Cần khung pháp lý để xử lý thuốc lá thế hệ mới

Ngày 11-11, tại Hà Nội, diễn ra tọa đàm về khung pháp lý cho thuốc lá thế hệ mới, do Báo Pháp luật Việt Nam tổ chức, với sự tham gia của hơn 50 đại diện từ các cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia trong lĩnh vực công nghiệp, kinh tế và cơ quan báo chí.

Tại buổi tọa đàm, các đại biểu đã đóng góp nhiều ý kiến thiết thực, nêu thực trạng về việc các cơ quan chức năng đang gặp lúng túng trong việc xử lý vì sản phẩm này chưa xuất hiện trong bất kỳ một văn bản quy phạm pháp luật nào, chỉ gộp chung vào loại hàng hóa do nước ngoài sản xuất, không có hóa đơn chứng minh nguồn gốc xuất xứ.

Đồng thời cho rằng, sự xuất hiện của mặt hàng thuốc lá thế hệ mới liên quan trực tiếp hệ thống pháp luật hiện hành về phòng, chống tác hại của thuốc lá cũng như đặt ra yêu cầu phải có biện pháp quản lý, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng cũng như trật tự quản lý nhà nước.

Tại Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá và Nghị định số 77/2013/NĐ-CP quy định về các biện pháp phòng, chống tác hại của thuốc lá, trong đó các quy định về cai nghiện thuốc lá, về cấm hút thuốc lá nơi công cộng… Tuy nhiên, các quy định này chủ yếu hiện đang áp dụng cho các loại thuốc lá điếu truyền thống. Đối với thuốc lá thế hệ mới, do có nhiều khác biệt về đặc tính sản phẩm cũng như cơ chế hoạt động so thuốc lá điếu truyền thống, do đó cần nghiên cứu kỹ, đưa ra cơ chế quản lý phù hợp.

Trao đổi thêm về vấn đề này, bà Trần Tuyết Trang, Vụ Chính sách thuế, Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) cho biết, thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng là sản phẩm mới, chưa được quy định cụ thể tại các văn bản quy phạm pháp luật cũng như chính sách quản lý của các bộ, ngành. Do đó, cần nghiên cứu xây dựng ban hành khung chính sách quản lý các loại thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Kỳ Minh, Phó Chánh Văn phòng Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công thương) nhận định, thực tế quy định pháp luật hiện nay chưa có chế tài xử lý thuốc lá thế hệ mới nên các cơ quan chức năng xử lý chưa sát với hành vi vi phạm. Cần có khung pháp lý phù hợp mặt hàng này để có mức hình phạt cụ thể, xác đáng đối với các hành vi vi phạm pháp luật liên quan…

Cũng tại buổi tọa đàm, các đại biểu cho rằng không nên ngay lập tức luật hóa tại thời điểm này mà bỏ qua giai đoạn thí điểm. Bởi, thuốc lá làm nóng và thuốc lá điện tử là kết quả của việc áp dụng công nghệ trên toàn cầu, hiện vẫn còn rất mới đối với ngành công nghiệp thuốc lá Việt Nam và các cơ quan quản lý.

Việc thí điểm sẽ giúp các cơ quan quản lý có đầy đủ thông tin và cơ sở chính xác, đánh giá tác động kinh tế – xã hội của việc hợp pháp hóa dòng sản phẩm này cũng như đánh giá mức độ rủi ro của sản phẩm.

Từ đó, giúp xây dựng một khung pháp lý phù hợp chiến lược quốc gia về giảm thiểu tác hại thuốc lá và bảo đảm dung hòa quyền lợi của các chủ thể liên quan, bao gồm nhà nước, người tiêu dùng, nhà sản xuất thuốc lá và nông dân trồng thuốc lá.