Chất vấn các thành viên Chính phủ

Đại biểu QH tỉnh Thái Nguyên chất vấn thành viên Chính phủ. ( Ảnh: TRẦN HẢI )* Nghe báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri Ngày 12-11, kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XIII sang ngày làm việc thứ 18, các đại biểu làm việc tại hội trường, chất vấn các thành viên Chính phủ. Trước khi tiến hành chất vấn, các đại biểu QH đã nghe báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ ba, QH khóa XIII; nghe Chính phủ báo cáo về việc thực hiện các nghị quyết của QH về chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ hai và thứ ba, QH khóa XIII.Công tác giải quyết kiến nghị của cử tri có chuyển biến tích cựcĐầu giờ sáng, các đại biểu nghe báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ ba, QH khóa XIII do Trưởng ban Dân nguyện của Ủy ban Thường vụ QH Nguyễn Đức Hiền trình bày. Theo báo cáo, tại kỳ họp thứ ba, QH khóa XIII,...

Đại biểu QH tỉnh Thái Nguyên chất vấn thành viên Chính phủ. ( Ảnh: TRẦN HẢI )

Công tác giải quyết kiến nghị của cử tri có chuyển biến tích cực

Đầu giờ sáng, các đại biểu nghe báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ ba, QH khóa XIII do Trưởng ban Dân nguyện của Ủy ban Thường vụ QH Nguyễn Đức Hiền trình bày. Theo báo cáo, tại kỳ họp thứ ba, QH khóa XIII, Ủy ban Thường vụ QH đã nhận được 1.732 kiến nghị của cử tri cả nước. Nội dung kiến nghị của cử tri đề cập tới hầu hết các lĩnh vực của đời sống kinh tế – xã hội.

Nhìn chung, Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã quan tâm nghiên cứu, tiếp thu, giải quyết và trả lời khá đầy đủ, kịp thời kiến nghị của cử tri. Từ kết quả giải quyết và giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri cho thấy, bước đầu thực hiện chủ trương cải tiến, đổi mới để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của QH, công tác giải quyết và giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri đã có nhiều chuyển biến, tiến bộ.

Trình bày báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện các nghị quyết của QH về chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ hai và thứ ba, QH khóa XIII, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho biết, ngay sau mỗi kỳ họp, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và từng thành viên Chính phủ đã nghiêm túc chấp hành các Nghị quyết của QH, nhanh chóng nghiên cứu, cụ thể hóa thành các cơ chế, chính sách và khẩn trương tổ chức thực hiện gắn với triển khai đồng bộ các nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội. Đến nay, đã đạt được những kết quả tích cực, từng bước giải quyết những vấn đề mà QH, đại biểu QH và cử tri cả nước quan tâm. Trong thời gian tới, Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo thực hiện quyết liệt, đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra, tập trung khắc phục những hạn chế, phấn đấu giảm hơn nữa tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông. Sửa đổi, bổ sung chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư và chính sách tín dụng trong nông nghiệp, nông thôn; vận động các nguồn vốn khác và áp dụng cơ chế đầu tư đặc thù để đẩy nhanh việc thực hiện Chương trình nông thôn mới. Tăng cường quản lý đầu tư, cơ cấu lại đầu tư công, đặc biệt là từ vốn ngân sách và trái phiếu Chính phủ; gắn kết chặt chẽ việc huy động, phân bổ và sử dụng vốn vay. Chỉ đạo quyết liệt việc thực hiện cơ cấu lại theo lộ trình, xử lý dứt điểm các ngân hàng yếu kém; khẩn trương xây dựng và triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án xử lý nợ xấu, minh bạch hóa và triển khai đồng bộ các giải pháp xử lý nợ xấu; tăng cường thanh tra, giám sát hệ thống ngân hàng…

Theo chương trình, tại kỳ họp này, QH tiến hành chất vấn năm thành viên Chính phủ gồm: Bộ trưởng Công thương, Bộ trưởng Xây dựng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, Bộ trưởng Y tế và Thủ tướng Chính phủ.

