Bước chuyển lớn trong nghiệp vụ hải quan

Hệ thống Vinaccs/Vcis được ngành hải quan khởi động từ tháng 4-2012. Sau quá trình chuẩn bị tích cực, hệ thống Vinaccs/Vcis đã được chạy thử từ tháng 11-2013 đến 21-3-2014 trong toàn ngành hải quan. Ðể có được kết quả bước đầu này, ngành hải quan đã tổ chức nhiều đợt tập huấn cho cán bộ, công chức về ưu điểm của hệ thống thông quan tự động, lộ trình triển khai, các yêu cầu đối với hải quan và doanh nghiệp để phối hợp thực hiện. Hệ thống Vinaccs/Vcis có nhiều ưu điểm nổi trội đối với doanh nghiệp, đó là tốc độ thông quan nhanh (với luồng xanh chỉ mất từ 1 đến 3 giây), hạn chế sử dụng hồ sơ giấy, doanh nghiệp không phải khai riêng tờ khai trị giá như hiện nay, giảm bớt số loại hình xuất nhập khẩu (XNK) (khoảng hơn 40 mã loại hình XNK, thay vì hơn 200 như hiện nay), giảm thời gian đi lại để làm thủ tục vì tất cả việc trao đổi thông tin, hồ sơ giữa hải quan và doanh nghiệp đều được thực hiện trên hệ thống.

Trong những ngày gần đây, có mặt tại các Cục Hải quan: Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Dương và Ðồng Nai, chúng tôi chứng kiến sự hối hả, quyết tâm của cán bộ, công chức hải quan đang chuẩn bị cho một sự kiện quan trọng trong ngành: Thời khắc bấm nút vận hành hệ thống Vinaccs/Vcis. Ở những địa phương này có rất nhiều doanh nghiệp hoạt động, nhất là các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài và là những địa phương có số thu ngân sách từ hoạt động XNK đạt mức cao trong cả nước.

Ðến Xí nghiệp dịch vụ cảng và cung ứng vật tư thiết bị thuộc VietsovPetro, một đơn vị có số nộp ngân sách qua hoạt động XNK lớn nhất ở Bà Rịa – Vũng Tàu, chúng tôi được biết, mọi việc chuẩn bị cho việc vận hành hệ thống thông quan mới đã cơ bản hoàn thành, từ việc bố trí nhân sự đến việc nâng cấp phương tiện, cơ sở hạ tầng kỹ thuật. Cán bộ làm công tác xuất nhập khẩu đã được Cục Hải quan tập huấn kỹ. Tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Mép, chúng tôi đã gặp một khách hàng, đó là Lâm Thị Thu Hà, nhân viên XNK Công ty TNHH Chu Lai, Long Ðiền. Chị Hà cho biết, đang được cán bộ hải quan trực tiếp hướng dẫn khai thử trên hệ thống Vinaccs/Vcis, sau khi đã được tập huấn. Chị Hà cho biết thêm, khai báo điện tử đã quen, nay chuyển sang hệ thống mới có phần bỡ ngỡ, nhưng qua làm thử thấy nhanh hơn nhiều. Sau khi khai xong, truyền đi thì chỉ sau ba giây, hệ thống đã trả số tờ khai. Doanh nghiệp của chị Hà đã cam kết thực hiện hệ thống thông quan mới.

Ðến Bình Dương, chúng tôi may mắn được dự Hội nghị đối thoại với các doanh nghiệp Hàn Quốc đầu tư tại tỉnh này do Cục Hải quan Bình Dương tổ chức. Một trong những nội dung chủ yếu của buổi đối thoại là các vấn đề liên quan triển khai hệ thống Vinaccs/Vcis. Tại đây, các cán bộ hải quan đã giải đáp nhiều băn khoăn, thắc mắc của đại diện các doanh nghiệp về việc thực hiện hệ thống thông quan mới. Nói chuyện với ông Pắc Sung Sam, đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Bình Dương chúng tôi được biết, Hàn Quốc có 350 doanh nghiệp đầu tư tại đây, chưa kể các nhà hàng hoạt động trên địa bàn này. Tất cả các doanh nghiệp đã được hải quan thông tin, tập huấn về hệ thống thông quan mới. Hôm nay lại tổ chức đối thoại và nhiều băn khoăn, thắc mắc của doanh nghiệp đã được giải đáp.

Cục trưởng Hải quan Bình Dương Nguyễn Phước Việt Dũng cho biết, ở Bình Dương có khoảng 4.000 doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó chủ yếu là doanh nghiệp FDI với tám điểm thông quan hàng hóa XNK. Ðể chuẩn bị triển khai hệ thống Vinaccs/Vcis, cục đã trang bị hệ thống máy chủ Base server, nâng cấp đường truyền chính và đường truyền dự phòng, đào tạo cán bộ, công chức vận hành hệ thống. Ðến nay, mọi việc đã cơ bản hoàn thành.

Cũng như Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu và Cục Hải quan Bình Dương, Cục Hải quan Ðồng Nai cũng đã chuẩn bị xong các điều kiện để vận hành hệ thống thông quan mới. Ðến Ðội nghiệp vụ số 2, Chi cục Hải quan Long Thành (Khu công nghiệp Tam Phước), chúng tôi đã dự lớp tập huấn của hải quan cho các doanh nghiệp về khai báo hải quan trên hệ thống Vinaccs/Vcis. Lớp tập huấn này không phải truyền đạt về lý thuyết nữa mà là “cầm tay chỉ việc”, nghĩa là hướng dẫn rất cụ thể cho doanh nghiệp ngay trên máy tính.

Thời điểm bấm nút vận hành hệ thống thông quan mới đang đến gần. Thời gian đầu chắc chắn không tránh khỏi khó khăn và những sự cố phát sinh. Một số doanh nghiệp vẫn còn băn khoăn, lo lắng, liệu cơ sở hạ tầng kỹ thuật có đáp ứng được yêu cầu? Nếu có trục trặc xảy ra thì việc thông quan hàng hóa như thế nào? Ðây là những vấn đề ngành hải quan cần có phương án giải quyết.