Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc: Tạo mọi điều kiện thuận lợi để nhà khoa học phát huy hết tài năng và sáng tạo

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cho biết: Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và công nghệ là sự ghi nhận, biểu dương tôn vinh của Đảng, Nhà nước đối với công trạng lớn lao của các nhà khoa học, các tác giả của các công trình, cụm công trình tiêu biểu, xuất sắc về khoa học và công nghệ. Kể từ năm 1996 đến nay đã trải qua 6 đợt xét tặng thưởng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và công nghệ.

Trong đợt thứ 6 này đã có 130 tác giả, đồng tác giả của 12 công trình, cụm công trình được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước cho 151 tác giả, đồng tác giả của 17 công trình, cụm công trình được tặng Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và công nghệ. Chủ tịch nước chúc mừng 281 tác giả, đồng tác giả của các công trình, cụm công trình đã đạt Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ hôm nay.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại buổi lễ.

Chủ tịch nước đánh giá, mặc dù chúng ta đã rất nỗ lực và đạt được nhiều thành tựu trong việc nghiên cứu ứng dụng khoa học và công nghệ, tuy nhiên năng lực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo đất nước còn hạn chế, trong khi hành lang pháp lý, cơ chế, chính sách còn thiếu đồng bộ chưa thực sự tạo động lực cho phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ. Chưa thực sự có chính sách tốt, cơ chế và chế độ đãi ngộ tốt hoặc những bài toán hay, xứng tầm để kích thích sáng tạo và cống hiến của đông đảo các nhà khoa học. Mức chi cho khoa học công nghệ ở khu vực tư nhân và Nhà nước còn khá thấp. Nếu không mạnh dạn đầu tư cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo chúng ta sẽ bị mắc kẹt chính trong cái hố năng suất thấp, giá trị gia tăng thấp và bẫy thu nhập trung bình của chính chúng ta. Do vậy, cả Nhà nước và và khu vực tư nhân cần nhận thức đúng tầm quan trọng của đầu tư cho khoa học công nghệ và ưu tiên chi cho khoa học công nghệ một cách tương xứng hơn, hiệu quả hơn.

Chủ tịch nước cho rằng, cần làm tốt hơn nữa sự phối hợp giữa Nhà nước và xã hội giữa nội lực và ngoại lực trong phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo xác định đây là lực lượng sản xuất trực tiếp, là động lực chính của mô hình phát triển kinh tế-xã hội là nền tảng để phát triển nhanh và bền vững đất nước ta.

Chủ tịch nước đề nghị Chính phủ tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, cơ chế chính sách thúc đẩy nghiên cứu khoa học ứng dụng công nghệ đổi mới sáng tạo, đặc biệt là trong khu vực doanh nghiệp để đề xuất trong các cơ quan có thẩm quyền trong việc tăng tỷ lệ chi ngân sách nhà nước trong tổng chi ngân sách hằng năm cho lĩnh vực khoa học công nghệ, có chính sách khuyến khích đủ mạnh để khu vực tư nhân tăng chi tiêu trong nghiên cứu và phát triển, tiếp tục cải cách quy định thủ tục cơ chế chính sách để hỗ trợ đất đai, vốn ưu đãi, cơ sở vật chất, công tác thanh toán… nhằm thu hút các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đầu tư thành lập tổ chức nghiên cứu, đơn vị học thuật, khuyến khích chuyển giao công nghệ…

Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học và công nghệ tặng các tác giả.

Chủ tịch nước yêu cầu, phát huy mạnh mẽ vai trò của các trường đại học, viện nghiên cứu trong việc tăng cường nền tảng vốn con người cho nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo. Có chế độ đãi ngộ thỏa đáng đối với đội ngũ trí thức, nhà khoa học, nhất là các nhà khoa học đạt các giải thưởng danh giá trong nước và quốc tế; có chính sách hấp dẫn và cạnh tranh nhằm thu hút các nhà khoa học quốc tế có uy tín đến làm việc và sinh sống ở Việt Nam, tạo ra sự giao thoa và lan tỏa tri thức khoa học trong nước và thế giới. Tập trung phát triển sản phẩm quốc gia dựa vào nghiên cứu ứng dụng công nghệ cao.

Chủ tịch nước cho rằng, các Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và công nghệ hôm nay và trong những năm tới cần là một hoạt động trong chuỗi các nỗ lực thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, phát triển nền công nghiệp hiện đại của nước nhà. Đằng sau các giải thưởng phải là hoạt động liên kết dần dắt đổi mới sáng tạo giữa các nhà khoa học, Nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp.

Chủ tịch nước đề nghị các đồng chí lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương tiếp tục dành sự quan tâm thỏa đáng đối với đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ; vừa đẩy mạnh việc nâng cao năng lực, trình độ và phẩm chất của cán bộ quản lý về khoa học, công nghệ ở các cấp, các ngành, vừa tạo mọi điều kiện thuận lợi để những nhà khoa học phát huy hết tài năng và khả năng sáng tạo của mình.