Cần có phương án cụ thể cho Dự án tòa nhà trung tâm Trường đại học Kinh tế quốc dân

Dự án tòa nhà trung tâm Trường ĐHKTQD sau chín năm xây dựng. Dự án tòa nhà trung tâm Trường đại học Kinh tế quốc dân (ĐHKTQD) được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt từ năm 2003, thuộc dự án nhóm A, là một trong những công trình quan trọng của ngành giáo dục và đào tạo.Tuy nhiên, sau chín năm triển khai xây dựng, công trình này đến nay vẫn "đắp chiếu", vật liệu ngổn ngang, gây lãng phí lên tới hàng trăm tỷ đồng...Sự chậm trễ gây lãng phí hàng trăm tỷ đồngTheo Quyết định số 124/QĐ-TTg ngày 28-1-2003, Dự án tòa nhà trung tâm Trường ĐHKTQD được thiết kế vào loại hiện đại nhất trong hệ thống các trường đại học ở Việt Nam với hai tháp cao 19 tầng và 13 tầng, có diện tích lên tới 3,67 ha, tổng mức đầu tư năm 2003 là 518,1 tỷ đồng và hiện nay khoảng hơn 1.400 tỷ đồng. Vốn xây dựng từ ba nguồn: Ngân sách Nhà nước, vốn huy động của nhà trường và các nguồn vốn hợp pháp khác. Thời gian thực hiện dự án sau khi điều chỉnh được xác định đến năm 2010...

Dự án tòa nhà trung tâm Trường ĐHKTQD sau chín năm xây dựng.

Tuy nhiên, sau chín năm triển khai xây dựng, công trình này đến nay vẫn “đắp chiếu”, vật liệu ngổn ngang, gây lãng phí lên tới hàng trăm tỷ đồng…

Sự chậm trễ gây lãng phí hàng trăm tỷ đồng

Theo Quyết định số 124/QĐ-TTg ngày 28-1-2003, Dự án tòa nhà trung tâm Trường ĐHKTQD được thiết kế vào loại hiện đại nhất trong hệ thống các trường đại học ở Việt Nam với hai tháp cao 19 tầng và 13 tầng, có diện tích lên tới 3,67 ha, tổng mức đầu tư năm 2003 là 518,1 tỷ đồng và hiện nay khoảng hơn 1.400 tỷ đồng. Vốn xây dựng từ ba nguồn: Ngân sách Nhà nước, vốn huy động của nhà trường và các nguồn vốn hợp pháp khác. Thời gian thực hiện dự án sau khi điều chỉnh được xác định đến năm 2010 sẽ hoàn thành. Do chậm trễ về thủ tục và giải phóng mặt bằng, mãi đến năm 2006, dự án mới được khởi công, Tổng công ty 36 (Bộ Quốc phòng) là nhà thầu.

Sáng 10-6-2012, chúng tôi có mặt tại công trường và chứng kiến một cảnh tượng hoang vắng, ngổn ngang. Hàng chục xe ô-tô, xe máy của nhà thầu nằm chết gí trong công trường. Hai chiếc cẩu tháp lớn cùng hệ thống trạm trộn bê-tông với nguồn đầu tư nhiều triệu USD cũng đứng chơ vơ không hoạt động. Hệ thống cốt thép, các cáp ứng lực trong tòa nhà đã bắt đầu hoen gỉ. Các tầng hầm do chưa có mái che gây ứ đọng nước lâu ngày… Những vấn đề này đều đã được Tổng công ty 36 gửi hàng chục công văn tới Trường ĐHKTQD yêu cầu xử lý nhưng chủ đầu tư hoàn toàn… im lặng. Trong công văn gửi Trường ĐHKTQD và Bộ trưởng GD và ĐT, chủ đầu tư nêu rõ: Nhà thầu đã đầu tư gần 180 tỷ đồng cho dự án nhưng mới được thanh toán 115 tỷ đồng, còn thiếu tới 65 tỷ đồng chưa được thanh toán trong khi phải chịu lãi suất vốn vay và khấu hao máy móc lên tới 3,1 tỷ đồng/tháng. Đặc biệt, chỉ riêng hệ thống cáp dự ứng lực để chống động đất phải nhập khẩu 100% với số lượng 120 tấn, theo đúng thiết kế 13 tầng đã lên tới 16 tỷ đồng, nay tồn kho 9,6 tỷ đồng.

