Bế mạc Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 23 và các hội nghị cấp cao liên quan

Tại các hội nghị cấp cao lần này, lãnh đạo các nước cũng trao đổi và thảo luận về nhiều vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, trong đó có vấn đề Biển Ðông; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực và Biển Ðông; giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển của LHQ năm 1982; thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Ðông (DOC), và cần sớm tiến tới Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Ðông (COC).

Kết thúc các hội nghị, lãnh đạo các nước ASEAN và đối tác đã thông qua nhiều văn kiện quan trọng như: Tuyên bố về tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau năm 2015, Tuyên bố ASEAN về doanh nghiệp trẻ và việc làm cho thanh niên, Tuyên bố ASEAN về tăng cường an sinh xã hội, Tuyên bố ASEAN về xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em, Tuyên bố ASEAN về tăng cường hợp tác quản lý thiên tai, Tuyên bố ASEAN về phòng, chống các bệnh không lây nhiễm, Tuyên bố chung kỷ niệm 10 năm đối tác chiến lược ASEAN – Trung Quốc và Tuyên bố Cấp cao Ðông Á về an ninh lương thực.

Phát biểu đảm nhận cương vị Chủ tịch ASEAN 2014, Tổng thống Mi-an-ma U Thên Xên khẳng định, sẽ phối hợp chặt chẽ với các nước để đẩy mạnh hơn nữa các mục tiêu ưu tiên của ASEAN, quan hệ của ASEAN với các đối tác, tăng cường đoàn kết và vai trò chủ đạo của ASEAN ở khu vực. Các nước nhất trí với chủ đề của ASEAN do Mi-an-ma đề xuất là “Ðoàn kết tiến tới Cộng đồng hòa bình và thịnh vượng”.

* Tiếp tục các hội nghị cấp cao ASEAN liên quan tại Bru-nây, ngày 10-10, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã tham dự Hội nghị cấp cao Ðông Á (EAS) lần thứ 8. Tại hội nghị, các nhà lãnh đạo đã trao đổi các vấn đề có tầm quan trọng chiến lược của EAS với tư cách là Diễn đàn của các nhà lãnh đạo, với ASEAN đóng vai trò chủ đạo, để bàn và quyết định về các vấn đề chiến lược, trên tất cả các lĩnh vực chính trị, an ninh và phát triển ở khu vực. Theo đó, Hội nghị cấp cao Ðông Á cần tiếp tục đẩy mạnh hợp tác nhằm bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định và an ninh ở khu vực; mở rộng liên kết và kết nối; cũng như tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực ưu tiên khác như tài chính, năng lượng, giáo dục, bệnh dịch, quản lý thiên tai và kết nối ASEAN.

Các nhà lãnh đạo hoan nghênh việc triển khai Sáng kiến Phát triển Ðông Á, thông qua Tuyên bố EAS về An ninh lương thực, tăng cường hợp tác nhằm bảo đảm hòa bình, ổn định và an ninh ở khu vực; trong đó có an ninh an toàn và tự do hàng hải ở Biển Ðông; hợp tác phòng, chống cướp biển, tìm kiếm và cứu nạn trên biển, môi trường và an ninh biển. Các nhà lãnh đạo đề cao các nguyên tắc giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển LHQ năm 1982 (UNCLOS); thực hiện nghiêm túc Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Ðông (DOC) và các thỏa thuận đã đạt được, đi đôi với việc cần thiết phải sớm có Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Ðông (COC). Hội nghị nhất trí về việc đẩy nhanh đàm phán để có thể đạt được Hiệp định Ðối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) trong năm 2015.

Phát biểu ý kiến tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nêu bật trọng tâm “Tạo dựng và thúc đẩy một cấu trúc khu vực vì hòa bình, an ninh và thịnh vượng” ở Ðông Á (Toàn văn bài phát biểu đăng số báo hôm nay).

* Trưa 10-10, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và các nhà lãnh đạo ASEAN cùng Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, Thủ tướng Nhật Bản S.A-bê, Tổng thống Hàn Quốc Pắc Cưn Hê đã tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN 3 lần thứ 16.

