Cần quyết tâm lớn

LSO-Bắt tay vào việc xây dựng xã đạt chuẩn quốc gia (QG) về y tế giai đoạn 2011-2020 từ năm 2012, qua 5 năm thực hiện, Lạng Sơn đã có 60 xã đạt chuẩn; song chặng đường phấn đấu vẫn còn dài, đòi hỏi phải có quyết tâm lớn hơn…

Cán bộ Trạm Y tế xã Vũ Lễ, huyện Bắc Sơn tư vấn sức khỏe cho người cao tuổi

Vượt khó khăn

Đến cuối năm 2014, toàn tỉnh mới có 2 xã là Mai Pha (thành phố Lạng Sơn) và Chi Lăng (huyện Chi Lăng) đạt chuẩn. Năm 2015, với cố gắng vượt bậc của ngành y tế và bằng nguồn lực của chương trình xây dựng nông thôn mới, Lạng Sơn đã có thêm 22 xã đạt chuẩn, nâng tổng số xã đạt chuẩn QG về y tế đến thời điểm cuối năm 2015 là 24 xã, rải đều tại 11 huyện, thành phố trong toàn tỉnh. Trong đó cao nhất là Chi Lăng với 7/20 xã hoàn thành. Việc hoàn thành chuẩn QG y tế xã đã góp phần vào việc xây dựng nông thôn mới ở một số địa phương theo đúng kế hoạch. Tuy nhiên tiến độ vẫn còn chậm so với yêu cầu.

Nguyên nhân chính là các trạm y tế xã của Lạng Sơn có điểm xuất phát thấp, nhất là về cơ sở hạ tầng và trang thiết bị. Trên địa bàn tỉnh đã có 100% trạm y tế đạt chuẩn QG giai đoạn 2001-2010, song do đã được xây dựng từ những năm 80 của thế kỷ trước với quy mô nhà trạm cấp 4, nên phần lớn đã và đang xuống cấp nghiêm trọng. Với diện tích mặt bằng hẹp và thiếu các phòng chức năng, nhà vệ sinh, các công trình phụ trợ nên khó có thể cải tạo hoặc xây dựng mới. Mặt khác, bộ tiêu chí được ban hành theo Quyết định số 3447/QĐ-BYT, ngày 22/9/2011 có nhiều điểm chưa sát thực tế cuộc sống, nhất là tiêu chí về nhân lực, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị. Đây là những tiêu chí “cứng” nhưng rất khó thực hiện.

Thế nhưng, với sự sáng tạo của các trung tâm y tế, sự năng động của các địa phương và chỉ sự đạo quyết liệt của Sở Y tế trong tập trung huy động nguồn vốn cho xây dựng, cải tạo cơ sở hạ tầng, cung ứng trang thiết bị, các địa phương đã đẩy nhanh tiến độ xây dựng và đã đạt được tiến độ.

Năm 2016, toàn tỉnh đã có thêm 36 xã đạt chuẩn QG về y tế, nâng tổng số đơn vị đạt chuẩn QG về y tế xã lên 60 xã, phường, thị trấn, đạt tỷ lệ 26,5% số đơn vị đạt chuẩn. Bác sĩ Trần Minh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Chi Lăng cho biết: Với kinh nghiệm xây dựng chuẩn tại xã Chi Lăng, năm 2015, bằng các giải pháp phù hợp như: vốn xây dựng nông thôn mới, vốn ngân sách huyện, vốn của ngành y tế, huyện Chi Lăng đã có thêm 6 xã, thị trấn đạt chuẩn.

Điều đáng chú ý là những huyện chậm tiến độ trong hai năm 2014 và 2015, thì năm 2016 đã có sự bứt phá như: Bắc Sơn thêm 6 xã; Bình Gia thêm 5 xã; thành phố Lạng Sơn thêm 5 phường; Tràng Định, Hữu Lũng, Lộc Bình, mỗi huyện thêm 3 xã.

Đón cơ hội

Đạt được kết quả trên, trước hết là các tiêu chí về xây dựng xã đạt chuẩn QG về y tế đã có những thay đổi quan trọng theo hướng dễ phấn đấu. Theo Quyết định số 4467/QĐ-BYT, ngày 7/11/2014 của Bộ Y tế thay thế Quyết định 3347, bộ tiêu chí vẫn giữ nguyên 10 tiêu chí với tổng số 100 điểm, nhưng đã có sự thay đổi quan trọng. Bác sĩ Lăng Văn Định, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Hữu Lũng cho biết: Điểm mới rất đáng kể của bộ tiêu chí mới này là phân vùng các xã theo khoảng cách địa lý, địa hình, nhu cầu chăm sóc sức khỏe của nhân dân. Sự phân vùng hợp lý là cơ sở để đưa ra những thay đổi căn bản trong chức năng, nhiệm vụ chính của trạm y tế xã. Bên cạnh đó, bộ tiêu chí mới cũng có một số điểm đổi mới như có yêu cầu cao hơn về tỷ lệ người dân tham gia BHYT, những lại “hạ thấp” hơn số điểm đạt chuẩn.

Bên cạnh sự “thông thoáng” về tiêu chí, năm 2017, ngành y tế Lạng Sơn đứng trước những cơ hội lớn, đó là Quyết định 204/QĐ-TTg, ngày 1/2/2016 của Chính phủ đã phê duyệt 111 xã của Lạng Sơn vào danh sách xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu vào diện đầu tư của chương trình 135 năm 2016. Như vậy nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng, trong đó có trạm y tế xã được tăng cường đáng kể. Mặt khác, chương trình nông thôn mới đang được đẩy nhanh và mở rộng cùng với chương trình đầu tư cho cơ sở hạ tầng y tế đến năm 2020 cũng được khởi động.

Tiêu chí đã được giảm nhẹ, nguồn lực được tăng cường, kinh nghiệm sau 5 năm thực hiện chương trình QG về y tế xã đã có, vì vậy, năm 2017 ngành y tế cần quyết tâm lớn để đạt được những mục tiêu đề ra.

MINH HỒNG