Cần khắc phục tình trạng “thừa”, “thiếu” nhà văn hóa thôn, khối phố

(LSO) – Do thực hiện sáp nhập thôn, khối phố nên Lạng Sơn có tình trạng “thừa”, “thiếu” nhà văn hóa (NVH) thôn, khối phố, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt, hội họp của người dân. Do đó đòi hỏi cần những giải pháp khắc phục tình trạng này và đạt chuẩn hơn nữa NVH thôn, khối phố để đáp ứng tốt nhu cầu của người dân tại cơ sở.

Dư thừa 453 NVH thôn

Thôn Đồng Văn (xã Đồng Giáp, huyện Văn Quan) hình thành trên cơ sở sáp nhập thôn Khuổi Nọi và thôn Bắc Nam. Sau sáp nhập, thôn Đồng Văn có 2 NVH. Hiện nay, 2 NVH này đều trong tình trạng xuống cấp, không đủ sức chứa so với quy mô dân số của thôn tăng sau sáp nhập. Ông Nguyễn Văn Dũng, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Đồng Văn cho biết: “Cả thôn hiện có 150 hộ dân, trong khi đó 2 NVH của thôn chỉ có sức chứa gần 90 người/nhà. Mỗi lần sinh hoạt thôn hoặc triển khai hoạt động thì thôn không thể tổ chức cùng lúc mà phải tổ chức làm 2 lần ở 2 NVH, rất mất thời gian. Không chỉ chật chội, hiện cả 2 NVH đều bị hư hỏng các phần: cửa, mái, nền… lúc trời mưa bị dột nên không tổ chức được hoạt động”. Được biết, xã Đồng Giáp hiện có 7 thôn thì có tới 9 NVH thôn. Mặc dù có nhiều NVH hơn số thôn song các NVH này được xây dựng đã lâu, theo quy mô dân số thôn cũ nên hầu hết là không đủ sức chứa, xuống cấp.

Người dân thôn Khe Bó, xã Cường Lợi, huyện Đình Lập tham dự cuộc họp tại nhà văn hóa thôn

Không riêng ở Đồng Giáp, qua tìm hiểu thông tin, chúng tôi được biết, ở nhiều xã, thị trấn trong tỉnh cũng có tình trạng như trên. Cụ thể: từ tháng 1/2018 đến tháng 12/2019, toàn tỉnh có 878 thôn sáp nhập thành 414 thôn với tổng số 867 NVH. Sau sáp nhập, toàn tỉnh dư thừa 453 NVH thôn. Hiện tại, cả tỉnh có 401 thôn sử dụng 2 hoặc 3 NVH, thậm chí có thôn cùng lúc sử dụng đến 4 NVH.

Ông Khổng Hồng Minh, Phó Trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Hữu Lũng cho biết: Sau quá trình thực hiện sáp nhập thôn, khối phố, toàn huyện hiện có 203 thôn, khối phố, giảm 44 thôn, khối phố so với trước khi sáp nhập. Tương đương với giảm số thôn, khối phố, toàn huyện dư thừa 44 NVH. Hiện nay, trên địa bàn có nhiều thôn có 2 hoặc 3 NVH.

Gần 60% NVH thôn chưa đạt chuẩn

Việc dư thừa NVH thôn, khối phố là rất rõ nhưng cái “thiếu” ở đây là còn ít NVH đạt chuẩn. Theo thống kê của Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch (VHTT&DL), tính đến tháng 6/2020, toàn tỉnh có 1.819/1.850 thôn, khối phố có NVH (đạt 98,3%), còn 31 thôn chưa có NVH (đang xây mới 14 nhà). Trong tổng số 1.819 thôn, khối phố có NVH thì chỉ có 733 thôn, khối phố có NVH đạt chuẩn theo quy định, chiếm hơn 40%; 1.086 thôn, khối phố còn lại có NVH chưa đạt chuẩn, chiếm gần 60% (377 NVH cần được mở rộng, 351 NVH đã hỏng, xuống cấp trầm trọng cần được xây mới). Điều đáng nói là thực trạng vừa thừa, vừa thiếu NVH thôn đang là nghịch lý diễn ra trên địa bàn 11 huyện, thành phố trong cả tỉnh. Bà Phạm Minh Huệ, Trưởng Phòng Văn hóa – Thông tin huyện Lộc Bình cho biết: Trong khi cả huyện còn còn có 8 thôn chưa có NVH thì lại có tới 44 thôn, khối phố đang sử dụng cùng lúc 2 hoặc 3 NVH. Cả huyện còn có 100/228 NVH không đủ diện tích sử dụng, có tới 70 NVH thôn xuống cấp, cần được xây mới. Việc thừa, thiếu NVH đã ảnh hưởng nhiều đến tổ chức các hoạt động ở các thôn, khối phố. Xã Tam Gia là một ví dụ. Xã có 10 thôn thì NVH của các thôn đều đã xuống cấp, không đạt chuẩn. Riêng thôn Khuổi O đến nay vẫn chưa có NVH thì thôn Bản Tre lại có tới 4 NVH… Trước thực tế trên, rất mong các cấp, ngành liên quan xem xét chỉ đạo thực hiện tốt việc xây dựng NVH đạt chuẩn tại các thôn, khối phố sau sáp nhập để đáp ứng tốt yêu cầu sinh hoạt, hội họp của người dân.

Ông Nguyễn Phúc Hà, Giám đốc Sở VHTT&DL cho biết: Sau khi các thôn, khối phố thực hiện sáp nhập, đã tiến hành rà soát, nắm bắt thực trạng và ban hành hướng dẫn phương án sử dụng có hiệu quả hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao. Trong đó đề nghị UBND các huyện, thành phố chủ động xây dựng, bổ sung phương án sử dụng NVH sau sáp nhập. Thời gian tới, Sở VHTT&DL tiếp tục nghiên cứu, tham mưu với cấp có thẩm quyền ban hành cơ chế, chính sách phù hợp để hỗ trợ xây mới NVH thôn sau sáp nhập chưa đạt chuẩn theo quy định. Song song với đó là đôn đốc xây dựng NVH thôn để đạt chỉ tiêu hết năm 2020, cả tỉnh có 99% thôn, khu phố có NVH