Cao Lộc: Chủ động can thiệp, giảm lây truyền HIV từ mẹ sang con

 - Là đơn vị quản lý, điều trị ARV cho gần 70% tổng số bệnh nhân HIV toàn tỉnh, những năm qua, Trung tâm Y tế (TTYT) Cao Lộc đã chủ động triển khai các biện pháp thiết thực để can thiệp, dự phòng giảm lây truyền HIV từ mẹ sang con.

Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, trong năm 2023, trên địa bàn tỉnh có 1/10 trường hợp trẻ sinh ra bị lây truyền HIV từ mẹ (tại Hữu Lũng); 9/10 trẻ còn lại sinh ra khỏe mạnh, nhờ được can thiệp, điều trị dự phòng tại TTYT Cao Lộc.

Bà Đinh Hoàng Giang, Phó Giám đốc TTYT Cao Lộc cho biết: Nhằm nâng cao hiệu quả dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, những năm qua, TTYT huyện đã chỉ đạo 22/22 trạm y tế xã, phường, thị trấn tăng cường truyền thông, tổ chức xét nghiệm và can thiệp kịp thời. Tất cả phụ nữ nhiễm HIV mang thai trên địa bàn và trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV đều được tư vấn, chuyển tiếp, theo dõi, quản lý, điều trị bằng thuốc kháng vi rút (ARV) trong chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.

Theo đó, tại các buổi khám thai, tiêm chủng định kỳ, cán bộ các trạm y tế đã nắm bắt, tuyên truyền cho tất cả phụ nữ mang thai về lợi ích của xét nghiệm sớm HIV cho phụ nữ mang thai; thời điểm phụ nữ nhiễm HIV có thể mang thai an toàn giảm nguy cơ lây nhiễm HIV cho con; lợi ích của điều trị ARV sớm cho người nhiễm HIV... Từ năm 2023 đến nay, TTYT huyện và các trạm y tế trên địa bàn đã cấp phát trên 40.000 tờ rơi tuyên truyền; tổ chức tư vấn trực tiếp được gần 200 cuộc cho trên 4.500 người tham gia, trong đó có trên 1.000 phụ nữ mang thai. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức của các tầng lớp Nhân dân, đặc biệt là phụ nữ mang thai về lợi ích của việc xét nghiệm HIV và điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.

Bà Lành Thị Luyện, cán bộ phụ trách Trạm Y tế xã Gia Cát cho biết: Hằng tháng, tại các buổi tiêm phòng và khám thai, chúng tôi đều tuyên truyền, tư vấn, hướng dẫn phụ nữ mang thai làm xét nghiệm sàng lọc HIV. Từ năm 2023 đến nay, chúng tôi đã tư vấn, lấy máu xét nghiệm HIV cho 40 phụ nữ có thai và phát hiện 1 trường hợp dương tính với HIV, đơn vị đã báo cáo với TTYT huyện có biện pháp can thiệp, điều trị dự phòng bằng thuốc ARV.  Do người mẹ có HIV được phát hiện sớm và tuân thủ phác đồ điều trị nên sinh con khỏe mạnh, không bị nhiễm HIV.

Vừa truyền thông, tư vấn xét nghiệm, TTYT huyện vừa quan tâm nâng cao hiệu quả công tác điều trị dự phòng ARV cho phụ nữ mang thai nhiễm HIV. Đối với phụ nữ mang thai nhiễm HIV, nhân viên y tế cấp phát thuốc 1 tháng/lần thay vì 3 tháng/lần như những bệnh nhân HIV khác. Hằng tháng, khi phụ nữ mang thai nhiễm HIV đến nhận thuốc điều trị, nhân viên y tế sẽ thực hiện các xét nghiệm, kiểm tra chỉ số sức khỏe để điều chỉnh liều lượng thuốc phù hợp, tránh những tác dụng phụ ảnh hưởng đến thai nhi.

Đến nhận thuốc ARV tại TTYT Cao Lộc, chị L.T.T (nhiễm HIV), xã Hoa Thám, huyện Bình Gia chia sẻ: Nhờ được xét nghiệm và điều trị dự phòng kịp thời nên năm 2020, tôi sinh con đầu lòng khỏe mạnh, không bị nhiễm HIV. Giờ tôi đang có thai đứa thứ hai được hơn 7 tháng rồi. Thay vì lấy thuốc 3 tháng/lần thì từ lúc mang thai, tôi đến TTYT Cao Lộc để được kiểm tra sức khỏe và phát thuốc hằng tháng và luôn tuân thủ phác đồ điều trị.

Chị L.T.T là 1 trong số nhiều bà mẹ nhiễm HIV sinh ra những đứa con khỏe mạnh, không bị lây truyền HIV nhờ được xét nghiệm sớm, điều trị kịp thời. Được biết, những năm qua, tất cả trẻ sinh ra từ những bệnh nhân đang được quản lý tại phòng khám đều âm tính với HIV. Trong năm 2023, TTYT huyện đã điều trị dự phòng cho 9 phụ nữ nhiễm HIV mang thai (trong đó có 8 phụ nữ đang điều trị ARV, 1 phụ nữ phát hiện qua xét nghiệm HIV trong quá trình khám thai) và cả 9 phụ nữ đều sinh con khỏe mạnh, không nhiễm HIV. Hiện nay, TTYT huyện tiếp tục điều trị dự phòng cho 2 phụ nữ mang thai nhiễm HIV, dự kiến sinh con vào quý 3/năm 2024.

Để trẻ sinh ra khỏe mạnh, không bị lây truyền HIV từ mẹ, thời gian tới, TTYT huyện tiếp tục tuyên truyền, tư vấn, xét nghiệm HIV sớm và điều trị dự phòng, góp phần giảm thiểu tình trạng lây nhiễm HIV trong gia đình và cộng đồng, giảm gánh nặng kinh tế cho gia đình và xã hội.

Tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con năm 2024 diễn ra từ ngày 1/6 - 30/6 với chủ đề “Hướng tới loại trừ lây truyền HIV từ mẹ sang con vào năm 2030”. Trong tháng cao điểm năm nay, TTYT Cao Lộc tập trung vào các nhiệm vụ cụ thể như: nâng cao năng lực hệ thống thực hiện công tác phòng, chống HIV tại các xã, thị trấn; tổ chức các hoạt động truyền thông, vận động trong Tháng cao điểm;  ăng cường công tác tư vấn xét nghiệm tự nguyện phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, đảm bảo trong tháng cao điểm đạt trên 80% phụ nữ có thai được tư vấn và đồng ý thực hiện xét nghiệm HIV...