Theo GS, TS Nguyễn Văn Nam, Hiệu trưởng Trường ĐHKTQD, nếu cứ với tiến độ cấp kinh phí như hiện nay, dự án này hiện đã qua bốn đời hiệu trưởng vẫn chưa hoàn thành và dự kiến sẽ phải kéo dài từ 10 đến 15 năm nữa. Trưởng phòng Tài chính nhà trường Đàm Văn Huệ cho hay: Kể từ khi xây hai tòa tháp, do phải phá bỏ các giảng đường cũ, sáu năm qua, nhà trường phải đi thuê 50 phòng học của Trường Dân lập Phương Nam với chi phí hơn sáu tỷ đồng/năm. Tính ra, nếu công trình kéo dài hơn 10 năm thì chỉ riêng lãng phí do thuê phòng học đã lên tới gần trăm tỷ đồng.

Đùn đẩy trách nhiệm

Đại tá Nguyễn Đăng Giáp, Tổng Giám đốc Tổng công ty 36 cho biết: “Trong hàng trăm công trình đơn vị thi công, chưa có công trình nào lỗi hẹn, “đắp chiếu”, nhưng lần này thì phải đầu hàng trước kiểu làm việc vô cảm, thiếu trách nhiệm”.

Nguyên nhân của việc này theo lãnh đạo Trường ĐHKTQD là do sự tắc trách của Cục Cơ sở vật chất và thiết bị trường học, đồ chơi trẻ em – đơn vị quản lý việc cấp vốn cho dự án. Mặc dù nhà trường đã có Tờ trình số 925/TTr-KTQD/QTTB từ tháng 9-2010 về việc xin điều chỉnh tổng mức đầu tư lên 1.160 tỷ đồng và điều chỉnh thời gian thực hiện dự án từ năm 2003 đến năm 2010 lên 2003 đến 2012, song phía Cục không ủng hộ, không phê duyệt điều chỉnh thời gian thực hiện hợp đồng cho nên nhà trường không thể ký gia hạn hợp đồng.

Theo một cán bộ Phòng Quản trị thiết bị Trường ĐHKTQD thì vướng mắc xuất phát từ chỗ khi trình dự án để Chính phủ phê duyệt năm 2003, tỷ lệ cơ cấu góp vốn bao nhiêu phần trăm từ ngân sách, bao nhiêu từ nhà trường lại không được làm rõ. Sau này, nhà trường đã cam kết xin góp 10% trên tổng mức đầu tư và đến nay đã góp được… 15,8 tỷ đồng cho công trình. Cục Cơ sở vật chất, thiết bị trường học và đồ chơi trẻ em lại “ép” chúng tôi phải thực hiện phương án góp vốn 50% hoặc vay tiền để làm. Bây giờ nhà trường phải tự chủ tài chính cho nên nếu chi tới 50% tổng mức đầu tư cho dự án thì chúng tôi có mà “bán cả trường cũng không đủ”.

Liên quan đề xuất này, một cán bộ quản lý dự án cho chúng tôi biết: “Việc không thể ký hợp đồng là do lãnh đạo Cục Cơ sở vật chất và thiết bị trường học, đồ chơi trẻ em thiếu trách nhiệm, thiếu linh động. Tại sao ngân sách bộ cấp về 30 tỷ đồng mà không thanh toán cho nhà thầu phần việc họ đã thực hiện, lại mang 13 tỷ đồng cấp cho dự án khác một cách vô lý như vậy để cả chủ đầu tư, nhà thầu phải lao đao, khốn khổ trong khi chúng tôi đã có tờ trình xin điều chỉnh thời gian rất sớm”. Hiện nay, việc cấp ngân sách cho dự án năm 2012 vẫn chưa được giải quyết. Theo ông Đàm Văn Huệ: Tại Hội nghị Ngân sách của bộ cuối năm 2011 đã có thông báo cấp cho dự án 30 tỷ đồng nhưng đến nay, hơn nửa năm trôi qua, nhà trường vẫn chưa hề nhận được một đồng nào cấp cho dự án.

