Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động làm rõ về mức trích đóng kinh phí công đoàn 2%

Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng mức đóng kinh phí Công đoàn 2% là phù hợp nhằm duy trì hoạt động chăm lo đời sống cho người lao động. Tuy nhiên, vẫn còn những băn khoăn về mức đóng này gây khó cho doanh nghiệp có nhiều lao động.

Ngày 24/10, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Công đoàn (sửa đổi). Trong đó, việc duy trì kinh phí công đoàn 2% nhận được nhiều sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội.

Đồng tình với việc duy trì mức kinh phí công đoàn 2% và quy định như dự thảo luật, đại biểu Trần Nhật Minh (Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An) cho rằng, nguồn kinh phí công đoàn đã được duy trì và phát huy có hiệu quả hơn 60 năm, kể từ năm 1957 có Luật Công đoàn đến nay.

Nguồn kinh phí này được sử dụng tại công đoàn cơ sở, chủ yếu để trực tiếp chăm lo đời sống cho đoàn viên, người lao động như thăm hỏi ốm đau, quà sinh nhật, quà Tết hoặc tổ chức các hoạt động về văn hóa, thể thao...

Bên cạnh đó, dự thảo luật đã bổ sung một số nội dung để phù hợp với thực tiễn như quy định tạm dừng, miễn, giảm đóng kinh phí công đoàn đối với các tổ chức, doanh nghiệp gặp khó khăn nên khi thực hiện chính sách này nguồn thu từ kinh phí công đoàn dự kiến sẽ giảm hơn.

Tuy nhiên, khi đó công đoàn cấp trên vẫn thực hiện hỗ trợ, bảo vệ và duy trì quyền lợi cho đoàn viên, người lao động tại công đoàn cơ sở khi thuộc trường hợp tạm dừng, miễn, giảm đóng kinh phí.

"Do đó, việc luật hóa và tiếp tục duy trì mức 2% kinh phí công đoàn như quy định của dự thảo luật là hết sức cần thiết, bảo đảm cho công đoàn thực hiện tốt trách nhiệm của mình đối với đoàn viên, người lao động, trách nhiệm trong xây dựng quan hệ lao động hài hòa, tiến bộ, góp phần ổn định và phát triển các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp", đại biểu Trần Nhật Minh bày tỏ.

Cùng quan điểm, đại biểu Leo Thị Lịch (Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang) cho biết, thực tế tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam qua nhiều nhiệm kỳ cho thấy nguồn thu kinh phí công đoàn cùng với các nguồn khác là cơ sở rất quan trọng để tổ chức cho hoạt động của công đoàn và xây dựng nguồn lực đủ mạnh để thực hiện chức năng, nhiệm vụ của công đoàn từ trước đến nay với tính đặc thù kinh phí này khác với các tổ chức chính trị - xã hội khác.

"Tôi thấy rằng trong bối cảnh hiện nay khi nguồn lực Nhà nước còn hạn chế và để chăm lo, kế thừa thực thi luật hiện hành đạt được hiệu quả cũng như sự gắn kết lâu dài của người lao động đối với doanh nghiệp và đặc biệt là hoạt động của tổ chức công đoàn thì việc thu 2% kinh phí này là hợp lý và bảo đảm được hoạt động của công đoàn một cách bền vững", đại biểu Leo Thị Lịch nêu ý kiến.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn ĐBQH TP.Hà Nội) đề nghị xem xét lại mức kinh phí công đoàn 2%.

"Quỹ công đoàn từ năm 1957 mà 2% tôi thấy rất hợp lý vì người lao động thời kỳ đó chủ yếu là cán bộ, nhân viên làm việc trong cơ quan nhà nước, kinh phí trích ra 2% đó cũng là từ ngân sách nhà nước cấp, đến khi Việt Nam chuyển qua nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thì dần không còn hợp lý nữa", đại biểu Nguyễn Anh Trí nói.

Theo đại biểu, số lượng doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay rất lớn và rất nhiều doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp FDI, số lượng người lao động trong một doanh nghiệp hiện nay đông hơn nhiều, có thể vài trăm, vài nghìn, thậm chí cả vạn người làm việc. Nếu đóng phí công đoàn 2% thì đó là một gánh nặng cho các doanh nghiệp có nhiều người lao động

Do đó, đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị, đối với doanh nghiệp dưới 500 người lao động phí vẫn duy trì mức 2%, doanh nghiệp từ 500 cho đến dưới 3.000 người thì mức 1,5%, doanh nghiệp trên 3.000 người trở lên thì chỉ ở mức 1%.

