Cảnh báo nguy cơ cháy, nổ máy tính xách tay

Trong đời sống hiện đại, laptop (máy tính xách tay) đã trở thành vật dụng thiết yếu trong công việc, học tập, giải trí của mỗi cá nhân. Tuy nhiên, thiết bị này cũng đang tiềm ẩn những nguy cơ cháy, nổ nếu không biết sử dụng đúng cách. Thực tế cho thấy, chỉ trong 10 ngày đầu tháng 3/2024 đã liên tiếp xảy ra hai vụ nổ máy tính xách tay khiến 2 trẻ em ở các tỉnh Bắc Giang, Hải Dương bị thương nặng, thậm chí có trường hợp gây chết người.

Theo bạn đọc phản ánh, chỉ trong khoảng thời gian ngắn đã xảy ra 2 vụ cháy, nổ máy tính xách tay mà nạn nhân đều là trẻ em, gây hoang mang, lo lắng cho những bậc cha mẹ có con cần sử dụng máy tính xách tay cho học tập, giải trí... Tuy nhiên, đồng thời cũng đặt ra trách nhiệm của cha mẹ, người thân chung quanh và cả những nhà sản xuất laptop trong việc quan tâm, bảo vệ và đưa ra những giải pháp nhằm hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng cháy, nổ máy tính xách tay.

Vừa qua, cháu LNM (8 tuổi, ở huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang) phải nhập Bệnh viện Sản nhi Bắc Giang cấp cứu trong tình trạng cơ thể bị bỏng 10%, bỏng độ 3 vùng mặt, ngực và bàn tay. Nguyên nhân cháu M bị bỏng là do máy tính xách tay phát nổ khi đang sử dụng… Sau khi cấp cứu kịp thời, người bệnh được các bác sĩ áp dụng các phương pháp điều trị cần thiết như truyền dịch, tiêm kháng sinh,… và theo dõi sát tình trạng sức khỏe của M.

Tuy nhiên, sau một thời gian điều trị, các bác sĩ phát hiện vùng ngực bị bỏng, môi và tay trái sưng nề, tiết dịch thấm băng, ăn uống kém. Trước tình trạng bệnh nhi M có thể diễn biến nặng hơn, lãnh đạo Bệnh viện đã quyết định chuyển cháu M lên tuyến Trung ương để tiếp tục điều trị.

Trước đó, các bác sĩ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Hà Nội tiếp nhận cấp cứu bệnh nhi TGP (13 tuổi, ở tỉnh Hải Dương) được chuyển từ bệnh viện tuyến dưới lên trong tình trạng hôn mê, cơ thể có nhiều vết thương do máy tính xách tay phát nổ khi đang sử dụng. Mặc dù được các cán bộ, bác sĩ giỏi chuyên môn tích cực cứu chữa, nhưng do bị thương rất nặng cho nên cháu P đã tử vong sau vài ngày điều trị. Đây chỉ là hai trong số rất nhiều vụ tai nạn thương tích do nổ pin máy tính xách tay xảy ra trong những năm gần đây khiến dư luận hoang mang, lo lắng.

Qua tìm hiểu, phần lớn các hãng máy tính laptop nổi tiếng trên thế giới hiện nay đều sử dụng pin lithium-ion bởi ưu điểm dung lượng lớn và rất an toàn. Tuy nhiên, nếu trong quá trình sử dụng áp suất trong pin tăng cao, nhiệt độ lên đến hơn 150 độ C sẽ khiến cấu trúc pin bị phá hỏng gây ra chập mạch, cháy, nổ mạnh, tiềm ẩn nguy cơ gây thương tích, bỏng nặng cho người dùng.

Bên cạnh đó, có rất nhiều nguyên nhân gây cháy, nổ laptop, như: Trong quá trình sử dụng, người dùng thường sạc pin không đúng cách; vừa sạc, vừa sử dụng laptop, nhất là trong môi trường nhiệt độ cao hoặc sử dụng sạc không chính hãng. Khả năng thoát nhiệt của laptop bị hạn chế hoặc cản trở do máy tính được đặt lên nệm, gối hoặc không bảo dưỡng định kỳ khiến pin dễ bị tăng nhiệt độ. Hơn nữa, qua thời gian sử dụng dài, pin nguyên bản của máy tính xách tay thường bị hư hỏng và phải thay thế.

Để thu nhiều lợi nhuận, một số cửa hàng, công ty sửa chữa máy tính thường thay pin cũ hoặc chất lượng không bảo đảm để thay cho khách hàng. Thêm vào đó, nhiều thợ sửa chữa máy tính không được đào tạo về an toàn cháy, nổ cho thiết bị điện tử nhưng vẫn nhận sửa chữa; một số người tiêu dùng cố tình sử dụng pin, sạc giá rẻ, không chính hãng… cũng gây nguy cơ cháy, nổ.

Theo ông Trần Hùng, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Yên Bái, để phòng ngừa những tai nạn thương tích gây ra trong quá trình dùng máy tính xách tay, người sử dụng cần lựa chọn pin và sạc chính hãng, bảo đảm chất lượng và an toàn của những công ty sản xuất có uy tín; khi sử dụng máy tính không nên vừa sạc, vừa sử dụng liên tục, nhất là trong môi trường nhiệt độ cao, sử dụng đúng loại sạc và theo hướng dẫn nhà sản xuất; thường xuyên kiểm tra, sớm nhận biết các dấu hiệu bất thường của pin như: Phồng, chai hoặc pin báo dung lượng ảo; không để laptop trên các nệm, gối hoặc các bề mặt mềm cản trở sự thoát nhiệt của máy tính; không tháo pin của laptop khi đang sử dụng, bởi việc làm này sẽ khiến các bo mạch, chíp bị chập, cháy và tiềm ẩn nguy cơ mất dữ liệu.

Trong quá trình sử dụng, nếu máy tính xách tay có mùi khét, tiếng nổ nhỏ và nóng bất thường thì tắt máy ngay, sau đó mang đến cơ sở uy tín để kiểm tra; thường xuyên bảo trì, bảo dưỡng laptop định kỳ nhằm loại bỏ bụi bẩn và kịp thời phát hiện những dấu hiệu bất thường của máy tính, nhất là các thiết bị pin, sạc. Người dùng nên sử dụng chế độ sạc thông minh trong Windows, khi đó dung lượng tối đa của pin sẽ được đặt ở 80% mức tối đa thực tế để pin luôn ở trạng thái năng lượng tốt ngay cả khi cắm sạc; luôn giữ trạng thái tốt nhất cho pin trong khoảng từ 30% đến 70% mức sạc tối đa. Trường hợp pin chỉ hơi cạn trong quá trình sử dụng thì không nhất thiết phải sạc ngay lập tức.

Các cơ quan chức năng cần tăng cường quản lý, giám sát chặt chẽ các cơ sở dịch vụ thay pin, nguồn cung cấp pin lithium trên thị trường. Nếu phát hiện cơ sở, đơn vị sử dụng, cung cấp hoặc thay thế pin trôi nổi, chất lượng kém thì tịch thu và xử phạt nặng hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu đủ điều kiện. Các hãng sản xuất pin cần thường xuyên tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn tay nghề cho các kỹ thuật viên thay pin tại các cơ sở dịch vụ sửa chữa laptop...