Ngày 9-5-2012, Bộ GD và ĐT tổ chức cuộc họp với Trường ĐHKTQD do Thứ trưởng Bùi Văn Ga chủ trì để giải quyết các vướng mắc của dự án. Cuộc họp đi đến thống nhất, do dự án có tổng mức đầu tư quá lớn, điều kiện ngân sách Nhà nước quá khó khăn cho nên dự án sẽ được điều chỉnh lại theo hướng phân kỳ đầu tư, chia làm hai giai đoạn. Giai đoạn một sẽ “úp nóc” tòa tháp tại tầng bảy để đưa vào sử dụng đồng thời lập hồ sơ thiết kế và dự toán điều chỉnh cho từng giai đoạn trình bộ phê duyệt.

Phương án này, theo nhiều chuyên gia xây dựng, đây là một kiểu “đẽo cày giữa đường” vì hai tòa tháp được thiết kế đồng bộ, không thể “úp nóc” được. Lãnh đạo Cục Cơ sở vật chất, thiết bị trường học và đồ chơi trẻ em vẫn ủng hộ phương án phân kỳ, “úp nóc” và cho rằng sau này việc dỡ bỏ, đầu tư lại các thiết bị dù có tốn hàng chục hay hàng trăm tỷ đồng cũng không quan trọng vì so với dự án hàng nghìn tỷ đồng thì “hy sinh” đó là nhỏ (!).

Tuy nhiên, lãnh đạo Cục Cơ sở vật chất và thiết bị trường học, đồ chơi trẻ em lại “đá quả bóng trách nhiệm” sang phía nhà trường. Làm việc với chúng tôi, vị lãnh đạo này cho biết: “Năm 2003, khi được phê duyệt, dự án có tổng mức đầu tư 518 tỷ đồng là một con số rất lớn lúc đó, từng có nhiều tranh cãi về tính khả thi của dự án. Bản thân tôi lúc đó mới chuyển về làm cục trưởng cũng không đồng tình với dự án. Tôi kiến nghị không nên xây tòa tháp đôi mà nên chia dự án ra hai gói thầu, làm từng tòa tháp một, xong cái nào, sử dụng trước cái đó, nhưng đề xuất này không được thực hiện”.

Vị lãnh đạo này cũng cho biết thêm: Chính Trường ĐHKTQD cũng cần xem xét lại trách nhiệm của mình khi hoàn toàn ỷ lại vào “bầu sữa” ngân sách trong khi khả năng tự chủ là có thể. Trong chín năm, Trường ĐHKTQD mới chỉ góp vào dự án vỏn vẹn có 4,8 tỷ đồng (đây là con số do Thanh tra Chính phủ cung cấp). Và với một cơ sở đào tạo lớn như Trường ĐHKTQD, chỉ riêng nguồn thu từ học phí hằng năm đã lên tới hàng trăm tỷ đồng thì trường có thể bỏ ra mỗi năm

30 đến 50 tỷ đồng cho dự án là điều có thể. Vị lãnh đạo này lấy dẫn chứng: Trường đại học Ngoại thương, một cơ sở đào tạo nhỏ hơn nhưng khi thực hiện một dự án, Bộ chỉ cấp 50 tỷ đồng, nhà trường đã bỏ ra 50 tỷ đồng. Đại tá Nguyễn Đăng Giáp cũng thừa nhận điều này, bằng chứng là dự án tòa nhà đa năng của Trường đại học Ngoại thương cũng do Tổng công ty 36 thi công. Trường đại học Ngoại thương làm chủ đầu tư đã bỏ vốn 40% trong tổng số hàng trăm tỷ đồng và đã đạt tiến độ nhanh chóng.

Thiết nghĩ, câu chuyện về “tháp đôi đại học” ở Trường ĐHKTQD chỉ được giải quyết khi các cơ quan chức năng, các bộ, ngành thuộc Chính phủ vào cuộc và có một phương án khả thi chính thức. Không thể để ý kiến chủ quan của một vài cá nhân chi phối để rồi một dự án tiếp tục bị “đắp chiếu”, gây lãng phí hàng trăm tỷ đồng như hiện nay.

Theo Nhandan