Cần tranh thủ lợi thế xuất khẩu từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh Châu Âu

Quá trình đàm phán, thảo luận ký kết Hiệp định thương mại tự do (FTA) Việt Nam – Liên minh châu Âu (EU) đang vào giai đoạn nước rút, dự kiến kết thúc vào cuối 2014. Phân tích về Hiệp định này, các chuyên gia kinh tế cho rằng, Việt Nam cần tranh thủ lợi thế và khắc phục hạn chế, khó khăn để phát huy tối đa hiệu quả của FTA giữa hai bên.

Trong những năm qua, với sự nỗ lực của Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam và EU, quan hệ thương mại giữa Việt Nam và EU đã liên tục tăng trưởng. Nhất là, trong vòng 13 năm từ năm 2000 đến năm 2013, kim ngạch quan hệ thương mại Việt Nam – EU đã tăng 7 lần, từ mức 4,1 tỷ USD năm 2000 lên 33,7 tỷ USD năm 2013; trong đó xuất khẩu của Việt Nam vào EU tăng 8 lần và nhập khẩu của Việt Nam từ EU tăng 6,2 lần. Đặc biệt, từ năm 2012, EU đã vượt qua Mỹ trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất và là đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam. Năm 2013, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam sang EU đạt 33,7 tỷ USD, trong đó xuất khẩu của Việt Nam sang EU đạt 24,5 tỷ USD, nhập khẩu từ EU đạt 9,2 tỷ USD. Các nhóm hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang EU là giày dép, dệt may, cà phê, đồ gỗ, thủy sản…Trong khi đó, Việt Nam nhập khẩu từ EU các mặt hàng chủ yếu như: máy móc thiết bị, nguyên phụ liệu dệt may, dược phẩm, phân bón và sắt thép.

Việt Nam xuất khẩu cà phê sang EU khá nhiều (Ảnh minh họa: Q.T)

Thực tế cho thấy, quan hệ thương mại Việt Nam – EU trong thời gian vừa qua có những động thái tích cực. Bắt đầu từ đầu năm 2014, EU đã áp dụng chế độ GSP cho hàng xuất khẩu Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa Việt Nam có sức cạnh tranh hơn khi tiếp cận thị trường EU. Hiện, quá trình đàm phán Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (gọi tắt là FTA) vừa hoàn tất vòng đàm phán thứ 8 vào ngày 28/6/2014 và hai bên đang phấn đấu kết thúc đàm phán trong năm nay trước khi EU thay đổi nghị viện và Lãnh đạo các cơ cấu.

Nhận định về giá trị của FTA Việt Nam – EU, các chuyên gia kinh tế cho rằng, Hiệp định được ký kết tạo ra khuôn khổ và hành lang pháp lý rõ ràng, giúp doanh nghiệp có được định hướng lâu dài để xây dựng các chiến lược kinh doanh dài hạn. Dự kiến, nếu FTA với EU được hình thành thì không chỉ giúp xuất khẩu của Việt Nam tăng trung bình 4%/năm, giảm mức chịu thuế nhập khẩu mà còn là cơ hội để doanh nghiệp trong nước bớt sức ép cạnh tranh từ Trung Quốc – quốc gia chưa có FTA với EU.

Không những thế, FTA mang tính bổ sung cao, do đó, sẽ mở ra hàng loạt cơ hội đối với các mặt hàng nông thủy sản của Việt Nam, vì EU không có thủy sản, cà phê, lúa gạo. Ngoài ra, việc ký kết FTA Việt Nam– EU không chỉ mở ra một hướng đi mới để doanh nghiệp tiếp cận thị trường các nước mà bản thân người tiêu dùng được hưởng lợi khi hàng hóa không có thuế quan.

FTA với EU hứa hẹn sẽ có những tác động tích cực đối với Việt Nam như mở rộng thị trường xuất khẩu, nâng cao khả năng cạnh tranh và thúc đẩy cải cách, tái cơ cấu nền kinh tế. Bên cạnh đó, khu vực dịch vụ cũng được kỳ vọng mở rộng đáng kể nhờ FTA và có thể góp phần làm tăng hiệu suất cho toàn bộ nền kinh tế; thúc đẩy đầu tư và cải tiến công nghệ, nhờ đó dịch chuyển năng suất và tăng đầu ra. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo: tham gia vào các FTA, Việt Nam cũng sẽ phải đối mặt với không ít thách thức mà nếu không có sự chuẩn bị tốt thì có thể sẽ để vuột mất cơ hội.

Hơn nữa, khi gia nhập vào FTA, Việt Nam phải đảm bảo nâng cao chất lượng hàng hóa nhằm gia tăng tính cạnh tranh, đồng thời chuẩn bị kỹ về tiêu chuẩn kỹ thuật EU (thị trường có nhiều quy định kỹ thuật khắt khe với mục đích bảo vệ sức khỏe con người, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững).

Thêm vào đó, đến thời điểm này, Việt Nam vẫn chưa được hưởng ưu đãi nhiều từ thị trường EU, đặc biệt EU chưa công nhận nền kinh tế thị trường của Việt Nam. Đây chính là rào cản trong quá trình hợp tác.

Theo Dangcongsan.vn