Bệnh lạ gây chết người ở huyện Ba Tơ

Sau thời gian tạm lắng, từ hơn một tháng qua, bệnh tổn thương ngoài da bàn tay, bàn chân lại bùng phát trở lại. Trong tuần qua, đã có thêm năm người bệnh người Hếre ở xã Ba Điền chết và hàng chục trường hợp mắc bệnh này phải chuyển viện lên tuyến trên điều trị. Theo Chủ tịch UBND huyện Ba Tơ Lê Hàn Phong, thì tình hình bệnh viêm da lạ tại xã Ba Điền đang diễn biến rất phức tạp, đồng bào hoang mang vì căn bệnh dày sừng lòng bàn tay, bàn chân đã liên tục gây chết người nhưng chưa tìm được nguyên nhân. Hàng trăm người ở xã Ba Điền, Ba Ngạc, Ba Vinh bị bệnh viêm da lạ đã điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quảng Ngãi và Bệnh viện Phong – Da liễu Trung ương Quy Hòa (Bình Định) nhưng đến nay vẫn chưa lành bệnh. Nếu tính từ ca bệnh viêm da lạ đầu tiên vào tháng 4-2011 tại Làng Rêu, xã Ba Điền xảy ra cho đến nay thì toàn huyện Ba Tơ đã có 166 người mắc bệnh. Trong số người bị bệnh viêm da lạ đã có 19 người chết và hiện số người mắc bệnh đang tăng cao. Theo ngành y tế Quảng Ngãi, tính đến chiều 16-4-2012, đã có 166 người mắc bệnh viêm da lạ (trong đó tám trường hợp chết tại bệnh viện). Người bệnh vừa qua đời do bệnh lạ cũng chưa rõ nguyên nhân là anh Phạm Văn Đát (46 tuổi) ở thôn Làng Rêu, xã Ba Điền. Hiện, Bệnh viện Phong – Da liễu Trung ương Quy Hòa đang điều trị 39 người bệnh viêm da lạ, hiện có bốn người trong tình trạng rất nguy kịch, nhưng cũng chưa tìm được nguyên nhân và phác đồ điều trị ổn định. Các trường hợp mắc bệnh viêm bàn tay, bàn chân đều có biểu hiện lâm sàng khá giống nhau như: tổn thương da mu bàn tay, bàn chân, đầu và kẽ của các ngón tay, chân với những mảng da mầu đỏ sậm, sưng nhẹ, đau nhẹ, ít ngứa, sau từ bốn đến bảy ngày bàn tay, bàn chân có dấu hiệu nứt nẻ và dày. Một số người bệnh có tổn thương ở vùng má, hai bên cánh mũi, mặt trước, đến ngày thứ 14 bắt đầu rụng tóc. Theo kết quả phân tích của Viện Pa-xtơ Nha Trang số người bệnh nói trên nhiễm độc chưa rõ nguyên nhân và hiện vẫn chưa phát hiện ra độc chất là gì…

Trước diễn biến phức tạp của căn bệnh lạ, ngành y tế Quảng Ngãi đang phối hợp chính quyền địa phương tổ chức ra quân tổng vệ sinh môi trường, phun hóa chất trên diện rộng để phòng bệnh. Ngành đã tiến hành khám sàng lọc, cấp thuốc dự phòng và vi-ta-min tổng hợp trên quy mô toàn xã. Thạc sĩ Nguyễn Xuân Mến, Phó Giám đốc Sở Y tế Quảng Ngãi cho biết: Chúng tôi đang tăng cường giám sát phát hiện các trường hợp mắc bệnh viêm da lạ sớm nhất để đưa đến cơ sở y tế điều trị kịp thời nhằm hạn chế tử vong. Điều đáng nói là khi thăm hỏi, tìm hiểu cuộc sống, sinh hoạt tại một số hộ gia đình có người mắc bệnh, đoàn công tác phát hiện nhiều hộ gia đình cùng sử dụng chung nguồn nước sinh hoạt trong làng nhưng không mắc bệnh. Theo người dân ở đây, hiện trên đỉnh núi làng này có nhiều vỏ lon, chai giống như lon sữa chứa bên trong một thứ nước bốc ra mùi hôi tanh. Người dân địa phương nghi ngờ những vật dụng này có chứa chất độc, suốt chuỗi thời gian dài chôn sâu dưới lòng đất, chất độc phát tán và nhiễm vào mạch nước các khe suối gây nên dịch bệnh viêm da lạ (?).

