Biến rác thải thành tài nguyên quý giá

Tại thị trấn Neustadt an der Weinstrasse của Đức, người dân nơi đây coi trọng tái chế rác thải tới mức họ có cả một điểm tái chế dành riêng cho động vật chết với các khu vực đông lạnh để bảo quản xác động vật. Stefan Weiss, một trong những người quản lý rác thải của thị trấn, cho biết: “Tất cả những con vật này được đưa xuống một cơ sở gần đây để lấy chất béo. Sau đó, chúng được sử dụng để sản xuất những thứ như thế này”. Weiss rút một tuýp son dưỡng môi từ trong túi ra.

Những chai nhựa có thể được tái chế thành vải. Ảnh: The Guardian

Nằm ở bang Rheinland-Pfalz, phía tây nam của Đức, thị trấn Neustadt an der Weinstrasse tự hào là nơi có tỷ lệ tái chế rác thải cao nhất tại Đức. Theo The Guardian, trong nhiều năm qua, thị trấn đã xây dựng và đưa vào sử dụng một hệ thống giúp tái chế khoảng 70% lượng rác thải.

Lý giải về sự thành công của thị trấn, Weiss cho biết: “Tất cả những điều này mang lại lợi ích về kinh tế và đồng thời cũng giúp nâng cao ý thức của người dân. Chúng tôi không bắt người dân trả chi phí cho số chất thải tái chế mà họ thải ra. Do vậy, càng ít chất thải cần tiêu hủy, họ càng ít phải trả tiền hơn”.

Người dân thị trấn Neustadt an der Weinstrasse đã phân loại rác từ đầu năm 1980. Đến năm 1989, họ hợp tác với các thị trấn khác trong khu vực và thành lập công ty rác thải riêng để xử lý rác hiệu quả hơn. Chi phí xử lý rác thải ngày càng giảm, thậm chí sau vài năm đưa vào hoạt động hệ thống này, họ đã thu được lợi nhuận. Số tiền sau đó được tái đầu tư về cơ sở hạ tầng.

Theo số liệu của Liên hợp quốc, mỗi năm trên Trái đất sẽ có khoảng 11 tỷ tấn chất thải rắn được tạo ra, đóng góp vào khoảng 5% tổng lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu. Tái chế rác thải không chỉ có ý nghĩa về mặt môi trường mà còn đem lại lợi ích về kinh tế. Chúng làm giảm sự phụ thuộc của con người vào việc khai thác, sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên đang dần cạn kiệt.

Với lượng hữu cơ lớn trong rác thải sinh hoạt (50-70%), đây là nguồn nguyên liệu dồi dào để sản xuất phân vi sinh, một loại phân rất tốt cho cây trồng và thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó, việc tái chế còn giúp chúng ta thu hồi các loại nguyên liệu như: Nhựa, giấy, kim loại… tránh lãng phí tài nguyên, ngăn ngừa được sự ô nhiễm.

Những lợi ích của việc tái chế rác thải đã khiến các quốc gia ngày càng có xu hướng coi rác thải là nguồn tài nguyên quý giá. Việc phân loại rác ngày càng được chú trọng, cùng với các quy trình tái chế rác được nâng cao đã và đang mang đến những nhận thức mới về rác thải.

Tại Dubai (Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất-UAE), rất nhiều công ty tái chế rác thải ăn nên làm ra nhờ có quy trình tái chế rác tiên tiến. “Rác thải của người này nhưng lại là gia tài của người khác” đang là triết lý được những công ty như Dgrade theo đuổi. Những chai lọ nhựa bị vứt bỏ được công ty thu gom, làm sạch rồi xén nhỏ để tạo ra sợi.

Từ đó, hơn 200 loại vải khác nhau đã được tạo ra, mở ra một ngành thời trang từ rác thải nhựa. Mỗi tháng, công ty thời trang rác thải nhựa Dgrade có thể tái chế 60 triệu chai nhựa thành quần áo, từ áo phông đến áo khoác, mũ lưỡi trai đến khẩu trang. Chúng được may từ các loại vải chất lượng cao làm từ chai nhựa tái chế thay thế vải polyester truyền thống.

Trong khoảng một thập kỷ qua, lượng rác và các chất thải tại Dubai đã tăng gấp 10 lần, nhưng cùng lúc đó, một nền kinh tế tuần hoàn được thúc đẩy. Nước thải có thể được làm sạch để tái sử dụng, dầu ăn đã dùng rồi cũng được xử lý trở thành xăng, dầu cho động cơ.

Công ty Neutral Fields ở Dubai là công ty tiên phong trong lĩnh vực sử dụng nhiên liệu sinh học được làm từ dầu ăn đã qua sử dụng với mục tiêu góp phần cắt giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Động cơ chạy bằng dầu tái chế từ dầu ăn tạo khí thải chỉ bằng một nửa các loại xăng, dầu thông thường. Với giá xăng, dầu hiện nay, dầu tái chế có tính cạnh tranh rất cao. Điều này góp phần giúp Neutral Fields gặt hái không ít thành công.

Có thể thấy, cùng một loại chất thải, nếu được xử lý đúng cách, chúng có thể mang lại nguồn lợi cho con người, ngược lại, nếu không được xử lý tốt, chúng sẽ khiến môi trường ngày càng ô nhiễm, đe dọa đến cuộc sống của con người và hệ sinh thái trên Trái đất. Tăng trưởng dân số khiến cho rác thải, đặc biệt là những rác thải khó phân hủy trở thành gánh nặng với hầu hết mọi xã hội. Biến rác thải thành tài nguyên vì thế không chỉ mở ra một lối đi nhiều hứa hẹn mà còn là một đường hướng không thể khác đối với sự phát triển của các xã hội trong tương lai.