Các hội nghị cấp Bộ trưởng Ngoại giao của ASEAN tại Ba-li

Tại Hội nghị AMM, các bộ trưởng đã kiểm điểm việc triển khai các quyết định của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 44 (Ba-li, tháng 7-2011) và Hội nghị không chính thức các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN (Niu Oóc, tháng 9-2011). Các bộ trưởng nhất trí cần đẩy mạnh hơn nữa tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, và cùng với triển khai hiệu quả Lộ trình xây dựng Cộng đồng, ASEAN cũng sẽ tích cực thực hiện các mục tiêu cần đạt được trong từng năm từ nay đến năm 2015. Chia sẻ thông cảm với các nước thành viên như Thái-lan, Cam-pu-chia, Lào, Phi-li-pin và Việt Nam vừa chịu hậu quả nặng nề do thiên tai, bão lụt gây ra, các bộ trưởng nhấn mạnh, khu vực cần đẩy mạnh hơn nữa hợp tác về quản lý và giảm nhẹ thiên tai; nâng cao năng lực khu vực nhằm ứng phó hiệu quả các thách thức đang nổi lên, kể cả biến đổi khí hậu, an ninh, an toàn hàng hải và các vấn đề xuyên quốc gia khác.

Về quan hệ đối ngoại của ASEAN, các bộ trưởng nhấn mạnh, ASEAN cần tiếp tục chủ động khuyến khích và tạo điều kiện cho các Đối tác tham gia tích cực và đóng góp xây dựng vào xử lý các vấn đề liên quan hòa bình, an ninh và hợp tác ở khu vực; thúc đẩy quá trình xây dựng cấu trúc khu vực phù hợp lợi ích của các nước, đặc thù Đông Á dựa trên các tiến trình hiện có như ASEAN 1, ASEAN 3, EAS, ARF, ADMM … với ASEAN giữ vai trò chủ đạo. Đồng thời, các bộ trưởng hoan nghênh việc Bra-xin tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông-Nam Á (TAC); khẳng định TAC tiếp tục là công cụ hữu hiệu chỉ đạo các mối quan hệ giữa các nước ASEAN cũng như giữa ASEAN với bên ngoài, vì hòa bình, ổn định và hợp tác khu vực.

Trao đổi về tình hình Biển Đông, các bộ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải; giải quyết tranh chấp giữa các bên liên quan bằng biện pháp hòa bình; tôn trọng các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Luật Biển năm 1982 của LHQ (UNCLOS) và tinh thần DOC, hướng tới xây dựng một bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Các bộ trưởng hoan nghênh phiên họp đầu tiên của Nhóm Công tác (WG) của SOM ASEAN về COC khởi động quá trình trao đổi trong ASEAN về các thành tố của bộ quy tắc COC.

Tại Hội nghị Hội đồng Hiệp ước khu vực Đông-Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ), các bộ trưởng đánh giá cao kết quả thực hiện Kế hoạch Hành động triển khai Hiệp ước SEANWFZ; nhất là tiến triển trong đàm phán vừa qua giữa ASEAN với các nước có vũ khí hạt nhân (NWS) để tạo điều kiện cho các nước có vũ khí hạt nhân tham gia Nghị định thư của Hiệp ước SEANWFZ.

Tại Hội nghị Hội đồng Cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN (APSC), các bộ trưởng phụ trách APSC đã kiểm điểm hai năm triển khai Kế hoạch tổng thể xây dựng Cộng đồng Chính trị – An ninh ASEAN. Các bộ trưởng nhấn mạnh cần tập trung thực hiện hiệu quả 14 lĩnh vực ưu tiên; tăng cường xây dựng và chia sẻ các chuẩn mực ứng xử; phát huy các công cụ, cơ chế hợp tác vì hòa bình, an ninh ở khu vực như TAC, SEANWFZ, DOC, ARF, ADMM …; ứng phó hiệu quả các thách thức đang nổi lên như an ninh biển, quản lý thiên tai, tội phạm xuyên quốc gia…; đồng thời đẩy mạnh công tác phối hợp và điều phối giữa các cơ quan trong trụ cột Cộng đồng, góp phần vào mục tiêu chung là xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2015.

