Cần quan tâm đến người dân Nà Sòm, Hát Lốc

LSO-Sau hơn một năm thủy điện Thác Xăng tích nước sản xuất, cuộc sống của 100 hộ dân với trên 450 nhân khẩu các thôn: Nà Sòm, Hát Lốc, xã Bắc La, huyện Văn Lãng rơi vào cảnh khó khăn. Nguyên nhân là do toàn bộ diện tích đất ruộng sản xuất của bà con đã bị ngập sâu trong nước.

Người dân thôn Hát Lốc hằng ngày phải đi lại bằng bè qua mặt hồ, tiềm ẩn những hiểm nguy

Thực trạng khó khăn

Công trình Nhà máy thủy điện Thác Xăng trên sông Bắc Giang được khởi công xây dựng từ tháng 4/2008 và hoàn thành vào tháng 6/2016. Diện tích lòng hồ gần 300 ha; đầu mối thủy điện nằm trên 3 xã: Hùng Việt, huyện Tràng Định; Bắc La, huyện Văn Lãng; Hồng Phong, huyện Bình Gia. Công trình do Công ty Cổ phần Thuỷ điện Sử Pán 1- Hà Nội làm chủ đầu tư với tổng kinh phí trên 346 tỷ đồng, gồm 2 tổ máy, công suất 16 MW. Sau khi công trình hoàn thành, đưa vào hoạt động đã phát huy hiệu quả, hằng năm cung cấp thêm cho hệ thống lưới điện quốc gia khoảng 65 triệu kWh, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển kinh tế – xã hội.

Để có được công trình trên, rất nhiều hộ dân đã sẵn sàng nhường đất sản xuất để làm thủy điện, nhưng khi nhà máy đi vào hoạt động, nước hồ dâng cao đã làm ngập trên 20 ha đất ruộng, 42 ha đất vườn và rừng của bà con các thôn: Nà Sòm, Hát Lốc. Trong đó có 38 hộ nhà cửa bị ngập, phải di dời, tái định cư nơi ở mới; 20 hộ bị mất trắng hoàn toàn diện tích đất ruộng.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được các anh: Luân Văn Thành, Hứa Đức Chính, Luân Văn Hải và Luân Văn Phận là những người dân các thôn Nà Sòm, Hát Lốc cho biết: Nhà, ruộng, vườn, rừng chúng tôi giờ đã bị ngập sâu trong nước, không còn đất sản xuất, chẳng biết làm nghề gì. Một số người trong thôn đã sang địa phương khác tìm kiếm việc làm, số còn lại ở nhà mua chài, lưới về bắt cá trong lòng hồ đem bán lấy tiền mua gạo, cuộc sống rất khó khăn… Đặc biệt, hiện nay, còn 38 hộ dân thôn Hát Lốc hằng ngày phải đi lại bằng bè mảng trên mặt hồ thủy điện, rất nguy hiểm, nhất là trẻ em đến lớp học. Thực tế, tháng 4/2017 đã có 3 người trong một gia đình gặp nạn bị rơi xuống nước khi đi bằng bè mảng trên mặt hồ.

Cần quan tâm tạo việc làm cho người dân

Để tạo điều kiện cho những hộ dân ở các thôn Nà Sòm, Hát Lốc tạo dựng cuộc sống, tháng 4/2017, UBND xã Bắc La phối hợp với Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Văn Lãng thành lập hợp tác xã (HTX) thủy sản Thác Xăng với 11 thành viên tham gia đều là những hộ đã bị mất ruộng. Sau đó, UBND xã kết hợp với Trung tâm Thủy Sản Lạng Sơn mở lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật nuôi cá lồng cho 60 lượt người; đồng thời, hỗ trợ miễn phí 100% cá con giống và hỗ trợ 50% chi phí tiền mua thức ăn cho cá. Những việc làm này góp một phần giúp cho những hộ dân nơi đây vượt qua khó khăn, tận dụng lợi thế mặt hồ để chăn nuôi thủy sản, nâng cao thu nhập và ổn định đời sống.

Ông Hoàng Văn Bính, Chủ tịch Hội Nông dân xã Bắc La cho biết: Sau khi được tuyên truyền, vận động và tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật, đến tháng 8/2017, các thành viên HTX thủy sản đã đầu tư mua 38 lồng với trên 5.500 cá con giống về nuôi. Ngoài những hộ đã tham gia HTX thủy sản, hiện còn 85 hộ chưa có việc làm, do thiếu đất sản xuất, cuộc sống khó khăn…

Ông Vi Văn Quyết, Chủ tịch UBND xã Bắc La cho biết: Xã rất trăn trở đối với những hộ dân đã nhường ruộng, vườn, rừng và nhà để làm lòng hồ thủy điện Thác Xăng. Muốn chuyển đổi nghề (việc làm) những hộ này là cả một quá trình, vì trình độ dân trí không đồng đều, nhận thức hạn chế. Đề nghị cấp ủy, chính quyền các cấp tiếp tục quan tâm đầu tư, hỗ trợ tạo việc làm (chuyển đổi nghề) để bà con có cuộc sống ổn định.

THẾ BẢO