Cải cách thủ tục hành chính thuế, nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn 2011 - 2020

Một số kết quả đạt được trong giai đoạn 2005-2010

Nhằm thống nhất, đồng bộ TTHC thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế và cơ quan thuế trong triển khai thực hiện công tác quản lý thuế, ngành thuế đã xây dựng, trình Bộ, Chính phủ, Quốc hội ban hành Luật Quản lý thuế, minh bạch, rõ ràng các chức năng quản lý thuế, các TTHC thuế, quyền và nghĩa vụ của người nộp thuế khi thực hiện các TTHC thuế. Trên cơ sở Luật Quản lý thuế, ngành thuế đã triển khai đồng bộ các chương trình, giải pháp đẩy mạnh cải cách hành chính thuế ở tất cả các khâu: đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế, miễn thuế, giảm thuế, hoàn thuế và thủ tục mua hóa đơn… Đây cũng là cơ sở pháp lý để cơ quan thuế tổ chức lại bộ máy quản lý, bảo đảm thực hiện có hiệu quả cơ chế cơ sở sản xuất, kinh doanh tự kê khai, tự nộp thuế, nhằm khuyến khích sự tuân thủ, tự nguyện trong thực hiện nghĩa vụ thuế của người nộp thuế.

Nhằm đơn giản hóa TTHC trong lĩnh vực quản lý nhà nước giai đoạn 2007-2010, ngành thuế đã trình Bộ Tài chính công bố Bộ TTHC thuộc lĩnh vực thuế, phí, lệ phí, gồm 330 thủ tục và công khai trên các trang thông tin điện tử của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế, tại cơ quan thuế các cấp để DN, người dân biết và dễ dàng thực hiện, đồng thời, kiểm soát việc thực thi theo đúng quy định, tránh sự tùy tiện gây phiền hà cho người nộp thuế. Kiến nghị đơn giản hóa 271/330 TTHC, trong đó kiến nghị sửa đổi, bổ sung 261 thủ tục, thay thế sáu thủ tục và bãi bỏ bốn thủ tục, tiết kiệm cho cá nhân, tổ chức 1.921 tỷ đồng/năm. Bộ Tài chính đã kiến nghị đơn giản hóa 35 thủ tục kịp thời tháo gỡ những vướng mắc cho DN cắt giảm được 1.582 tỷ đồng/năm.

Về thủ tục hóa đơn, cho phép khuyến khích các DN tự in ấn và sử dụng hóa đơn, chỉ cần thông báo mẫu hóa đơn tự in cho cơ quan thuế trước khi sử dụng. Cơ quan thuế chỉ quy định các thông tin chính trên hóa đơn để phục vụ mục tiêu quản lý. Hồ sơ mua hóa đơn được đơn giản hóa đến mức thấp nhất; với phương án này dự kiến tiết kiệm gần 400 tỷ đồng/năm. Thủ tục đăng ký thuế được cải tiến, đẩy mạnh đăng ký thuế qua mạng và đơn giản hóa các mẫu khai đăng ký thuế phù hợp. Đối với thủ tục về khai thuế, nộp thuế GTGT được cải cách theo hướng phân loại đối tượng để giảm số lần kê khai theo tháng xuống còn ba tháng hoặc sáu tháng đối với DN nhỏ và vừa. Riêng đối với thủ tục hoàn thuế, hồ sơ hoàn thuế được tách làm hai loại: hoàn thuế gắn liền với hồ sơ khai thuế trong các trường hợp hoàn thuế phát sinh ngay từ khâu tính thuế, quyết toán thuế và hoàn thuế cần phải làm hồ sơ đề nghị hoàn riêng như một TTHC độc lập áp dụng đối với các trường hợp hoàn thuế liên quan các số liệu lịch sử.

Từ năm 2007, toàn ngành thuế đã triển khai tốt việc tổ chức tiếp nhận và giải quyết các TTHC thuế cho người nộp thuế theo cơ chế 'một cửa'. Theo đó, người nộp thuế chỉ phải đến một nơi để thực hiện toàn bộ các TTHC thuế từ khi nộp hồ sơ đến khi nhận kết quả, thời gian giải quyết đúng hạn theo giấy hẹn. Bên cạnh việc triển khai cơ chế 'một cửa' trong toàn ngành, cơ quan thuế còn phối hợp cơ quan đăng ký kinh doanh, công an thực hiện tốt cơ chế 'một cửa liên thông' trong việc cấp đăng ký kinh doanh, đăng ký thuế, chứng nhận con dấu cho DN; liên thông giải quyết các hồ sơ thực hiện nghĩa vụ tài chính liên quan sử dụng đất…

Ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ công tác quản lý

Các thủ tục đăng ký cấp mã số thuế, khai thuế, nộp thuế… là những TTHC chiếm tỷ trọng lớn trong các TTHC thuế, làm mất nhiều thời gian và chi phí của người dân và DN. Trong thời gian qua, ngành thuế đã nỗ lực phát triển và triển khai các ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ người nộp thuế thực hiện các thủ tục này nhằm tạo thuận lợi và giảm chi phí cho người nộp thuế. Đã thống nhất áp dụng mã số thuế giữa cơ quan hải quan và cơ quan thuế; thống nhất mã số đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế còn một mã số DN theo cơ chế một cửa liên thông, rút ngắn được thời gian cấp mã số thuế từ 30 ngày xuống còn năm ngày. Bước đầu áp dụng hình thức người nộp thuế khai và gửi hồ sơ qua mạng đối với việc đăng ký thuế thu nhập cá nhân của người làm công ăn lương thông qua cơ quan chi trả…

Về thủ tục khai thuế, cùng với việc sửa đổi các văn bản pháp luật, các văn bản hướng dẫn về thuế đơn giản, rõ ràng, dễ thực hiện, ngành thuế đã xây dựng và triển khai dự án nộp hồ sơ khai thuế qua in-tơ-nét, giảm được nhiều chi phí về thời gian đi lại, chờ đợi để nộp tờ khai và chi phí in ấn, lưu trữ tờ khai, giảm áp lực cho cơ quan thuế trong những ngày cao điểm tiếp nhận tờ khai thuế và nhập dữ liệu, lưu trữ hồ sơ của người nộp thuế. Từ tháng 8-2009, ngành thuế đã thực hiện thí điểm nộp hồ sơ khai thuế qua mạng cho gần 1.500 DN trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bà Rịa – Vũng Tàu, Đà Nẵng và Vĩnh Phúc. Dự kiến đến hết năm 2010 tổ chức triển khai cho khoảng 8.000 DN trên 18 tỉnh/thành phố khác.

Ngoài ra, ngành thuế đã tham gia thực hiện Dự án hiện đại hóa thu ngân sách Nhà nước giữa các cơ quan thuế – kho bạc – hải quan – tài chính; phối hợp kho bạc Nhà nước và một số ngân hàng thương mại thực hiện dự án 'Nộp thuế qua ngân hàng', giúp người nộp thuế giảm chi phí về thời gian, giấy tờ, bảo đảm tính chính xác trong quá trình thu thuế vào ngân sách Nhà nước.

Tiếp tục đẩy mạnh cải cách TTHC thuế

Xác định cải cách hành chính là nhiệm vụ cấp bách, khâu đột phá, có ý nghĩa quan trọng, tạo động lực cho phát triển kinh tế – xã hội và môi trường kinh doanh, đặc biệt trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế, ngành thuế đã và đang triển khai xây dựng Chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020 với những định hướng quan trọng, giải pháp đồng bộ với trọng tâm là tiếp tục đẩy mạnh cải cách TTHC thuế, tự động hóa quy trình tiếp nhận giải quyết hồ sơ, TTHC thuế của người nộp thuế thông qua các chương trình hiện đại hóa và thuế điện tử.

Tiếp tục nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn thi hành luật, trong đó nghiên cứu, sửa đổi quy định về thời gian khai thuế, nộp thuế để giảm số lần kê khai, chi phí của người nộp thuế; đồng thời công khai các TTHC, quy trình nghiệp vụ quản lý tại trụ sở cơ quan thuế các cấp, trên các phương tiện thông tin đại chúng, trang thông tin điện tử của ngành thuế. Sửa đổi, bổ sung các luật về chính sách thuế và các văn bản pháp luật khác có liên quan để bảo đảm tính đơn giản, minh bạch, rõ ràng, dễ hiểu, dễ thực hiện tạo thuận lợi cho người nộp thuế tự nguyện tuân thủ pháp luật thuế. Phối hợp cơ quan bảo hiểm xã hội nghiên cứu cơ chế phối hợp thu thuế thu nhập cá nhân, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, chia sẻ thông tin giữa cơ quan thuế và cơ quan bảo hiểm xã hội Việt Nam. Nâng cao hiệu quả thu và quản lý nguồn thu từ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp; bảo vệ quyền lợi của người lao động; cắt giảm khoản 10% chi phí tuân thủ TTHC cho cá nhân, tổ chức. Đẩy mạnh hiện đại hóa toàn diện công tác quản lý thuế và phát triển hệ thống tin học ngành thuế theo chuẩn mực quốc tế. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong việc hỗ trợ người nộp thuế thực hiện thủ tục khai thuế, nộp thuế, giảm thời gian thực hiện TTHC và giảm chi phí cho người nộp thuế.