Tại Hội nghị Hội đồng Điều phối ASEAN (ACC), các bộ trưởng đã rà soát lần cuối công tác chuẩn bị cho Cấp cao ASEAN-19 và các Cấp cao liên quan. Đến nay, các công tác chuẩn bị cả về chương trình hoạt động, nghị sự, văn kiện đã cơ bản hoàn tất. Các bộ trưởng cũng thảo luận các vấn đề liên quan hoạt động của Ban Thư ký ASEAN, nhất là tăng cường năng lực cho Ban Thư ký nhằm hỗ trợ và phục vụ tốt hơn tiến trình xây dựng Cộng đồng của ASEAN.

Kết thúc các hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN đã cùng Bộ trưởng Ngoại giao Bra-xin ký Tuyên bố chấp thuận và Tuyên bố ý định về việc Bra-xin sẽ sớm tham gia TAC thời gian tới.

Tham dự các Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chia sẻ quan điểm của Việt Nam và đóng góp tích cực vào các vấn đề ưu tiên của ASEAN, nhất là tăng cường đoàn kết, liên kết, xây dựng Cộng đồng ASEAN; đẩy mạnh hợp tác nâng cao năng lực khu vực nhằm ứng phó hiệu quả các thách thức đang nổi lên, trong đó có thiên tai, biến đổi khí hậu, an ninh an toàn hàng hải, các vấn đề xuyên quốc gia… Bộ trưởng hoan nghênh việc ASEAN sẽ ký Hiệp định thành lập Trung tâm Điều phối Trợ giúp nhân đạo về Quản lý thiên tai; đề nghị ASEAN cần phát huy hiệu quả hoạt động của trung tâm này cũng như tiếp tục thúc đẩy triển khai Tuyên bố về Hợp tác tìm kiếm và cứu nạn người và tàu thuyền gặp nạn trên biển. Trong bài phát biểu, Bộ trưởng Phạm Bình Minh cũng nhấn mạnh, ASEAN cần tiếp tục đóng góp tích cực và phát huy vai trò chủ đạo trong thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định và hợp tác ở khu vực, tiếp tục củng cố các công cụ và cơ chế hợp tác chính trị – an ninh khu vực hiện có vì hòa bình và an ninh ở khu vực; khẳng định hòa bình, ổn định và an ninh ở Biển Đông, trong đó có an ninh và an toàn hàng hải là nguyện vọng và lợi ích chung của khu vực và tất cả các nước; các bên liên quan cần giải quyết hòa bình các tranh chấp, tuân thủ luật pháp quốc tế, Công ước LHQ về Luật Biển 1982 (UNCLOS), thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), sớm xây dựng một bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Bên lề các Hội nghị cấp Bộ trưởng Ngoại giao, Bộ trưởng Phạm Bình Minh cũng đã có các tiếp xúc với Bộ trưởng Ngoại giao một số nước để bàn các nội dung hợp tác song phương cùng quan tâm.

* Theo phóng viên TTXVN tại In-đô-nê-xi-a, sáng 16-11, tại Ba-li đã diễn ra lễ ký thỏa thuận thành lập Tổ chức các cơ quan kiểm toán tối cao khu vực Đông-Nam Á (ASEAN SAI). Tổng thống In-đô-nê-xi-a Xu-xi-lô Bam-bang Giu-đô-giô-nô cùng lãnh đạo cơ quan kiểm toán nhà nước mười quốc gia ASEAN dự lễ ký. Tổng Kiểm toán Nhà nước Đinh Tiến Dũng thay mặt Kiểm toán Nhà nước Việt Nam ký thỏa thuận này.

Chiều cùng ngày, ASEAN SAI tiến hành đại hội lần thứ nhất. Cơ quan Kiểm toán In-đô-nê-xi-a và Bru-nây là Chủ tịch và Phó Chủ tịch ASEAN SAI nhiệm kỳ 2011-2013. Kiểm toán Nhà nước Việt Nam được bầu làm Chủ tịch Ủy ban Lập kế hoạch chiến lược của ASEAN SAI. Đây là Ủy ban quan trọng nhất, có nhiệm vụ hoạch định chiến lược, các hành động cho cả tổ chức.