Cảnh giác trước bệnh lạ

LSO-Trước diễn biến phức tạp của thời tiết, năm nay diện tích gieo trồng ngô trên địa bàn tỉnh giảm gần 3% so với năm trước. Sản lượng ngô dự ước không có nhiều biến động chỉ giảm nhẹ, khoảng 2%, thế nhưng điều đáng quan tâm nhất là ngoài các loại sâu, bệnh hại thông thường, vụ xuân năm nay các cơ quan chuyên môn đã phát hiện hiện tượng lùn cây ngô. Đây là loại bệnh lần đầu tiên xuất hiện trên địa bàn.

Cán bộ bảo vệ thực vật kiểm tra tình hình sinh trưởng, phát triển của ngô trên địa bàn xã Tân Liên, huyện Cao Lộc

Đầu vụ xuân năm nay, trên một số diện tích ngô xuân, nông dân xã Bắc Sơn, huyện Bắc Sơn phát hiện có dấu hiệu bất thường. Những dấu hiệu này rất dễ nhận biết bằng mắt thường, điển hình như lá có màu xanh đậm hơn bình thường, các lá xếp dày sít, ngọn lá bị vặn xoắn… Ông Dương Hữu Toàn, Trạm trưởng Trạm Bảo vệ thực vật huyện Bắc Sơn cho biết: ngay khi có thông tin, Trạm đã cử cán bộ chuyên môn đến kiểm tra, qua so sánh, đối chiếu nhận định ban đầu đây chính là triệu chứng của hiện tượng lùn cây ngô.

Mở rộng phạm vi điều tra, cơ quan chuyên môn của huyện phát hiện thêm ngoài xã Bắc Sơn, ở các xã Quỳnh Sơn, Hưng Vũ cũng có một số diện tích xuất hiện hiện tượng này. Tổng diện tích nhiễm của Bắc Sơn mà cơ quan chuyên môn thống kê được là 20ha. Hiện tượng xảy ra trên các giống CP3Q; NK54; NK4300; NK66; NK 67… Tỷ lệ nhiễm không lớn, ở mức dưới 2,5% cây. Tuy nhiên đây là lại hiện tượng lần đầu tiên xuất hiện trên địa bàn. Biện pháp duy nhất có thể áp dụng là vận động, hướng dẫn nhân dân nhổ vùi, xử lý toàn bộ số cây bị nhiễm bệnh.

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Đại Dũng, Phó chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật cho biết: nói là bệnh lạ thì chỉ lạ với Lạng Sơn, thực chất theo Công văn của Cục Bảo vệ thực vật, thì hiện tượng này đã xuất hiện từ năm trước, bắt đầu ở các tỉnh miền Trung. Cụ thể vụ đông năm 2013, tại Nghệ An có trên 1.200ha ngô, chủ yếu là các giống ngô lai trong giai đoạn 5-7 lá xuất hiện hiện tượng lùn cây ngô. Những cây bị nặng không phát triển và chết dần, còn những cây bị nhẹ cũng ảnh hưởng lớn tới sinh trưởng. Trung tâm Giám định Kiểm dịch thực vật, Viện Bảo vệ thực vật và một số đơn vị khác đã tiến hành giám định với các mẫu này, nhưng không phát hiện thấy vi sinh vật gây ra hiện tượng trên. Tháng 2/2014, Cục Bảo vệ thực vật đã gửi mẫu giám định tại Vương quốc Anh, tuy nhiên cũng chưa có kết quả chính xác về vi sinh vật gây hại. Qua các triệu chứng, nhận định ban đầu của các chuyên gia là do vi khuẩn. Từ Nghệ An, hiện tượng này tiếp tục phát hiện thêm ở một số tỉnh như Yên Bái, Hưng Yên, Ninh Bình, Thanh Hóa…

Đối với Lạng Sơn, ngoài một số diện tích ở huyện Bắc Sơn, cán bộ Bảo vệ thực vật cũng phát hiện hiện tượng này ở Hữu Lũng, diện tích nhiễm chỉ vài sào. Mặc dù hiện tượng lùn cây ngô trên địa bàn tỉnh chỉ phát hiện ở trên 20ha tại Bắc Sơn và Hữu Lũng, mật độ không cao và cũng chưa có khả năng ảnh hưởng tới năng suất, tuy nhiên với những diễn biến khá phức tạp trên địa bàn cả nước, đây là hiện tượng rất đáng lưu tâm.

Ông Trần Đại Dũng, Phó chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật cho biết: hiện nay Chi cục tiếp tục triển khai tích cực các biện pháp theo Công văn chỉ đạo của Cục Bảo vệ thực vật, trong đó chủ trọng kiểm tra, giám sát tại các vùng trồng ngô để kịp thời phát hiện, thống kê phục vụ công tác nghiên cứu. Cơ quan Bảo vệ thực vật cũng khuyến cáo người nông dân cần tập trung theo dõi diện tích trồng ngô của gia đình, đồng thời thông báo ngay cho chính quyền hoặc cán bộ chuyên môn cơ sở để được hướng dẫn các biện pháp xử lý.

Hiện nay, các diện tích ngô xuân trên địa bàn tỉnh đang chuẩn bị cho thu hoạch, các diễn biến về sâu, bệnh hại không đáng ngại. Thế nhưng trong các vụ tiếp theo, hiện tượng lùn cây ngô là hiện tượng rất đáng chú ý và phải đề phòng, bởi nếu nhiễm trên diện rộng và tỷ lệ cao, bệnh lạ này sẽ gây thiệt hại khó lường cho nhà nông.

VŨ NHƯ PHONG