Tăng cường tính dự báo và quản lý chặt chẽ thị trường

Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng là thành viên Chính phủ đầu tiên trả lời chất vấn tại kỳ họp này. Các đại biểu Trương Minh Hoàng (Cà Mau), Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang), Nguyễn Thị Hồng Hà (Hà Nội) hỏi về nguyên nhân và biện pháp giải quyết lượng hàng tồn kho lớn và tình trạng hàng kém chất lượng, hàng giả trên thị trường, trách nhiệm của Bộ Công thương đối với vấn đề này như thế nào? Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, nguyên nhân dẫn đến tồn kho lớn do quy hoạch còn nhiều bất cập, không cân đối giữa sản xuất và nhu cầu tiêu dùng. Đây là điểm yếu trong công tác quản lý nhà nước và trong quy hoạch các ngành sản xuất. Bên cạnh đó, công tác dự báo còn hạn chế, yếu kém, chưa đưa ra định hướng chính xác cho doanh nghiệp về thị trường để điều chỉnh sản xuất cho phù hợp. Thời gian qua, Bộ Công thương và các ngành liên quan đã nỗ lực thực hiện các giải pháp giải quyết hàng tồn kho và đã có bước chuyển biến, lượng hàng tồn kho giảm dần. So với thời điểm đầu tháng 6-2012, lượng hàng tồn kho tính đến đầu tháng 10-2012 tại khu vực công nghiệp chế biến, chế tạo đã giảm từ 26% xuống 20%. Thời gian tới, Bộ Công thương và các ngành chức năng sẽ tiếp tục thực hiện các giải pháp đồng bộ, như giảm giá bán, áp dụng các chính sách kích cầu tiêu dùng để giải quyết hàng tồn kho, nhất là đối với các mặt hàng than đá, vật liệu xây dựng, phân bón.

Về vấn đề hàng giả, hàng kém chất lượng đang lưu hành trên thị trường, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng thừa nhận, công tác quản lý thị trường thời gian qua chưa được thực hiện tốt, để xảy ra tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng lưu thông trên thị trường, ảnh hưởng đến lợi ích và sức khỏe người dân. Phần nhiều hàng giả, kém chất lượng vào Việt Nam là hàng lậu, do công tác kiểm soát tại cửa khẩu còn hạn chế. Thời gian tới, ngành công thương sẽ tập trung hoàn chỉnh khung pháp lý về quản lý thị trường, tăng cường kiểm tra, kiểm soát, tăng chế tài xử phạt hành vi sản xuất, tiêu thụ hàng giả, hàng kém chất lượng, từng bước lập lại trật tự trên thị trường.

Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng cần có thái độ kiên quyết với hàng giả, hàng kém chất lượng để cuộc chiến đối với hàng giả, hàng kém chất lượng đạt kết quả cao.

Đề cập những yếu kém trong điều hành thị trường xăng, dầu, các đại biểu Đồng Hữu Mạo (Thừa Thiên – Huế), Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) cho rằng, kinh doanh xăng, dầu chưa có thị trường cạnh tranh là nguyên nhân chính dẫn đến bất cập trong thị trường này, đồng thời đề nghị cho biết, ngành công thương có giải pháp gì để giải quyết tình trạng nói trên. Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho rằng, thời gian qua, công tác điều hành thị trường xăng, dầu còn nhiều bất cập. Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công thương xem xét sửa Nghị định 84/2009/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh xăng, dầu để khắc phục những hạn chế trong điều hành xăng, dầu hiện nay. Thời gian tới, ngành công thương sẽ phối hợp các ngành chức năng tăng cường kiểm tra, quản lý chặt chẽ thị trường và xử lý nghiêm những hành vi sai phạm trong kinh doanh xăng, dầu. Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho rằng, bằng tất cả sự cố gắng của các cấp, các ngành sẽ sớm chấm dứt cơ bản tình trạng chất lượng xăng, dầu không bảo đảm. Về thị trường xăng, dầu cạnh tranh, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, theo Nghị định 84, tất cả các doanh nghiệp trong nước có đủ điều kiện đều có thể xem xét cho phép trở thành đầu mối cung cấp xăng, dầu. Từ khi có Nghị định 84/2009/NĐ-CP của Chính phủ, đã có thêm bốn doanh nghiệp ngoài quốc doanh tham gia thị trường xăng, dầu. Như vậy, chúng ta đã có thị trường xăng, dầu cạnh tranh.

