văn hóa, văn học, nghệ thuật của mỗi nước. Theo hướng này, hai bên cần khẩn trương xây dựng kế hoạch tổng thể và chi tiết để triển khai một cách bài bản hàng loạt sự kiện của Năm Việt Nam tại Nga và Năm Nga tại Việt Nam trong năm 2019 mà Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống V.Pu-tin đã nhất trí triển khai.

Với những tình cảm nồng ấm, hữu nghị giữa nhân dân hai nước, với nỗ lực của cả hai phía, quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp và đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – LB Nga được các thế hệ lãnh đạo và người dân hai nước dày công vun đắp đang có nhiều triển vọng tươi sáng, chắc chắn sẽ đạt nhiều thành tựu mới, góp phần tích cực vào công cuộc phát triển của mỗi nước, vì hòa bình, hạnh phúc, ổn định và hợp tác ở khu vực và trên thế giới.