Các yếu tố “đẩy” giá vé máy bay nội địa tăng cao

Ngày 6/5, Cục Hàng không Việt Nam cho biết, đã báo cáo Bộ Giao thông vận tải về tình hình giá vé máy bay nội địa 4 tháng qua, phân tích các yếu tố khiến giá vé máy bay bị “đẩy” lên cao.

Theo đó, từ đầu năm đến nay, giá vé trung bình hạng phổ thông trên một số đường bay (đã bao gồm thuế, phí) của các hãng hàng không Việt Nam đều tăng so với cùng kỳ năm trước, nhưng vẫn nằm trong khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách theo quy định hiện hành.

Giá vé tương đương khu vực

Trong dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 vừa qua, nhu cầu đi lại bằng đường hàng không của người dân tăng cao. Ngoài số hành khách đặt sớm có thể mua được vé máy bay ở dải giá thấp, số còn lại đặt muộn, sát ngày bay phải trả tiền cao hơn.

Cá biệt có thời điểm, đường bay sớm lấp đầy thì việc mua được vé càng khó khăn và giá vé cao hơn (thời điểm ngày 19/4, tỷ lệ đặt chỗ cho ngày 27/4 đều đạt hơn 90% trên các đường bay Hà Nội đi Huế, Quy Nhơn, Quảng Bình, Nha Trang, Tuy Hòa, Điện Biên; Thành phố Hồ Chí Minh đi Đà Lạt, Tuy Hòa, Phú Quốc, Điện Biên). Tỷ lệ đặt chỗ cho ngày 1/5 đạt hơn 90% trên các đường bay Huế, Phú Quốc, Điện Biên, Đồng Hới, Nha Trang đến Hà Nội và từ Pleiku, Phú Quốc, Tuy Hòa, Quy Nhơn, Hà Nội đến Thành phố Hồ Chí Minh).

So giá vé máy bay nội địa Việt Nam với một số nước trên thế giới và khu vực Đông Nam Á cho thấy, mức giá vé máy bay trên một số đường bay trong khu vực Đông Nam Á đều tương đồng với giá vé của Vietnam Airlines. "Nhìn chung, giá vé/km trên các chặng nội địa của Vietnam Airlines đang áp dụng ở mức tương đương với các hãng trong khu vực Đông Nam Á, thấp hơn đáng kể so với các hãng châu Âu và Bắc Mỹ", đại diện lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam khẳng định.

Với đường bay Hà Nội-Thành phố Hồ Chí Minh, giá vé trung bình của hãng Vietnam Airlines khoảng 2,64 triệu đồng (tăng 14% so với cùng kỳ năm trước), Vietjet Air khoảng 1,74 triệu đồng (tăng 25%), Bamboo Airways khoảng 2 triệu đồng (tăng 11%) và Vietravel Airlines khoảng 1,5 triệu đồng (tăng 15%). So với mức giá tối đa theo quy định (3,4 triệu đồng, chưa bao gồm thuế, phí), mức giá vé trung bình này của các hãng hàng không Việt Nam ở mức từ 44,1 đến 77,6%.

Với đường bay từ Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đi/đến Đà Nẵng, giá vé trung bình của Vietnam Airlines khoảng 1,8 triệu đồng/đường bay (tăng 17-26%), Vietjet khoảng 1,3-1,5 triệu đồng (tăng 32-38%), Bamboo Airways khoảng 1,3-1,6 triệu đồng (tăng 13-29%) và Vietravel Airlines khoảng 1,1-1,4 triệu đồng (tăng từ 14-20%). So với mức giá tối đa theo quy định (2,89 triệu đồng, chưa bao gồm thuế, phí), mức giá vé trung bình này của các hãng ở mức từ 38,1 đến 62,3%.

Tương tự, đường bay Hà Nội-Nha Trang, giá vé trung bình của Vietnam Airlines khoảng 2 triệu đồng (tăng 7%), Vietjet khoảng 1,55 triệu đồng (tăng 39%), Bamboo Airways khoảng 1,45 triệu đồng (tăng từ 3%). So mức giá vé tối đa theo quy định (3,4 triệu đồng, chưa bao gồm thuế, phí), mức giá vé trung bình của các hãng cũng chỉ bằng khoảng 42,6-60,8% so với mức tối đa theo quy định).

Tăng giá là xu hướng chung

Đại diện Cục Hàng không Việt Nam cho rằng, giá vé máy bay tăng cao trong thời gian qua là xu hướng chung trên thế giới do chịu tác động bởi các nguyên nhân chính như giá nhiên liệu tăng cao. Bên cạnh đó, còn chịu ảnh hưởng từ việc triệu hồi động cơ của nhà sản xuất Pratt&Whitney (PW) tác động đến việc giảm đội tàu bay khai thác trên thế giới, việc tiếp nhận các tàu bay mới và chi phí bảo dưỡng tàu bay dừng khai thác tăng; giá thuê tàu bay tăng cao; cùng với đó là chênh lệch tỷ giá ngoại tệ,…

Do nhà sản xuất Pratt&Whitney (PW) triệu hồi động cơ PW1100 để kiểm tra và sửa chữa chuyên sâu, đội tàu bay khai thác trên thế giới cũng như trong nước bị giảm mạnh.