Thời gian qua, tại một số địa phương đã thử nghiệm việc sử dụng xăng sinh học, tuy nhiên chưa có kết luận cụ thể của các cơ quan chức năng. Đây là vấn đề được một số đại biểu quan tâm và đặt câu hỏi với Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng. Về vấn đề này, Bộ trưởng cho biết: Sau một thời gian thử nghiệm dùng xăng sinh học cho thấy loại xăng này cơ bản đáp ứng được vấn đề bảo vệ môi trường và không ảnh hưởng đến tuổi thọ của phương tiện. Tuy nhiên, chưa thể phát triển việc sử dụng bởi các cơ quan chức năng cần tiếp tục xây dựng, ban hành các tiêu chuẩn kỹ thuật.

Đại biểu Đỗ Văn Đương (TP Hồ Chí Minh) đề nghị cho biết hướng giải quyết đối với Quỹ bình ổn giá xăng, dầu và biện pháp xử lý tình trạng lợi dụng tạm nhập tái xuất xăng, dầu để buôn lậu. Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng trả lời rằng, cơ chế vận hành Quỹ bình ổn giá xăng, dầu sẽ được sửa đổi cùng với sửa đổi Nghị định 84/2009/NĐ-CP của Chính phủ, nhằm góp phần để thị trường xăng, dầu vận hành tốt hơn. Về việc lợi dụng tạm nhập tái xuất xăng, dầu, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, trong mấy năm qua có một lượng xăng, dầu tạm nhập, nhưng không tái xuất mà để lại sử dụng trong nước. Cụ thể, hiện nay có 15% tổng lượng xăng, dầu tiêu thụ trong nước là xăng, dầu tạm nhập tái xuất. Lượng xăng, dầu này được để lại sử dụng trong nước theo quyết định của các ngành chức năng trong những thời điểm, trường hợp cụ thể. Điều này là hợp pháp. Tuy nhiên, thời gian qua có tình trạng lợi dụng nhập lượng lớn xăng, dầu, nhưng không tái xuất nhằm trốn thuế. Thời gian tới, các ngành chức năng sẽ tiếp tục kiểm soát, xử lý tình trạng này.

Tại phiên chất vấn, Bộ trưởng Tài chính Vương Đình Huệ tham gia trả lời, làm rõ một số vấn đề về thị trường xăng, dầu. Theo Bộ trưởng Vương Đình Huệ, thời gian qua, Bộ Tài chính và Bộ Công thương đã hợp tác rất tốt trong điều hành giá xăng, dầu. Mặc dù từ đầu năm đến nay đã tăng giá xăng, dầu sáu lần và cũng giảm giá sáu lần, nhưng không gây tăng giá tâm lý và vẫn bảo đảm chỉ số giá tiêu dùng tăng ở mức cho phép trong năm 2012.

Tổng Kiểm toán Nhà nước Đinh Tiến Dũng đã báo cáo trước QH kết quả kiểm toán Tập đoàn xăng, dầu Việt Nam (Petrolimex) năm 2011. Theo đó, năm 2011, tập đoàn này lỗ 1.423 tỷ đồng. Tiền lương bình quân của người lao động khoảng 6 triệu đồng/người/tháng. Trong đó, Chủ tịch HĐQT là 58 triệu đồng/tháng, Ủy viên HĐQT là 42 triệu đồng/tháng, Ủy viên HĐQT kiêm trưởng ban kiểm soát 41 triệu đồng/tháng, Ủy viên HĐQT kiêm Phó Tổng Giám đốc 40 triệu đồng/tháng. Kết quả này cho thấy, lương tại Petrolimex năm 2011 thấp hơn so với năm 2010. Cụ thể, năm 2010, lương của Chủ tịch HĐQT là 70,7 triệu đồng/tháng, Ủy viên HĐQT và Ủy viên HĐQT kiêm trưởng ban kiểm soát, Phó Tổng Giám đốc cùng là 54,9 triệu đồng/tháng. Về vấn đề này, có đại biểu QH cho rằng, cần xem xét về mức lương đối với cán bộ, công nhân viên ngành này bởi nếu cho rằng đây là đơn vị lao động có mức độc hại cao nên được hưởng lương cao là không hợp lý nếu so với các ngành khác, như: giáo viên, lực lượng vũ trang, bác sĩ công tác ở những vùng sâu, vùng xa. Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Công thương cho biết, mức lương của lãnh đạo, công nhân viên chức tại Petrolimex được thực hiện theo các quy định của Chính phủ và phụ thuộc vào từng loại hình hoạt động là doanh nghiệp nhà nước hay cổ phần.