Lãnh đạo các nước ASEAN và ba nước đối tác Ðông – Bắc Á (Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc) hoan nghênh và đánh giá cao hiệu quả hợp tác ASEAN 3 thời gian qua. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất ổn, kim ngạch thương mại giữa ASEAN và ba nước đối tác năm 2012 vẫn tăng 5%, đạt 712 tỷ USD… Các nhà lãnh đạo khẳng định, tiếp tục đẩy mạnh ưu tiên thực hiện các chương trình hợp tác đã thỏa thuận, nhất là trong các lĩnh vực kinh tế – thương mại, đầu tư và tài chính, đồng thời triển khai Lộ trình mới về Sáng kiến thị trường trái phiếu châu Á và sáng kiến phát triển trái phiếu tài chính hạ tầng và đàm phán về Hiệp định Ðối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP). Tại hội nghị, các lãnh đạo đã quyết định đẩy mạnh hợp tác về an ninh, chính trị và ứng phó hiệu quả với các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống; trong đó có hợp tác về bảo đảm an ninh năng lượng, an ninh và an toàn lương thực, môi trường, ứng phó với thảm họa thiên nhiên, phát triển bền vững, y tế, giáo dục, phát triển nguồn nhân lực, du lịch, thông tin và truyền thông, giao lưu nhân dân… Nhân dịp này, các nhà lãnh đạo đã thông qua Kế hoạch công tác ASEAN 3 sửa đổi đến năm 2017; quyết định sớm triển khai Ðối tác ASEAN 3 về kết nối, bao gồm cả việc xem xét lập Quỹ tài chính ASEAN 3 về kết nối hạ tầng khu vực; tiếp tục mở rộng Sáng kiến Chiềng Mai. Phát biểu ý kiến tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao cam kết của ba nước đối tác Ðông – Bắc Á tiếp tục hợp tác hiệu quả với ASEAN, hỗ trợ ASEAN thực hiện các mục tiêu trọng tâm về xây dựng cộng đồng, triển khai liên kết và kết nối, cũng như ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, việc định hình cấu trúc khu vực đang mang tới cả những cơ hội và thách thức mới cho các nước. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị hai bên cần tập trung củng cố hợp tác toàn diện và hiệu quả trên cơ sở các kế hoạch và chương trình hành động đã có, đồng thời đẩy mạnh quá trình liên kết kinh tế, thuận lợi hóa thương mại và đầu tư, tạo cơ sở thiết lập Hiệp định tự do thương mại (FTA) khu vực Ðông Á trong tương lai, trong đó đẩy mạnh đàm phán Hiệp định Ðối tác kinh tế toàn diện khu vực theo đúng lộ trình vào năm 2015. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng cho rằng, các nước tiếp tục tăng cường hợp tác ổn định tài chính vĩ mô thông qua triển khai hiệu quả Thỏa thuận đa phương hóa Sáng kiến Chiềng Mai… Tăng cường hơn nữa hợp tác kết nối trong khuôn khổ ASEAN 3, đặc biệt về cơ sở hạ tầng, giao thông, giao lưu nhân dân, học thuật và thu hẹp khoảng cách phát triển…

Bên cạnh đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đề nghị các nước cùng nhau đẩy mạnh hợp tác ứng phó với các vấn đề toàn cầu như an ninh năng lượng và lương thực, phòng, chống dịch bệnh, quản lý thiên tai, biến đổi khí hậu, trong đó có việc khai thác và sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên nước… đồng thời đẩy mạnh hợp tác an ninh – chính trị nhằm tăng cường hiểu biết và tin cậy, bảo đảm hòa bình, an ninh và phát triển ở khu vực, trong đó có an ninh, an toàn hàng hải và cùng nhau ứng phó với các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống, chống tội phạm xuyên quốc gia, khủng bố, cướp biển.

* Chiều 10-10, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-mun và lãnh đạo ASEAN đã tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN – LHQ lần thứ 5. Tại hội nghị, lãnh đạo ASEAN và Tổng Thư ký LHQ đánh giá cao tiến triển tích cực gần đây trong quan hệ hai bên, nhất là việc phối hợp xử lý các thách thức khu vực và toàn cầu, thực hiện các Mục tiêu thiên niên kỷ… Các nhà lãnh đạo nhất trí cần tiếp tục triển khai Tuyên bố chung ASEAN – LHQ về Ðối tác toàn diện, đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực như an ninh an toàn hàng hải, an ninh lương thực và năng lượng, biến đổi khí hậu, thực hiện các mục tiêu thiên niên kỷ theo các tiêu chí mới của LHQ, tăng cường phối hợp xử lý các thách thức đang nổi lên cũng như tăng cường phối hợp giữa Ban Thư ký hai bên để triển khai hiệu quả các hoạt động hợp tác.

Phát biểu ý kiến tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao hợp tác giữa ASEAN và LHQ, nhấn mạnh, cần đẩy mạnh thực hiện hiệu quả các cam kết đã thỏa thuận, nhất là trong những lĩnh vực ưu tiên mà các bên cùng quan tâm. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị LHQ và các cơ quan LHQ hỗ trợ ASEAN về xây dựng Cộng đồng, tăng cường liên kết khu vực và kết nối ASEAN, thu hẹp khoảng cách phát triển cũng như hỗ trợ phát triển Tiểu vùng Mê Công, trong đó có vấn đề sử dụng hợp lý, bền vững tài nguyên nước. Bên cạnh đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đề nghị LHQ phối hợp chặt chẽ nhằm giúp đỡ các nước ASEAN hoàn thành các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ về xóa đói, giảm nghèo, phổ cập giáo dục, bình đẳng giới, chống HIV/AIDS và các bệnh dịch, bảo đảm môi trường bền vững cũng như ứng phó với các thách thức như an ninh năng lượng, phòng, chống dịch bệnh, biến đổi khí hậu… Về hòa bình và an ninh khu vực, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng kiến nghị LHQ ủng hộ mạnh mẽ các nguyên tắc của ASEAN về vấn đề Biển Ðông, như đã được khẳng định, trong Tuyên bố sáu điểm (tháng 7-2012). Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng thông báo Việt Nam sẽ sớm tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình của LHQ, trước hết là trong các lĩnh vực công binh, quân y, quan sát viên quân sự, vì hòa bình, ổn định và phát triển chung của khu vực và thế giới.

