Cần nâng cao hiệu quả hoạt động của đại lý hải quan

– Hiện nay, Cục Hải quan tỉnh đang quản lý 22 đại lý làm thủ tục hải quan (gọi tắt là đại lý hải quan) được Tổng cục Hải quan công nhận. Các đại lý hải quan có vai trò quan trọng, là “cầu nối” giữa cơ quan hải quan và các doanh nghiệp hoạt động xuất, nhập khẩu (XNK). Tuy nhiên, thời gian qua, hoạt động của các đại lý hải quan trên địa bàn tỉnh còn kém hiệu quả.

Theo báo cáo của Cục Hải quan tỉnh, 22 đại lý hải quan trên địa bàn chưa thực sự hoạt động đúng với vai trò của đại lý hải quan. Vì thế, số hợp đồng làm dịch vụ cho các doanh nghiệp XNK của các đại lý rất thấp. Số lượng tờ khai, trị giá, số thuế thu nộp thông qua đại lý hải quan trên địa bàn tỉnh rất ít, trong năm 2021, các đại lý chỉ thực hiện 634 tờ khai, tổng kim ngạch 23,73 triệu USD, tổng số thuế thu 21,1 tỷ đồng; từ ngày 1/1 đến ngày 6/2/2022, các đại lý hải quan mới thực hiện 42 tờ khai với tổng kim ngạch 1,16 triệu USD và số thuế thu nộp vào ngân sách là 2,08 tỷ đồng.

Đại diện đại lý hải quan thực hiện các thủ tục hải quan tại Chi cục Hải quan Cửa khẩu Chi Ma

Bà Hứa Thu Hồng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị cho biết: Theo quy định, đại lý hải quan là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, do vậy chỉ các doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu về nhân sự (nhân viên phải có chứng chỉ hoạt động do cơ quan hải quan cấp), cơ sở vật chất (có kho bãi, đầy đủ các dịch vụ logistic) mới được đăng ký hoạt động. Nên số doanh nghiệp hoạt động đảm bảo đúng vai trò của một đại lý hải quan chưa có nhiều. Cụ thể, đang có 12 đại lý hải quan thường xuyên hoạt động tại khu vực Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị nhưng số đại lý đáp ứng đầy đủ yêu cầu hoạt động chỉ có 2 hoặc 3 đại lý.

Cùng với đó, việc phải cạnh tranh với các cá nhân “khai thuê” cũng là một trong những khó khăn của các đại lý hải quan. Hiện nay, tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh có khoảng 50 đến 70 cá nhân hoạt động “dịch vụ khai thuê” thủ tục hải quan cho các doanh nghiệp. Thời gian qua, các chủ hàng, doanh nghiệp không trực tiếp làm thủ tục XNK mà phần lớn là ủy quyền cho những người khai thuê hải quan. Thủ tục giữa người khai thuê và chủ hàng chỉ là “hợp đồng miệng”, không có ràng buộc gì về pháp lý nên giá dịch vụ thấp hơn nhiều so với thực hiện dịch vụ qua các đại lý hải quan. Vì vậy, việc có quá nhiều các tổ chức, cá nhân hoạt động “dịch vụ khai thuê” thủ tục hải quan cũng ảnh hưởng đến hoạt động của đại lý hải quan được cấp phép.

Anh Nông Văn Tài, đại diện một đại lý hải quan đang hoạt động tại Cửa khẩu Chi Ma cho biết: Khi ký kết hợp đồng thực hiện dịch vụ hải quan, các đại lý phải thực hiện đầy đủ các công việc gồm: nhập các chỉ tiêu thông tin khai báo, các thủ tục bến bãi, điều xe, bốc xếp hàng hóa và đặc biệt là phải chịu trách nhiệm pháp lý đối với hàng hóa XNK của doanh nghiệp thuê và phải thực hiện các nghĩa vụ thuế, phí, lệ phí và các khoản thu khác đối với Nhà nước. Trong khi đó, các cá nhân làm “dịch vụ khai thuê” chỉ cần hoàn thiện thủ tục, tất cả các công việc còn lại, chủ hàng chịu trách nhiệm.

Ông Nguyễn Hữu Vượng, Phó Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh cho biết: Để nâng cao hiệu quả hoạt động của các đại lý hải quan, hiện nay Cục Hải quan đang phối hợp với Cục Thuế tỉnh và các cơ quan liên quan thực hiện rà soát cá nhân hoạt động dịch vụ XNK tại các cửa khẩu để có biện pháp ngăn chặn, tiến tới xóa bỏ hình thức dịch vụ khai thuê hải quan không chính thống, qua đó, tạo môi trường thuận lợi cho đại lý hải quan phát triển. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan liên quan đẩy mạnh tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá rộng rãi về đại lý hải quan tới các doanh nghiệp, chủ hàng để tăng cường sử dụng dịch vụ đại lý hải quan trong hoạt động XNK hàng hóa qua địa bàn.

Song song với đó, lãnh đạo Cục Hải quan tỉnh đã chỉ đạo các chi cục hải quan hỗ trợ tối đa hoạt động của các đại lý khi thực hiện thủ tục hải quan. Đồng thời, phối hợp với các đơn vị chức năng tại cửa khẩu tạo điều kiện để các đại lý hải quan có thể đăng ký trước lịch kiểm tra, vận chuyển, xếp dỡ hàng hóa,… từ đó, nhằm phát huy tối đa vai trò, chức năng của đại lý hải quan. Cùng đó, cục đã có văn bản gửi Tổng cục Hải quan xem xét cơ chế ưu tiên cho đại lý hải quan, khuyến khích các doanh nghiệp tham gia hoạt động đại lý hải quan.

Thực tế cho thấy, việc sử dụng đại lý hải quan trong hoạt động XNK là xu hướng tất yếu trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Việc triển khai các giải pháp nhằm phát huy hiệu quả hoạt động của các đại lý hải quan sẽ góp phần phát triển các dịch vụ, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động XNK trên địa bàn tỉnh.

TRÍ DŨNG