Bảo đảm ổn định đời sống người dân tại các dự án thủy điện

Trả lời câu hỏi của các đại biểu Nguyễn Thái Học (Phú Yên), Tô Văn Tám (Kon Tum) về các biện pháp cải thiện đời sống của người dân trong các vùng dự án thủy điện, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, thực hiện chủ trương người dân đến nơi ở mới phải tốt hơn nơi ở cũ, thời gian qua Chính phủ đã có nhiều chính sách đặc thù, nhằm bảo đảm đời sống người dân bị thu hồi đất phục vụ các dự án thủy điện, mang lại hiệu quả thiết thực, như bố trí đất tái định cư phù hợp, tạo việc làm mới. Tuy nhiên, công tác này còn nhiều hạn chế và xảy ra tại nhiều vùng dự án. Theo Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, qua kiểm tra cho thấy, tại một số dự án, do thiếu đất sản xuất người dân đã quay lại nơi ở cũ và xuất hiện tình trạng tái nghèo. Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan hữu quan khẩn trương hoàn tất thủ tục xem xét, giải quyết lý do chính đáng của người dân trong thời gian tới, thậm chí là nâng mức hỗ trợ cho người dân. Bên cạnh đó, Chính phủ sẽ đẩy mạnh thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình xóa đói, giảm nghèo hằng năm, góp phần nâng cao đời sống người dân.

Về câu hỏi của đại biểu Trương Văn Vở (Đồng Nai) đề nghị cho biết, cơ sở pháp lý của dự án Thủy điện Đồng Nai 6A có những điều kiện không phù hợp, nhưng tại sao không loại ra khỏi quy hoạch? Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nêu rõ, dự án Thủy điện Đồng Nai 6A chưa trình Thủ tướng Chính phủ xem xét vì vậy cũng chưa trình xin ý kiến của QH. Hiện nay, dự án này đang trong quá trình xem xét, đánh giá tác động môi trường và chưa thẩm định dự án đầu tư… Sau khi thẩm định, nếu thấy ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và xã hội, các ngành chuyên môn sẽ kiến nghị dừng triển khai.

Mở rộng thị trường xuất khẩu nông sản, giảm nhập lậu, nhập siêu

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) về các biện pháp tăng cường xuất khẩu nông sản, nhất là sản phẩm gạo, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, lượng xuất khẩu gạo của chúng ta ngày càng tăng với lượng xuất khẩu lớn, nhưng giá trị chưa cao, sức cạnh tranh kém, trong đó có trách nhiệm của ngành công thương trong việc định hướng và phối hợp xuất khẩu. Thời gian tới, các ngành liên quan sẽ thực hiện một số giải pháp mang tính đột phá, nhất là đầu tư nâng cao chất lượng giống và xúc tiến thương mại tại các thị trường tiềm năng, với mục tiêu tạo lập chỗ đứng vững chắc cho thương hiệu gạo Việt Nam trên thị trường thế giới. Để thực hiện những biện pháp nói trên, đòi hỏi sự vào cuộc của các cơ quan chức năng và của cả cộng đồng doanh nghiệp.

Liên quan vấn đề xuất khẩu gạo, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát đã tham gia trả lời làm rõ thêm một số vấn đề các đại biểu QH quan tâm. Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết, mặc dù có nhiều cố gắng nhưng hiện nay chúng ta vẫn là nước có chất lượng gạo xuất khẩu trung bình trên thế giới. Thời gian tới, ngành nông nghiệp sẽ tập trung bốn khâu mang tính đột phá là: đầu tư, lựa chọn giống tốt; tổ chức sản xuất mô hình cánh đồng mẫu lớn; hỗ trợ doanh nghiệp và nông dân xây dựng kho bảo quản nông sản; tăng cường xúc tiến thương mại.

