Chủ tịch EC tuyên bố thời đại ảo tưởng đã qua, cam kết tái vũ trang châu Âu

Trong một cuộc họp báo gần đây tại Brussels, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen tuyên bố, châu Âu cần tự chịu trách nhiệm lớn hơn về vấn đề quốc phòng của khu vực và đây là việc vô cùng cấp bách, cần hành động toàn lực.

Reuters hôm 12/3 dẫn phát biểu trước Nghị viện châu Âu ở Strasbourg của Chủ tịch EC tuyên bố: "Thời đại ảo tưởng đã qua. Châu Âu cần tự chịu trách nhiệm lớn hơn về vấn đề quốc phòng của mình. Chúng ta cần tăng đột biến chi tiêu cho quốc phòng và cần làm điều đó ngay bây giờ".

Tuyên bố của người đứng đầu EC đưa ra vào thời điểm quan hệ hai bờ Đại Tây dương đang đứng trước thách thức chưa từng có, với viễn cảnh ngày càng rõ ràng về việc Mỹ không tham gia đảm bảo an ninh cho lục địa già.

Theo bà Ursula von der Leyen, các giá trị châu Âu như dân chủ, tự do, pháp quyền, đang bị đe dọa và vấn đề chủ quyền cũng như các cam kết sắt đá, đang bị đặt dấu hỏi. Chủ tịch EC nêu rõ: "Mọi thứ đã trở thành giao dịch. Vì vậy, mọi hành động cần phải táo bạo, quyết đoán và toàn lực", nhấn mạnh việc tái vũ trang châu Âu sẽ mang tính lịch sử với gói tài chính 800 tỷ euro, trong đó 150 tỷ euro được cung cấp dưới dạng các khoản vay.

Như vậy, các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) có thể tăng cường chi tiêu quân sự mà không bị tính vào thâm hụt ngân sách quốc gia, vốn được giới hạn ở mức 3% GDP. EC cũng cam kết đảm bảo cho các quốc gia thành viên có thể giải ngân khoảng 650 tỷ euro trong vòng 4 năm. Thậm chí, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Phần Lan Olli Rehn còn kêu gọi thông qua các giải pháp chung để tăng cường an ninh lục địa già bất chấp thâm hụt công lớn.

Theo Reuters, Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Mark Rutte gần đây cũng nhấn mạnh việc tăng ngân sách quốc phòng châu Âu là yếu tố cần thiết để bảo đảm an ninh cho châu lục này. Đặc biệt, ông Rutte đặt trọng tâm vào đẩy mạnh sản xuất của các ngành trang thiết bị quân sự như phòng không, tên lửa, máy bay không người lái và các hệ thống phòng không chống máy bay không người lái, pháo binh.

Trong cuộc phỏng vấn của tờ Welt am Sonntag (Đức), ông Rutte nói: "Chúng ta sẽ cần chi tiêu nhiều hơn để giữ an toàn cho chính mình. Trong một thời gian quá dài, chúng ta đã sản xuất quá ít".

Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định, việc triển khai kế hoạch trên cũng là một quá trình không hề đơn giản. Ngoài các khoản chi lớn hay công nghệ sản xuất xứng tầm mà hiện châu Âu vẫn còn phụ thuộc vào Mỹ, những thách thức trong triển khai kế hoạch còn xuất phát từ lịch sử cận đại ở châu Âu và hệ quả của tiến trình này đối với quan hệ nội bộ giữa các nước thành viên nói riêng cũng như quan hệ Nga - Mỹ nói chung.

Hiện nay, nhiều nước thành viên EU vẫn chủ trương duy trì quan hệ với Mỹ bằng cách tiếp tục mua vũ khí của Washington. Ngay cả chính phủ bảo thủ ở Italia cũng tỏ ra rất dè dặt về việc châu Âu tách hẳn khỏi Mỹ trong lĩnh vực quốc phòng.