Chắp cánh để Nghệ An nâng tầm phát triển

Dự kiến, ngày 26-4, Tổng công ty Cảng Hàng không Việt Nam (ACV) sẽ khởi công công trình "Xây dựng nhà ga hành khách - Cảng Hàng không Vinh". Cảng Hàng không (CHK) Vinh sau khi được nâng cấp không những trở thành một trong những sân bay hiện đại của Việt Nam mà còn tạo ra động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế - xã hội Nghệ An và vùng đất Bắc Trung Bộ phát triển nhanh hơn.

Ðòi hỏi từ thực tế

TP Vinh (Nghệ An) là trung tâm kinh tế và thương mại của khu vực Bắc Trung Bộ; đồng thời là đầu mối giao lưu văn hóa và du lịch trong và ngoài nước. CHK Vinh là cầu nối quê hương Bác Hồ với các thành phố lớn trong nước, là điểm dừng chân lý tưởng trong mạng lưới đường bay nội địa của cả nước và giữ vai trò quan trọng trong chiến lược quốc phòng và an ninh quốc gia. Trong những năm gần đây, khi kinh tế – xã hội của tỉnh Nghệ An phát triển nhanh, nhu cầu đi lại của người dân Nghệ An nói riêng và các tỉnh lân cận nói chung tăng mạnh, sản lượng vận chuyển của CHK Vinh tăng trung bình khoảng 150%/năm. Hiện nay, từ CHK Vinh đang có các đường bay khứ hồi kết nối Vinh với các đô thị, trung tâm kinh tế lớn của cả nước như: TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Ðà Nẵng, Buôn Ma Thuột với tần suất 20 chuyến cất, hạ cánh/ngày; do các hãng hàng không đối tác là Vietnam Airlines, Jetstar Pacific và Vietjet Air khai thác. Tình hình trên khiến cho nhà ga trở nên quá tải trong những giờ cao điểm khi phải tiếp nhận ba chuyến bay Airbus A320 đồng thời, tương đương phục vụ từ 600 đến 800 lượt hành khách/giờ cao điểm.

Thực trạng này đã đặt ra đòi hỏi ngày càng cấp thiết phải triển khai đầu tư nâng cấp, xây dựng để CHK Vinh đủ khả năng khai thác, tiếp nhận máy bay có sức chứa lớn như A320, A321 với tần suất lớn hơn nhằm đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân, mở ra cơ hội giao thương trong nước và quốc tế. Ngày 3-1-2006, Bộ trưởng Giao thông vận tải đã ký Quyết định số 06/QÐ-BGTVT phê duyệt quy hoạch tổng thể CHK Vinh giai đoạn đến 2015 và định hướng đến năm 2025; việc xây dựng nhà ga hành khách CHK Vinh sẽ làm tăng năng lực, tiềm lực, đa dạng hóa loại hình dịch vụ và phù hợp với kế hoạch phát triển mạng lưới CHK quốc gia và tỉnh Nghệ An. CHK Vinh đi vào hoạt động sẽ thu hút nhiều hơn nữa các doanh nghiệp vào đầu tư, tăng năng lực cho các doanh nghiệp trên địa bàn Nghệ An nói riêng và vùng Bắc Trung Bộ nói chung. Theo nội dung “Ðề án phát triển TP Vinh, tỉnh Nghệ An trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa vùng Bắc Trung Bộ” đã được Chính phủ phê duyệt, TP Vinh sẽ được xây dựng và nâng cấp để trở thành “thủ phủ” kinh tế – xã hội của khu vực Bắc Trung Bộ. Theo đó, Vinh – Cửa Lò sẽ trở thành trung tâm thương mại lớn của vùng Bắc Trung Bộ; là đầu mối trung chuyển hàng hóa, đầu mối thương mại, xuất, nhập khẩu cho tỉnh Nghệ An và cả vùng. Bên cạnh đó, TP Vinh sẽ phát triển các cụm du lịch ở trung tâm Vinh, núi Quyết – Bến Thủy; tây nam Vinh, cụm du lịch phía nam, Cửa Lò, sông Cấm. Ðề án cũng đưa ra mục tiêu: nhịp độ tăng trưởng GDP của TP Vinh mở rộng giai đoạn 2004-2010 đạt bình quân 14%/năm; tỷ trọng GDP của Vinh bằng 12,4% GDP của vùng Bắc Trung Bộ vào năm 2010, bằng 15,2% vào năm 2015 và 18,2% vào năm 2020.

Bệ phóng cho vùng Bắc Trung Bộ

Trên cơ sở định hướng phát triển TP Vinh nêu trên, Tổng công ty Cảng Hàng không Việt Nam (ACV) đã khẩn trương lập quy hoạch, đánh giá dự án đầu tư xây dựng “Nhà ga hành khách – CHK Vinh” theo các tiêu chí bảo đảm thống nhất quản lý về quy hoạch và xây dựng, đồng bộ với tiến trình phát triển tổng thể của khu vực, góp phần hình thành khu đô thị với đầy đủ các tiện ích, đáp ứng nhu cầu của xã hội và yêu cầu xây dựng, mở rộng TP Vinh, vươn lên thành đô thị hiện đại trong tương lai gần. Theo đánh giá, CHK Vinh có vị trí địa lý thuận lợi: nằm bên cạnh quốc lộ 1A xuyên quốc gia và tuyến đường sắt bắc – nam, cách cảng Cửa Lò 14 km, kết hợp với CHK quốc tế Nội Bài và các CHK lân cận tạo nên mạng lưới CHK dân dụng tại khu vực miền bắc. Bên cạnh đó, với quy mô và chức năng phù hợp tại vị trí mới và phong cách kiến trúc hiện đại, ngoài việc đáp ứng nhu cầu vận chuyển hành khách theo dự báo, nhà ga mới sẽ mang tầm vóc của một công trình hàng không của quốc gia. Với tương lai đang sắp trở thành hiện thực, CHK Vinh sẽ tạo điều kiện tốt hơn trong việc bảo vệ vững chắc bầu trời của Tổ quốc, vùng biển phía đông; nâng tầm vị thế của TP Vinh và khu vực Bắc Trung Bộ; góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của vùng đất Bắc Trung Bộ nhiều tiềm năng.