Đề cập các biện pháp xúc tiến thương mại, thúc đẩy xuất khẩu thủy sản, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nêu rõ, thời gian qua, một số lô hàng thủy sản xuất khẩu của Việt Nam bị nước ngoài từ chối do chưa đạt yêu cầu kỹ thuật, gây ảnh hưởng đến nuôi trồng và chế biến trong nước. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các ngành hữu quan đã khuyến cáo người dân và doanh nghiệp không dùng thuốc kháng sinh, thuốc bảo vệ thực vật quá tiêu chuẩn cho phép khi nuôi trồng và chế biến, nhưng tình trạng này vẫn còn xảy ra. Thực tế, khi xảy ra phân biệt đối xử với hàng thủy sản nhập khẩu Việt Nam, các cơ quan chức năng đã có biện pháp và thái độ phù hợp để hạn chế tình trạng này. Tuy nhiên, để giải quyết căn bản vấn đề nêu trên, điều quan trọng là người dân và doanh nghiệp thực hiện nghiêm các quy định, khuyến cáo của các ngành chức năng trong nuôi trồng và chế biến thủy sản. Trong thời gian tới, bên cạnh thị trường truyền thống, Bộ Công thương sẽ phối hợp các ngành chức năng tăng cường tìm kiếm thị trường mới, thị trường tiềm năng.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thanh Thủy (Hậu Giang) về tình trạng nhập đường ăn số lượng lớn, gây ảnh hưởng đối với nông dân và các doanh nghiệp trong nước, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng trả lời rằng, theo cam kết của Việt Nam khi đàm phán gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), đường ăn là một trong bốn mặt hàng được phép nhập khẩu vào Việt Nam và có hạn ngạch. Theo kế hoạch, năm 2012, Bộ Công thương cho phép nhập khẩu khoảng 100 nghìn tấn đường theo hạn ngạch, nhưng thực tế đến nay mới cấp phép nhập 70 nghìn tấn. Do vậy, ngành mía đường trong nước phải tự nâng cao sức cạnh tranh trước hàng nhập khẩu để giữ vững thị trường.

Một số đại biểu QH băn khoăn về tình trạng nhập lậu, nhập siêu từ nước ngoài, trong đó đáng chú ý là nhập gà thải loại, nhập lậu điện thoại di động, trái cây độc hại… đã và đang gây bức xúc trong đời sống nhân dân và đề nghị Bộ trưởng cho biết rõ những biện pháp khắc phục. Về vấn đề này, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng trả lời rằng: Để phòng, chống hiệu quả buôn lậu, rất cần sự vào cuộc với trách nhiệm cao của nhiều cơ quan, bộ, ngành và địa phương. Trước mắt, để chuẩn bị phục vụ nhân dân đón Tết Nguyên đán, Bộ Công thương đã hoàn thành Đề án về kiểm soát gà nhập lậu và trình Chính phủ xem xét. Đối với thực trạng buôn lậu điện thoại di động, từ năm 2010, Bộ đã ban hành quy định chỉ cho phép ba cửa khẩu được nhập điện thoại di động, nhờ vậy, tình trạng buôn lậu điện thoại đã giảm so với năm trước. Đối với nhập siêu, Bộ trưởng cho biết, đây là vấn đề quan trọng cần quan tâm nhưng phải có lộ trình cụ thể để khắc phục. Bộ sẽ tiếp tục phối hợp các bộ, ngành liên quan để có giải pháp cụ thể cố gắng từng bước cân bằng cán cân xuất nhập khẩu một cách vững chắc.

Phát biểu ý kiến tổng kết phần chất vấn và trả lời chất vấn của Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh trách nhiệm của Bộ Công thương trong thời gian tới đối với những vấn đề được các đại biểu QH nêu ra, đáng chú ý là tăng cường quản lý nhập khẩu, đẩy mạnh sản xuất trong nước, giải quyết hàng tồn kho, rà soát quy hoạch thủy điện… Chủ tịch QH nêu rõ, các đại biểu QH đã đặt câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng, đi thẳng vào trọng tâm vấn đề và đề cập cụ thể trách nhiệm của Bộ Công thương và các bộ liên quan. Phần trả lời của Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng đã thẳng thắn nêu rõ những trách nhiệm của Bộ đối với một số vấn đề được các đại biểu QH đề cập, đồng thời đưa ra những giải pháp cụ thể để giải quyết những hạn chế, bất cập hiện nay.

