Cần lấy đại cục làm trọng

LSO-Theo chỉ đạo của ngành thuế, tất cả các doanh nghiệp có rủi ro về thuế nhằm chiếm đoạt tiền thuế Nhà nước phải được các cơ quan thuế thông báo công khai. Thế nhưng với đặc thù là một tỉnh miền núi biên giới, số doanh nghiệp làm dịch vụ, kinh doanh hàng hóa xuất nhập khẩu nhiều như Lạng Sơn, mức độ rủi ro sẽ lớn hơn. Và như vậy việc công khai cần cẩn trọng.

Cán bộ Cục thuế Lạng Sơn kiểm tra tài liệu tuyên truyền về thuế trước khi cấp phát cho doanh nghiệp

Hiện toàn tỉnh Lạng Sơn thu hút được hơn 1.900 doanh nghiệp xuất nhập khẩu qua địa bàn. Số doanh nghiệp này mỗi năm mang lại nguồn thu cho ngân sách trên 2.000 tỷ đồng, chiếm trên 2/3 số thu toàn tỉnh. Theo thống kê, Lạng Sơn có 85 doanh nghiệp xuất nhập khẩu trên tổng số 1.558 doanh nghiệp toàn tỉnh. Mỗi năm các doanh nghiệp này đóng góp ngân sách gần 500 tỷ đồng. Tuy con số chưa phải là nhiều nhưng theo đó nó đã tạo hàng nghìn công ăn việc làm, thúc đẩy kinh tế biên mậu, tạo ra nhiều nguồn phụ thu cho tỉnh. Thế nhưng các doanh nghiệp này cũng chịu sự rủi ro lớn trong kinh doanh. Theo ông Nguyễn Văn Quân, Công ty xuất nhập khẩu A&Q, hầu hết các doanh nghiệp xuất nhập khẩu đều muốn làm ăn có lãi, đóng góp ngân sách cho tỉnh. Làm ăn với nước ngoài rủi ro rất dễ xảy ra, và ngay cả trong nước khi chính sách thay đổi, các doanh nghiệp xoay không kịp chỉ trong vòng vài tháng có thể bị phong tỏa tài khoản, đưa vào diện rủi ro. Thế nhưng thực tế những doanh nghiệp này vẫn hoạt động rất tốt, vẫn đóng góp ngân sách.

Ngay hồi đầu năm 2014, khi Bộ Công thương ban hành Thông tư 05/2014/TT-BCT ngày 5/1/2014, về các doanh nghiệp kinh doanh hàng tạm nhập tái xuất, hàng chuyển khẩu phải ký quỹ đã khiến hàng loạt các doanh nghiệp rơi vào thiếu vốn, quỹ dẫn đến không đủ thủ tục kinh doanh. Như vậy nếu quy kết doanh nghiệp rủi ro về thuế, rơi vào “luồng đỏ” sẽ oan cho họ. Bởi vậy ngay sau khi ban hành, Thông tư này đã không được cộng đồng doanh nghiệp ủng hộ và phải hoãn thi hành. Nếu cứ cứng nhắc theo đó mà công khai tên tuổi doanh nghiệp thì không biết bao nhiêu doanh nghiệp đã phá sản.

Trên thực tế các doanh nghiệp xuất nhập khẩu thường xuyên đối mặt với nguy cơ rủi ro. Ngay như trong việc thanh toán, nộp thuế, thông thường họ thanh toán qua ngân hàng hoặc nhiều kênh tín dụng khác. Kể cả việc không nợ thuế, hoặc được nợ theo luật, nhưng khi đến cửa khẩu mặc dù họ đã nộp nhưng do thông tin chậm, thế là doanh nghiệp không thể xuất nhập khẩu hàng hóa được. Theo ông Hứa Thanh Hà, Cục trưởng Cục thuế Lạng Sơn, có rất nhiều cách để xử lý các rủi ro về thuế nhưng nếu cứ cứng nhắc theo nguyên tắc mà công khai trên mạng rất dễ xảy ra những rủi ro lớn hơn không thể lường trước được. Vì vậy phải cẩn trọng. Đây là một việc nặng với ngành thuế vì vừa phải kịp thời, nhưng vừa chính xác, bảo vệ được doanh nghiệp.

Trong bối cảnh toàn tỉnh đang thu hút các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, khuyến khích các doanh nghiệp đến Lạng Sơn, việc thông tin các tổ chức, cá nhân có dấu hiệu vi phạm về thuế sẽ như một rào cản. Bởi lẽ, không ít rủi ro nằm ngoài kiểm soát của doanh nghiệp. Ví như yêu cầu trong công khai rủi ro có công khai một chi tiết là tổ chức bên mua bên bán có quan hệ vợ chồng, anh em được tính như một dấu hiệu vi phạm, điều này trong xuất nhập khẩu là chưa thuyết phục. Với hoạt động xuất nhập khẩu qua biên giới, những mối quan hệ thân thiết đôi khi lại là một lợi thế. Nếu chỉ nhìn hình thức đánh giá họ vi phạm sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến doanh nghiệp. Cũng theo ông Hứa Thanh Hà, Cục thuế luôn tăng cường công tác thanh tra kiểm tra, việc thanh tra kiểm tra ngoài phát hiện sai phạm còn có tác dụng ngăn ngừa, phát hiện để kịp thời chấn chỉnh, tạo điều kiện cho doanh nghiệp. Tuy nhiên phải thực hiện từng bước từ nhắc nhở, đến công khai từng phần để doanh nghiệp chủ động thực hiện, khắc phục những sai phạm.

Công khai các doanh nghiệp có rủi ro về thuế là rất cần thiết nhằm đảm bảo quyền lợi cho người nộp thuế, hạn chế một bộ phận người nộp thuế chiếm đoạt tiền thuế gây thất thu cho ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên với đặc thù thu hút doanh nghiệp xuất nhập khẩu, khai thác lợi thế doanh nghiệp xuất nhập khẩu, cần cân nhắc trước khi công khai doanh nghiệp rủi ro bởi rủi ro ấy nhiều khi là nguyên nhân khách quan mà chính doanh nghiệp, cơ quan công quyền cũng chưa kiểm soát được.

ĐÔNG BẮC