Bộ Tư pháp đề xuất thẩm quyền mới cho cấp xã sau khi bỏ cấp huyện

Bộ Tư pháp đề xuất HĐND và UBND cấp xã ban hành nghị quyết, quyết định để quy định những vấn đề được luật, nghị quyết của Quốc hội giao.

Bộ Tư pháp vừa công bố hồ sơ thẩm định dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Theo đó, cơ quan soạn thảo đề xuất là bổ sung quy định để phù hợp với việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Theo Bộ Tư pháp, Hiến pháp 2013 dự kiến sửa đổi, bổ sung một số điều để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9 xác định việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Luật Tổ chức chính quyền địa phương hiện hành đang thiết kế theo 3 cấp (gồm: cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã).

Để thực hiện theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và giải quyết những vấn đề phát sinh khi chuyển đổi từ mô hình chính quyền địa phương 3 cấp sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) quy định về chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh, cấp xã).

Do đó, để bảo đảm thống nhất, phù hợp với việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật dự kiến sửa một số điều, khoản của Luật hiện hành.

Cụ thể, dự thảo Luật quy định về thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền địa phương cấp xã để phù hợp với chủ trương đổi mới mô hình tổ chức và phương thức hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp; khắc phục triệt để sự chồng chéo, trùng lắp về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cấp chính quyền địa phương.

Dự thảo Luật quy định: "HĐND cấp xã ban hành nghị quyết để quy định những vấn đề được luật, nghị quyết của Quốc hội giao; thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp. UBND cấp xã ban hành quyết định để quy định những vấn đề được luật, nghị quyết của Quốc hội giao; phân cấp và thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp".

Theo luật hiện hành, HĐND và UBND cấp huyện sẽ thực hiện các nhiệm vụ trên.

Với việc xử lý văn bản của chính quyền địa phương cấp huyện, dự thảo Luật quy định HĐND cấp tỉnh bãi bỏ nghị quyết của HĐND cấp huyện; UBND cấp tỉnh bãi bỏ quyết định của UBND cấp huyện theo lộ trình chậm nhất 2 năm kể từ ngày Luật có hiệu lực bãi bỏ toàn bộ văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND cấp huyện.

Bộ Tư pháp cũng cho rằng cần phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của từng cấp chính quyền địa phương theo hướng:

Cấp tỉnh tập trung ban hành cơ chế, chính sách, chiến lược, quy hoạch, quản lý vĩ mô, các vấn đề có tính chất liên vùng, liên cơ sở, vượt quá năng lực giải quyết của cơ sở, đòi hỏi chuyên môn sâu và đảm bảo tính thống nhất trên toàn cấp tỉnh.

Cấp xã là cấp tổ chức thực hiện chính sách (từ trung ương và cấp tỉnh), tập trung vào các nhiệm vụ phục vụ người dân, trực tiếp giải quyết các vấn đề của cộng đồng dân cư, cung cấp các dịch vụ công cơ bản, thiết yếu cho người dân trên địa bàn; các nhiệm vụ cần sự tham gia của cộng đồng, phát huy tính chủ động, sáng tạo của cấp xã.

Cũng theo Bộ Tư pháp, theo định hướng về xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp của dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi thì sẽ không còn đơn vị hành chính trung gian (cấp huyện).

Do đó, dự thảo Luật bỏ thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND cấp huyện.