Giải quyết tình trạng lãng phí, thất thoát trong quản lý và đầu tư xây dựng

Sau phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, các đại biểu QH tiến hành chất vấn Bộ trưởng Xây dựng Trịnh Đình Dũng. Các câu hỏi tập trung vào vấn đề tổ chức lại thị trường bất động sản đang trong tình trạng “đóng băng”; tình trạng tồn đọng vốn của các ngân hàng liên quan thị trường bất động sản và trở thành khoản nợ xấu đối với các ngân hàng. Nhiều đại biểu chất vấn về chất lượng công trình xây dựng, trong đó có các công trình đập thủy điện, các công trình giao thông, thủy lợi gây tốn kém, lãng phí, thất thoát và mất an toàn; vấn đề quy hoạch quản lý đô thị, quy hoạch các khu công nghiệp, khu dân cư và trách nhiệm giải quyết những tiêu cực trong ngành xây dựng thời gian tới.

Các đại biểu Lê Thị Nga (Thái Nguyên), Nguyễn Thành Tâm (Tây Ninh) nêu ý kiến chất vấn liên quan chất lượng công trình xây dựng, như công trình nhà ở, tái định cư, thủy điện, điện hạt nhân đang là vấn đề bức xúc và được cử tri nhiều nơi rất quan tâm. Các đại biểu này nêu cụ thể nhiều công trình chất lượng kém, khi xảy ra sự cố cơ quan chức năng mới phát hiện, như sự cố rò rỉ đập thủy điện Sông Tranh 2, vỡ công trình thủy điện Đakrông 3… Các đại biểu cho rằng có sự thất thoát, rút ruột công trình xây dựng ở những mức độ khác nhau đang xảy ra phổ biến, và ở nhiều nơi, xây dựng là một trong những lĩnh vực được đánh giá có nguy cơ tham nhũng rất cao. Vậy, trách nhiệm của Bộ Xây dựng như thế nào trong quá trình khảo sát, thiết kế, thi công, nghiệm thu, bàn giao, bảo hành, bảo trì công trình xây dựng? Các biện pháp khắc phục tình trạng thất thoát, tham nhũng trong đầu tư xây dựng công trình vừa qua?

Một số đại biểu chất vấn về thực trạng trong lĩnh vực quản lý Nhà nước về kinh doanh thị trường bất động sản ở Việt Nam thời gian qua kém hiệu quả, xảy ra tình trạng “nhà nhà đầu tư bất động sản”. Theo đó, người dân và các tập đoàn kinh tế đều tham gia, các tổng công ty Nhà nước “những quả đấm thép” của nền kinh tế trong khi chưa hoàn thành tốt nhiệm vụ chính của mình cũng tham gia đầu tư bất động sản. Hệ lụy của tình trạng lộn xộn này đã đẩy giá bất động sản lên cao bất hợp lý, tình trạng tham nhũng và khiếu kiện có nguyên nhân không nhỏ từ việc thu hồi đất để phát triển các dự án kinh doanh bất động sản. Các ý kiến cho rằng, trong khi người dân có đất nông nghiệp bị thu hồi và Nhà nước bị thiệt thòi, các nhà đầu tư lại thu lợi rất lớn. Giải trình về vấn đề này, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cho rằng, vấn đề lãng phí, thất thoát trong các công trình xây dựng như nhiều đại biểu đề cập đã có từ lâu, được ví như “căn bệnh nan giải”, rất khó khắc phục triệt để. Thực trạng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó có vấn đề thể chế chưa được hoàn thiện, như Luật Đất đai, Luật Đấu thầu và các văn bản pháp luật liên quan lĩnh vực xây dựng khác. Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thành Tâm (Tây Ninh) và một số đại biểu khác về một số vụ việc sai phạm của các công trình xây dựng cụ thể tại địa phương, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng thừa nhận, thời gian qua, công tác kiểm soát chất lượng, hiệu quả các công trình xây dựng còn nhiều thiếu sót, do năng lực ở nhiều đơn vị, cá nhân còn hạn chế. Công tác quy hoạch, công tác giải phóng mặt bằng, quá trình thanh tra, kiểm tra, quy trình kiểm soát chất lượng nhiều dự án chưa chặt chẽ. Hơn nữa, nhiều địa phương, phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức trong ngành còn hạn chế. Theo Bộ trưởng, những hạn chế, thiếu sót và các vụ việc liên quan công trình xây dựng, thực tế cho thấy còn thiếu cơ chế giám sát xã hội hiệu quả và thiếu cơ chế khuyến khích người dân tham gia giám sát, phát hiện kịp thời; đồng thời chưa có chế tài đủ mạnh xử lý quyết liệt, triệt để những sai phạm xảy ra. Để khắc phục những tồn tại nói trên, Bộ Xây dựng và các bộ, ngành, địa phương liên quan tiếp tục cố gắng hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật, tăng cường hơn nữa công tác quản lý chuyên ngành của các cơ quan, đơn vị quản lý Nhà nước về lĩnh vực xây dựng, khắc phục các “lỗ hổng” trong quản lý, kiểm soát chất lượng công trình xây dựng như trước đây.

