Cảnh giác với bệnh cúm mùa thông thường

Các bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực (Bệnh viện Bạch Mai) hội chẩn người bệnh mắc cúm mùa biến chứng nặng.

PGS, TS Ðào Xuân Cơ (Trưởng khoa Hồi sức tích cực) cho biết, cả hai người bệnh đều là nam giới. Người thứ nhất (64 tuổi, ở Sơn Tây, Hà Nội) được chuyển đến Khoa Hồi sức tích cực trong tình trạng khó thở, ý thức chậm, đã được đặt nội khí quản hỗ trợ hô hấp. Theo lời kể của người nhà, trước đó sáu ngày, người bệnh sốt cao liên tục, ho khan, khó thở kèm tức ngực, đi khám tại tuyến cơ sở được chẩn đoán viêm phổi, kê đơn điều trị nhưng tình trạng không cải thiện. Tại Khoa Hồi sức tích cực, qua thăm khám, kết quả chẩn đoán hình ảnh, người bệnh được chẩn đoán viêm phổi biến chứng ARDS (hội chứng suy hô hấp cấp). Mặc dù được điều trị tích cực với các kỹ thuật hiện đại nhất, song tiên lượng sống của bệnh nhân còn rất dè dặt. Trường hợp thứ hai (48 tuổi, ở Ứng Hòa, Hà Nội) cũng xuất hiện các triệu chứng thông thường của cúm như ho, hắt hơi, sổ mũi, sốt, nhức mỏi toàn thân. Ðáng lưu ý, trước đó gia đình anh cũng có vài người mắc cúm. Cho rằng mình chỉ mắc cúm thông thường, đến bốn ngày sau anh mới nhập viện điều trị. Lúc này anh đã có biến chứng suy đa phủ tạng và nhanh chóng rơi vào nguy kịch. Bệnh viện đã phải triển khai hệ thống tim phổi nhân tạo ECMO, lọc máu liên tục, thở máy để duy trì sự sống và cứu chữa cho người bệnh.

Từ hai bệnh nhân cúm mùa nêu trên, các bác sĩ chia sẻ, cúm mùa (B hay A (H1N1), A (H3N2)) là loại cúm thường gặp ở Việt Nam, do vi-rút gây ra và lây truyền qua đường hô hấp. Người lành có thể mắc bệnh trực tiếp khi hít phải giọt bắn nước mũi, nước bọt khi người bệnh hắt hơi, ho hoặc gián tiếp qua bàn tay khi cầm nắm các vật dụng có nhiễm nước mũi, nước bọt của người bệnh (thành giường, tay nắm cửa, điện thoại…) hoặc do dùng chung dụng cụ với người bệnh (cốc chén, bát đũa, thau chậu…). Phần lớn những trường hợp cúm mùa sẽ tự khỏi. Ở giai đoạn đầu bệnh thường kéo dài khoảng ba ngày với các triệu chứng sốt, nhức đầu, đau cơ, mệt mỏi, chán ăn… Sau đó, các triệu chứng hô hấp sẽ xuất hiện như ho khan, sổ mũi, đau họng. Sốt là triệu chứng quan trọng, thường kéo dài ba ngày đầu, nhưng có thể lên bốn đến tám ngày, nhiệt độ cơ thể thường tăng nhanh và cao, thậm chí lên đến hơn 40 độ C.

Bệnh cúm mùa tiến triển thường lành tính, nhưng một số trường hợp bệnh có thể tiến triển nặng: sốt cao, khó thở, tím tái, phù phổi do suy tim và có thể gây tử vong. Ðặc biệt là những trường hợp có tiền sử mắc các bệnh mạn tính, suy giảm đề kháng, miễn dịch như suy thận, đái tháo đường, người nghiện rượu, phụ nữ có thai, người già, trẻ nhỏ…. Vì thế, nếu có các biểu hiện ho tăng lên, sốt tăng, tức ngực, khó thở khi đã được dùng các thuốc cảm cúm thông thường, cần đưa người bệnh đến các cơ sở y tế chuyên sâu để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng đáng tiếc.

Hiện nay đang là mùa xuân, thời tiết có nhiều thay đổi, độ ẩm cao là điều kiện thuận lợi cho các loại vi-rút, vi khuẩn, tác nhân gây bệnh sinh sôi, phát triển. Phương pháp phòng cúm mùa hiệu quả nhất hiện nay là tiêm phòng vắc-xin cúm. Những người có bệnh lý nền, cơ địa suy giảm miễn dịch, người già, trẻ nhỏ… cần tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch vắc-xin phòng các chủng cúm mùa. Ðây là biện pháp phòng bệnh an toàn, đặc hiệu và kinh tế nhất.

Ngoài ra, người dân cần tuân thủ tốt các thói quen vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng xà-phòng; che miệng và mũi khi ho, hắt hơi hoặc dùng khăn giấy sau đó bỏ vào thùng rác, nếu che bằng tay thì cần rửa tay ngay sau khi ho, hắt hơi nhằm tránh lây nhiễm sang vật dụng khác, cho người khác. Vệ sinh tay thường xuyên, nhiều lần trong ngày cũng là một trong những biện pháp phòng cúm và các bệnh lây nhiễm thông thường khác khá hiệu quả, không tốn kém và dễ thực hiện. Thường xuyên vệ sinh và mở cửa thoáng mát nơi ở, lớp học, phòng làm việc; lau chùi bề mặt, vật dụng bằng hóa chất sát khuẩn thông thường. Người dân nên tự theo dõi sức khỏe hằng ngày, nếu có biểu hiện sốt, ho, đau họng… thì thông báo cho trường học, cơ quan, đoàn thể nơi đang học tập, công tác và cơ sở y tế địa phương. Nếu được xác định mắc cúm thì cần được cách ly và đeo khẩu trang.

Những người mắc bệnh mạn tính, phụ nữ mang thai, người già, trẻ em cần tránh tiếp xúc với người nghi ngờ mắc bệnh cúm. Không tự ý sử dụng thuốc, nhất là thuốc kháng vi-rút mà cần thực hiện theo hướng dẫn của thầy thuốc.