Cẩn trọng với thực phẩm nhập lậu, giá rẻ

Thời gian gần đây, ngoài gà thải loại, xuất hiện nhiều thực phẩm tươi sống khác như cá tầm, cá quả, ếch… xuất xứ từ Trung Quốc, được nhập lậu về các chợ ở Hà Nội, có giá bán rẻ bằng một nửa so với hàng trong nước. Tình trạng này khiến ngành thủy sản gặp khó khăn, vì không thể cạnh tranh về giá. Còn người tiêu dùng thì hoang mang về chất lượng, vệ sinh an toàn của thực phẩm.

4 giờ sáng 9-5, trời còn tối, nhưng khu bán hải sản chợ đầu mối Long Biên (quận Ba Ðình, Hà Nội) đã tấp nập người mua kẻ bán, các cửa hàng sáng trưng ánh đèn. Xe tải lớn, nhỏ kìn kìn nối đuôi nhau vào khu vực này đổ hàng. Mỗi xe chở hàng chục thùng phuy to, trong đó chủ yếu là mặt hàng như cá điêu hồng, cá quả, cá tầm, ếch, đổ vào bể lớn của các hộ bán buôn. Người mua chủ yếu là các nhà hàng, hộ bán lẻ thủy, hải sản các chợ. Chị Nguyễn Thị Hiền, nhà ở Quán Gánh, huyện Thường Tín, sáng nào cũng lên tận đây để lấy hàng về giao cho một số nhà hàng ở huyện; đồng thời chị nhận làm dịch vụ nấu cỗ thuê cho gia đình có công việc. Chị cho biết, tuy phải dậy sớm, mất công đi mấy chục km để lên chợ đầu mối lấy hàng, nhưng mua được giá tận gốc tại các hộ bán buôn cho nên giá tương đối rẻ. Tại chợ Long Biên, cá tầm giá khoảng 120 nghìn đồng/kg, cá quả khoảng 70 nghìn đồng/kg, cá điêu hồng 55 nghìn đồng/kg, ếch 50 nghìn đồng/kg… “Với mức giá đó thì đều là hàng từ Trung Quốc. Còn thủy sản trong nước cũng có bán, nhưng giá cao hơn và ít hàng. Thí dụ như cá quả đồng của ta, con to phải 120 nghìn đồng/kg, cá tầm giao buôn cũng đã 220 nghìn đồng/kg…”.

Tại chợ thủy sản đầu mối Yên Sở (phường Yên Sở, quận Hoàng Mai), không khí mua bán cũng tấp nập không kém. Nơi đây không chỉ cung cấp thủy, hải sản cho các chợ trên địa bàn Hà Nội, mà còn giao buôn đi các tỉnh, thành phố chung quanh. Theo các tiểu thương ở đây, các loại cá tầm, ếch, cá quả… chủ yếu đều nhập từ Trung Quốc, nguồn hàng nhiều, giá bán rẻ, cho nên khá đắt hàng. Việc kinh doanh các loại thủy, hải sản nhập từ Trung Quốc đã diễn ra từ lâu, không chỉ riêng tại các chợ đầu mối này, mà ở khá nhiều chợ lớn, bé trên địa bàn. Do các mặt hàng này đều bày bán dưới dạng thực phẩm tươi sống, cho nên người tiêu dùng khó phân biệt được đâu là hàng trong nước, đâu là hàng nhập lậu.

Từ đầu tháng 5 đến nay, lực lượng chức năng trên địa bàn TP Hà Nội liên tiếp phát hiện và thu giữ nhiều vụ nhập lậu thủy, hải sản từ Trung Quốc, thu giữ hơn chín tấn cá quả, tám tấn cá tầm, hàng trăm kg ếch, ốc… Cụ thể, ngày 1-5, Ðội 6 phòng PC49, Công an TP Hà Nội phối hợp Ðội Quản lý thị trường (QLTT) số 1, Chi cục QLTT Hà Nội kiểm tra xe tải BKS 14C-027.84, phát hiện hơn 9.000 con cá trê giống. Ngày 5-5, trên địa bàn phường Thạch Bàn (quận Long Biên), Ðội Cảnh sát môi trường phối hợp Công an quận Long Biên kiểm tra xe tải BKS 16L-0893, phát hiện 100 kg cá quả, 113 kg ếch tươi sống đựng trong nhiều thùng xốp. Các chủ hàng khai nhận, số hàng nói trên được nhập lậu từ Trung Quốc và không xuất trình được bất cứ giấy tờ, hóa đơn nào liên quan. Ðại diện Chi cục QLTT Hà Nội cho biết, các lực lượng chức năng vẫn luôn theo sát và gắt gao trong công tác kiểm tra, phát hiện và xử lý các trường hợp buôn bán hàng nhập lậu, nhất là hàng thực phẩm như gà lậu, nội tạng động vật, cá, ếch… Các sản phẩm này thường không rõ nguồn gốc, trong quá trình chăn nuôi có thể dùng chất kích thích tăng trưởng, quá trình vận chuyển lâu ngày, cho nên thường dùng chất bảo quản, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho người sử dụng. Các đối tượng vì ham lợi nhuận, cho nên bất chấp sự nguy hiểm này, vẫn tìm nhiều thủ đoạn để đưa hàng về bán.