Mới đây, đoàn công tác của Bộ Y tế gồm các chuyên gia đầu ngành da liễu, chăm sóc sức khỏe, vệ sinh an toàn thực phẩm, huyết học truyền máu… cũng đã về xã Ba Điền, huyện Ba Tơ để kiểm tra, khảo sát các yếu tố tác động nhằm xác định nguyên nhân gây ra căn bệnh viêm da bàn tay, bàn chân tại địa phương. Đoàn đã tiến hành lấy mẫu các bệnh phẩm, nước, đất, thực phẩm và khám bệnh, lấy mẫu máu xét nghiệm cho người dân xã Ba Điền – nơi tâm điểm của bệnh dày sừng lòng bàn tay, bàn chân và có số người chết cao nhất để sớm tìm ra nguyên nhân gây bệnh. Tính đến ngày 15-4 đã có khoảng 1.500 người dân xã Ba Điền được khám, siêu âm và hai phần ba số người trên được lấy tóc, máu để xét nghiệm. Sau ba ngày khảo sát tại xã Ba Điền, đoàn công tác nhận định bước đầu: Hơn 80% người bệnh suy đa phủ tạng, rối loạn chức năng gan dẫn đến chết. Thạc sĩ Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) nhận định: “Người dân có các triệu chứng tổn thương da và rối loạn chức năng gan có thể là do bị nhiễm một loại độc tố. Khi tiếp xúc trực tiếp, chất độc ngấm vào da, sau đó tiếp tục theo đường máu dẫn vào cơ thể gây chấn thương nội tạng, đặc biệt là gan”. Phó Cục trưởng Nguyễn Trọng Khoa cho rằng, các chuyên gia chống độc Việt Nam khuyến cáo tìm nguyên nhân nhiễm độc, trước hết phải tìm hiểu thật kỹ tiền sử, quá trình sinh hoạt, ăn uống, tiếp xúc môi trường và cuộc sống của người bệnh. Vấn đề tìm hóa chất gây độc hiện gặp nhiều khó khăn, bởi hóa chất gây độc rất đa dạng.

Bộ Y tế đã hai lần cử đoàn công tác với các chuyên gia đầu ngành vào địa phương, nơi xảy ra bệnh lạ để nghiên cứu, khảo sát và đưa người đi điều trị tại các bệnh viện chuyên ngành T.Ư nhưng hiện nay vẫn chưa tìm ra nguyên nhân. Trước tình hình bệnh lạ đang diễn biến phức tạp, UBND huyện Ba Tơ, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã có văn bản đề nghị Trung tâm nhiệt đới Việt Nga, Bộ Tư lệnh hóa học (Bộ Quốc phòng) giúp đỡ nghiên cứu sớm tìm ra nguyên nhân gây bệnh viêm da lạ. Bộ Y tế cũng sẽ đề nghị các chuyên gia đầu ngành quốc tế và Tổ chức Y tế Liên hợp quốc hỗ trợ nếu như kết quả khảo sát lần này chưa thể tìm được nguyên nhân gây bệnh…

Người dân ở các xã xuất hiện bệnh lạ mong các nhà khoa học, các bác sĩ sớm tìm ra nguyên nhân gây bệnh, cả phương pháp điều trị thích hợp để bảo vệ sức khỏe và ổn định cuộc sống người dân.