Rà soát lại các dự án bất động sản

Về các giải pháp giải quyết “tồn kho” bất động sản, Bộ trưởng Xây dựng cho biết, đã tham mưu cho Chính phủ tập trung rà soát các dự án bất động sản, từ đó có giải pháp đốc thúc tiến độ, xem xét cơ cấu lại các dự án. Bên cạnh đó, có những chính sách ưu tiên nguồn lực phát triển nhà ở xã hội, theo chiến lược phát triển nhà ở xã hội giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn 2030.

Trả lời một số nội dung nhiều đại biểu quan tâm về giải quyết tình trạng phát triển, quy hoạch đô thị thiếu đồng bộ về hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, Bộ trưởng Xây dựng đã thừa nhận có tình trạng vừa qua, và sắp tới Bộ chủ quản sẽ cùng các bộ, ngành, địa phương hoàn thiện những văn bản pháp luật, qua đó xác định rõ hơn nữa tiêu chuẩn, yêu cầu trong quy hoạch, kế hoạch phát triển đô thị, xây dựng lộ trình thực hiện bài bản, đồng bộ, hợp lý, tránh để xảy ra trình trạng vừa qua.

Bộ trưởng Xây dựng cũng đã trả lời các câu hỏi của các đại biểu: Châu Thị Thu Nga (TP Hà Nội), Nguyễn Ngọc Bảo (Vĩnh Phúc), Trần Du Lịch (TP Hồ Chí Minh) liên quan tính khả thi, tính hiệu quả của các giải pháp tháo gỡ, vướng mắc đối với các nhà đầu tư, người dân có thu nhập thấp, người nghèo trong tổ chức, thực hiện nhà ở xã hội, vấn đề đầu tư quỹ nhà xã hội. Theo Bộ trưởng, bên cạnh các giải pháp ngắn hạn, cần có tầm nhìn chiến lược lâu dài, hỗ trợ các nhà đầu tư vượt khó khăn, đồng thời có cơ chế, chính sách hỗ trợ cho người nghèo mua nhà, thông qua tái cơ cấu sản phẩm bất động sản, khuyến khích người dân tham gia đầu tư nhà xã hội.

Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh đã tham gia trả lời các nội dung chất vấn của một số đại biểu: Trần Minh Diệu (Quảng Bình), Lê Như Tiến (Quảng Trị) về trách nhiệm của các ngành liên quan những sai phạm lớn, nghiêm trọng vừa qua tại một số tập đoàn, tổng công ty như Tập đoàn Sông Đà, làm thất thoát lớn ngân sách của Nhà nước trong quản lý, sử dụng vốn, tài sản Nhà nước, trong sử dụng quỹ sai mục đích, đầu tư ngoài ngành, chậm nộp ngân sách.

Hôm nay, Bộ trưởng Xây dựng Trịnh Đình Dũng tiếp tục trả lời chất vấn của các đại biểu QH.

Theo Nhandan