Đến ngày 2/5, tổng số tàu bay của các hãng hàng không Việt Nam còn 199 chiếc, giảm 32 tàu bay so với năm 2023. Trong đó, số lượng tàu bay đang khai thác thực tế dao động từ 165-170 tàu bay, giảm khoảng 40-45 tàu bay so với bình quân tàu bay khai thác trong năm 2023. Giá thuê động cơ và phụ tùng tàu bay cũng tăng từ 10-13% so với thời điểm trước năm 2019.

Kế hoạch nhận tàu bay của các hãng hàng không trong năm 2024 cũng bị ảnh hưởng. Hãng Vietjet sẽ không nhận thêm tàu bay nào; Vietnam Airlines chỉ nhận thêm 2 tàu bay Boeing 787 vào tháng 6 và tháng 7/2024, các hãng khác thông báo không tìm được tàu bay thuê theo kế hoạch.

Việc giảm cung vận tải nội địa do giảm tàu bay đã ảnh hưởng đến biến động về giá vé, đặc biệt trong thời điểm cầu vận chuyển hàng không tăng cao do nhu cầu đi lại của hành khách tăng vào các dịp lễ, Tết.

"Tình trạng chênh lệch cung cầu dự báo sẽ tiếp tục xảy ra vào cao điểm hè 2024. Điều này gây áp lực nhất định lên giá vé trên các chặng bay nội địa, nhất là các chặng bay đến các điểm du lịch, nghỉ dưỡng", Cục Hàng không Việt Nam phân tích.

Theo số liệu cập nhật mới nhất của Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA), giá nhiên liệu Jet-A1 khu vực châu Á ngày 26/4 là 100,25 USD/thùng. Theo tính toán, với biến động của giá xăng Jet A1 và tỷ giá USD/VND, chi phí nhiên liệu tháng 4/2024 của các hãng hàng không tăng 56,55% so với tháng 12/2014 và tăng 74,27% so với tháng 9/2015. Điều này tác động làm tổng chi phí tăng 37,66% so với tháng 12/2014 và tăng 53,24% so với tháng 8/2015 (thời điểm ban hành quy định về khung giá vận chuyển trên chặng bay nội địa).

Tháng 4/2024, giá nhiên liệu bay Jet A1 khu vực châu Á tương đương mức giá cùng kỳ năm trước (100,17 USD/thùng), tuy nhiên, tỷ giá giai đoạn tháng 4/2024 (1 USD = 25.454 VND) biến động tăng 8% so với tháng 4/2023 (1 USD = 23.620 VND). "Với tỷ trọng các chi phí có gốc ngoại tệ của các hãng hàng không chiếm khoảng 75% tổng chi phí, riêng biến động của tỷ giá đã khiến chi phí của các hãng hàng không tăng gần 6% so với cùng kỳ. Việc chênh lệch về tỷ giá ngoại tệ cũng khiến mỗi 1 USD giá nhiên liệu tăng sẽ làm chi phí chuyến bay trong quý I/2024 tăng thêm 56,7 USD/chuyến", một lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam phân tích.

Để hạn chế tối đa tác động tiêu cực đến hoạt động khai thác và đáp ứng nhu cầu di chuyển bằng đường hàng không của hành khách, từ đầu năm 2024, Cục Hàng không Việt Nam đã triển khai các giải pháp nhằm tăng tần suất khai thác và tăng hoạt động bay vào các khung giờ đêm tại các cảng hàng không, sân bay đủ điều kiện.

Trong điều phối giờ cất hạ cánh (slot), Cục đã quyết định điều chỉnh, nâng tham số slot phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho các hãng hàng không khai thác hiệu quả, tăng số lượng chuyến bay và tải cung ứng trên các đường bay. Tại hai Cảng hàng không quốc tế lớn nhất là Nội Bài và Tân Sơn Nhất, tham số slot được điều chỉnh tăng với cả khung giờ ban ngày và khung giờ ban đêm để chuẩn bị sẵn sàng trước khi bắt đầu giai đoạn cao điểm dịp nghỉ lễ 30/4-1/5.

Cục cũng chỉ đạo các cảng hàng không, đơn vị cung cấp dịch vụ hàng không bảo đảm nguồn nhân lực và phối hợp các hãng trong việc phục vụ các chuyến bay, đặc biệt là các chuyến bay vào các khung giờ đêm; hỗ trợ, tạo điều kiện để các hãng duy trì, ổn định tối đa tỷ lệ, tần suất, bảo đảm đầy đủ các điều kiện về an toàn và năng lực khai thác.

Trong bối cảnh lực lượng vận tải hàng không giảm, các hãng đã triển khai các giải pháp thay đổi giờ hạ cất cánh tại các cảng hàng không quốc tế để rút ngắn giờ đậu tàu lại; tiếp tục tăng cường khai thác các chuyến bay sau 22 giờ,...