Thông tin về những vụ thủy hải sản nhập lậu từ Trung Quốc bị phát hiện, thu giữ, nhiều người tiêu dùng rất hoang mang, lo lắng. Chị Nguyễn Thu Hà, nhân viên Công ty Dược Tân Ðức (phố Hạ Ðình, quận Hà Ðông) cho biết, thỉnh thoảng chị vẫn mua thịt ếch để nấu cháo cho con nhỏ, vì nghĩ thịt ếch vừa thơm ngon, vừa bổ. Nhưng khi biết những thông tin này, chị thật sự lo lắng và tạm dừng việc mua thịt ếch, chờ đợi kết quả xét nghiệm. Còn chị Minh Hằng, nhà ở phố Phúc Xá cho biết, do nhà chị gần chợ hải sản Long Biên, cho nên chị hay mua loại cá tầm về ăn. Thịt cá tầm thơm ngon, lại không có xương, cho nên người lớn, trẻ con đều thích. Trước đây, giá cá rất cao, khoảng 250 nghìn đồng/kg, đợt này chỉ còn 120 đến 130 nghìn đồng/kg, cho nên nhà chị mua ăn thường xuyên hơn. Chị Hằng cho biết, thấy cá bán nhiều, giá rẻ, tôi thắc mắc, nhưng được người bán hàng giải thích là cá nuôi ở Sa Pa, do nhiều hộ nuôi được, cho nên giá hạ. Những ngày gần đây, khi biết thông tin đây là cá tầm nhập lậu, chị quyết định không dùng nữa. Một tiểu thương bán buôn cá tầm tại chợ Long Biên cho biết, mỗi nhà hàng, cửa hàng ăn lớn trung bình mỗi ngày mua buôn từ cửa hàng chị hàng tạ cá, ếch. Như vậy, đủ thấy lượng tiêu thụ các loại thực phẩm này là khá lớn.

Trước thực trạng này, ngày 9-5, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) có Công văn gửi Cục Quản lý chất lượng nông lâm và thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), Cục Quản lý thị trường (Bộ Công thương) về việc tăng cường các biện pháp kiểm soát an toàn thực phẩm (ATTP) trong vận chuyển, kinh doanh hải sản (cá tầm, cá quả, ếch…) nhập lậu. Ðể bảo đảm sức khỏe cộng đồng, ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm ATTP trong vận chuyển và kinh doanh hải sản nhập lậu không rõ nguồn gốc, Cục đề nghị hai cơ quan nói trên chỉ đạo các đơn vị có liên quan tăng cường việc giám sát, kiểm tra việc chấp hành các quy định ATTP trong vận chuyển, kinh doanh hải sản. Phát hiện sớm và xử lý kiên quyết, công khai các vi phạm theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, tăng cường thông tin, truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng để nâng cao ý thức, trách nhiệm bảo đảm ATTP trong vận chuyển, kinh doanh, tiêu dùng hải sản an toàn, tránh gây hoang mang trong dư luận… Các loại hải sản nhập lậu không được kiểm dịch có thể gây nguy hại đến sức khỏe người tiêu dùng, bởi thức ăn không bảo đảm an toàn, sử dụng hóa chất cấm… Cục cũng yêu cầu các đơn vị liên quan trong ngành tập trung giám sát chất lượng các loại hải sản lưu thông trên thị trường để có những khuyến cáo kịp thời. Mới đây, Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm, thủy sản và Chi cục Thủy sản Hà Nội lấy mẫu kiểm tra các loại cá, ếch nhập lậu tại chợ đầu mối Yên Sở (quận Hoàng Mai) và một số chợ bán buôn, bán lẻ trên địa bàn Hà Nội, qua đó xác định rõ nguồn gốc và hàm lượng dinh dưỡng trong các sản phẩm này, dự kiến trong tháng 5 sẽ có kết quả.

Trong khi các cơ quan chức năng chưa có kết luận chính thức về chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm trong các sản phẩm nêu trên, biện pháp tốt nhất để người tiêu dùng tự bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình mình là mua thực phẩm rõ nguồn gốc, xuất xứ tại những cơ sở có uy tín, không nên ham rẻ mua hàng nhập lậu, tại những cơ sở nhỏ lẻ. Về phía các cơ quan chức năng, cần vào cuộc quyết liệt hơn để ngăn chặn, xử lý việc nhập lậu thủy sản, sau khi có kết quả chính thức, cần thông báo rộng rãi để người dân yên tâm.

Ếch Trung Quốc được bán nhiều ở chợ đầu mối Long Biên (Hà Nội).