Phát biểu giải trình, làm rõ về kinh phí công đoàn, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang cho biết, đại đa số các đại biểu đồng tình với mức thu 2%. Trong quá trình soạn thảo, Ban soạn thảo cũng đã có báo cáo tiếp thu, giải trình những ý kiến liên quan về kinh phí công đoàn.

Theo ông Nguyễn Đình Khang, kinh phí công đoàn được để lại tại công đoàn cơ sở 75% để chăm lo cho người lao động. Thực tế rất hoan nghênh nhiều chủ doanh nghiệp tại các doanh nghiệp có chế độ phúc lợi cao hơn, có lợi cho người lao động.

Ông Nguyễn Đình Khang cũng cho hay những vấn đề về doanh nghiệp gặp khó khăn thì Ban soạn thảo và cơ quan thẩm tra đã thiết kế tại Điều 30 một điều khoản mới so với Luật Công đoàn 2012 đó là vấn đề miễn, giảm, tạm dừng đóng kinh phí công đoàn.

Việc cho phép người lao động nước ngoài gia nhập Công đoàn Việt Nam là phù hợp

Một vấn đề khác được thảo luận sôi nổi là việc người lao động nước ngoài ở Việt Nam tham gia công đoàn. Đa số các đại biểu đều bày tỏ đồng tình với quy định cho phép người lao động nước ngoài có quyền gia nhập và hoạt động công đoàn Việt Nam phù hợp với quy định của Bộ luật Lao động và xu thế hội nhập quốc tế sâu rộng của nước ta.

"Tôi tán thành với việc ghi nhận người lao động nước ngoài tham gia công đoàn, tuy nhiên chúng ta thấy rằng công đoàn là một tổ chức chính trị xã hội dưới sự lãnh đạo của Đảng có điều lệ, do vậy cần có quy định cụ thể thêm về điều kiện gia nhập công đoàn của người nước ngoài lao động tại Việt Nam theo hướng họ phải tán thành tôn chỉ, mục đích của công đoàn, tự nguyện và có trách nhiệm trong việc xây dựng công đoàn vững mạnh, tránh tình trạng lợi dụng việc gia nhập công đoàn để chống phá", đại biểu Tô Văn Tám (Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum) bày tỏ.

Theo Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang, để hạn chế những tác động tiêu cực (nếu có) khi cho phép người nước ngoài gia nhập Công đoàn Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã nghiên cứu và đề xuất một số giải pháp cụ thể được thể hiện trong dự thảo luật tại Điều 5 và Điều lệ Công đoàn Việt Nam.

Đồng thời trong quá trình hoạt động, Công đoàn Việt Nam cùng các cơ quan hữu quan và cả hệ thống chính trị sẽ có các giải pháp, biện pháp căn cơ lâu dài để bảo đảm cho hoạt động công đoàn giữ vững, phát huy bản chất vai trò, trách nhiệm của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới, tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động công đoàn ngày càng hiệu quả, thiết thực.

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho biết, qua thảo luận, đa số ý kiến cơ bản nhất trí với nhiều nội dung của dự thảo luật và Báo cáo tiếp thu, giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đồng thời đề nghị cần làm rõ và tiếp tục chỉnh lý một số nội dung cụ thể.

Các đại biểu đã dành thời gian và tình cảm rất nhiều cho tổ chức công đoàn và yêu cầu cao đối với việc hoàn thiện dự án Luật Công đoàn (sửa đổi) theo hướng đề cao vị trí, vai trò, tạo điều kiện thuận lợi về mọi mặt, trong đó có vấn đề về biên chế cán bộ công đoàn, nguồn lực, cơ chế tài chính, chức năng, nhiệm vụ của công đoàn, nhằm xây dựng tổ chức công đoàn đủ mạnh, thực sự là tổ chức chính trị xã hội của giai cấp công nhân và của người lao động trong giai đoạn cách mạng mới, ngang tầm với yêu cầu xây dựng và phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Tại thông báo Kết luận số 4154, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã lưu ý bên cạnh Luật Công đoàn còn có Điều lệ Công đoàn Việt Nam. Vì vậy trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý cần cân nhắc kỹ lưỡng những nội dung tiếp thu quy định tại luật hay quy định tại Điều lệ Công đoàn Việt Nam, nội dung nào để văn bản dưới luật, nội dung nào để hướng dẫn của Tổng Liên đoàn để bảo đảm tính khả thi, thống nhất với Hiến pháp, các luật có liên quan, điều ước quốc tế và thực tiễn đang phát triển rất nhanh chóng.