Với tốc độ phát triển vận chuyển hành khách và hàng hóa trong những năm qua và xu thế tăng trưởng của các CHK trong cả nước, mức tăng trưởng của CHK Vinh trong những năm tới vẫn sẽ giữ được nhịp độ cao. Dự báo, trong những năm 2012 – 2015, CHK Vinh sẽ có tốc độ tăng trưởng ở mức từ 15% đến 30%/năm; những năm 2015 – 2020, tốc độ tăng trưởng sẽ từ 8% đến 15%/năm; giai đoạn 2020 – 2030, tăng trưởng sẽ đạt từ 4% đến 8%/năm. Ðể phù hợp nhu cầu phát triển, nhà ga hành khách được thiết kế đáp ứng mục tiêu đến năm 2022 với công suất hai triệu lượt hành khách/năm. Hành khách vào giờ cao điểm là một nghìn lượt hành khách/giờ cao điểm (bao gồm cả khách đi và khách đến). Công trình “Nhà ga hành khách – CHK Vinh” gồm các hạng mục: Xây dựng nhà ga hành khách với tổng diện tích sàn khoảng 11.706 m2; hệ thống chiếu sáng trong và ngoài nhà ga; hệ thống cấp, thoát nước nhà ga. Dự án được quy hoạch dựa trên mục tiêu xây dựng hoàn chỉnh một nhà ga hàng không dân dụng tiện nghi, thẩm mỹ, hiện đại và chất lượng cao, đạt cấp dịch vụ với tiêu chuẩn mức C (Level of service C) theo phân mức tiêu chuẩn phục vụ hành khách của Hiệp hội Vận tải Hàng không quốc tế (IATA). Công trình có tổng vốn đầu tư khoảng 500 tỷ đồng; dự kiến được khánh thành và đưa vào khai thác vào tháng 9-2014.

Cùng với quy hoạch phát triển, mở rộng về quy mô, cơ sở hạ tầng kỹ thuật ngày càng hiện đại, CHK Vinh hy vọng sẽ được nhiều hãng hàng không quan tâm khai thác, mở thêm nhiều tuyến bay mới để nối các địa phương trong cả nước với TP Vinh, rút ngắn khoảng cách kinh tế – xã hội giữa khu vực Bắc Trung Bộ với các vùng khác trong cả nước. Ðồng thời, trong tương lai gần CHK Vinh sẽ mở thêm các đường bay quốc tế tầm trung như Vinh – Viêng Chăn (Lào), Vinh – đông bắc Thái-lan. Sau đó, Chính phủ dự kiến mở rộng CHK Vinh thành CHK quốc tế với quy mô lớn, mở các tuyến bay đi Trung Quốc, Ðông Bắc Á và các nước khác.

CHK Vinh do người Pháp xây dựng vào năm 1937 với đường cất – hạ cánh dài 1.400 m x 30 m bằng đất và một vài công trình phụ trợ khác như sân đỗ máy bay, kho nhiên liệu (xăng, dầu)… Sau năm 1954, miền bắc được giải phóng, CHK Vinh là sân bay dã chiến của Không quân Việt Nam do Bộ Quốc phòng quản lý. Sau năm 1975, CHK Vinh được cải tạo và năm 1978 bắt đầu được đưa vào khai thác tuyến bay thương mại Hà Nội – Vinh – Huế và ngược lại. Năm 1994, Nhà nước đã đầu tư hơn 20 tỷ đồng để sửa chữa, nâng cấp đường cất – hạ cánh, xây dựng nhà ga, đường lăn, sân đỗ. Vào đầu năm 1995, công tác đầu tư sửa chữa hoàn tất, CHK được đưa vào khai thác thương mại đường bay Hà Nội – Vinh – Ðà Nẵng với tần suất sáu chuyến/tuần. Từ năm 1997, CHK Vinh bắt đầu khai thác tuyến Vinh – Ðà Nẵng với tần suất ba chuyến/tuần.

Từ những năm 2001 – 2003, được sự quan tâm của các cấp, các ngành, CHK Vinh từng bước được xây dựng để trở thành một CHK hoàn chỉnh, đồng bộ và hiện đại, đáp ứng được các nhu cầu khai thác sử dụng ngày càng cao. CHK Vinh đã liên tục được đầu tư xây dựng các công trình như: đường lăn, sân đỗ máy bay, nhà ga hành khách dân dụng, các công trình quản lý bay, tháp chỉ huy… Ðặc biệt là cải tạo và kéo dài đường cất – hạ cánh lên 2.400 m x 45 m (đạt cấp 4C), tiếp nhận được các loại máy bay Airbus A320, A321, Boeing 737-400 và tương đương hạ, cất cánh an toàn và bắt đầu được khai thác thương mại đường bay Vinh – TP Hồ Chí Minh từ tháng 1-2004.

Nhandan