* Chiều 10-10, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Thủ tướng Ấn Ðộ Man-mô-han Xinh và các nhà lãnh đạo ASEAN đã tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN – Ấn Ðộ lần thứ 11. Tại hội nghị, các lãnh đạo hoan nghênh tiến triển đạt được trong thời gian qua, nhất là việc hai bên đã nâng quan hệ lên tầm đối tác chiến lược và ký Hiệp định thương mại dịch vụ và đầu tư (tháng 8-2013), tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực ưu tiên như thương mại, đầu tư, kết nối cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin, biến đổi khí hậu và quản lý thiên tai, giao lưu nhân dân… Hai bên khẳng định, quyết tâm phấn đấu đạt mục tiêu 100 tỷ USD về thương mại hai chiều năm 2015. Ấn Ðộ khẳng định, cam kết tiếp tục hỗ trợ ASEAN xây dựng cộng đồng, triển khai kết nối và tăng cường vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực. Các nhà lãnh đạo nhấn mạnh việc duy trì an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Ðông và ủng hộ các nguyên tắc của ASEAN về vấn đề này.

Phát biểu ý kiến tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, Việt Nam và ASEAN đánh giá cao chính sách Hướng Ðông giai đoạn mới của Ấn Ðộ, coi ASEAN là một trụ cột đặc biệt quan trọng, ủng hộ mạnh mẽ vai trò trung tâm của ASEAN. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị cần thúc đẩy sớm ký kết các Hiệp định về dịch vụ và đầu tư ASEAN – Ấn Ðộ trong năm nay, tạo bước tiến quan trọng cho việc thiết lập Khu vực mậu dịch tự do toàn diện giữa ASEAN và Ấn Ðộ, tạo điều kiện thuận lợi cho ASEAN và Ấn Ðộ cùng các đối tác khác tiến hành đàm phán Ðối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP). Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đề nghị, tăng cường kết nối giữa ASEAN và Ấn Ðộ về cả đường bộ, đường hàng không, đường biển và kỹ thuật số, làm cơ sở tăng cường hơn nữa hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, du lịch… đồng thời tăng cường hợp tác về văn hóa, du lịch, giáo dục, khoa học công nghệ, giao lưu nhân dân và giải quyết các thách thức về biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, năng lượng, quản lý thiên tai, nhất là việc khai thác và sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên nước quý giá…

Ðánh giá cao Ấn Ðộ ủng hộ và tham gia tích cực cùng Việt Nam trong việc thành lập Nhóm chuyên gia về phá gỡ bom mìn và xử lý các tàn dư chiến tranh trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM ), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hoan nghênh Ấn Ðộ ủng hộ lập trường về Biển Ðông của ASEAN, thúc đẩy thực hiện Tuyên bố sáu điểm của ASEAN về Biển Ðông, thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Ðông (DOC), và thương lượng để sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Ðông (COC).

* Cùng ngày, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã hội kiến với Tổng thống Phi-li-pin B.A-ki-nô nhằm trao đổi các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định, Việt Nam coi trọng việc phát triển quan hệ hợp tác với Phi-li-pin, đề nghị hai bên thúc đẩy hơn nữa các cơ hội giao thương nhằm đưa kim ngạch thương mại hai chiều lên một mốc mới, tăng cường hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản… Bên cạnh đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đề nghị Tổng thống Phi-li-pin quan tâm chỉ đạo, bảo đảm hoàn thành các mục tiêu của Chương trình hành động Việt Nam – Phi-li-pin 2011-2016, cũng là năm hai nước kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.

Ðánh giá cao hợp tác giữa hai nước trong thời gian qua, Tổng thống B.A-ki-nô khẳng định, sẽ chỉ đạo các cơ quan chức năng Phi-li-pin sớm phối hợp với cơ quan liên quan của Việt Nam để tiếp tục triển khai có hiệu quả Chương trình hành động giữa hai nước. Tổng thống B.A-ki-nô đã đề xuất những biện pháp tăng cường hợp tác giữa hai nước trên các lĩnh vực chính trị – ngoại giao, an ninh – quốc phòng, kinh tế – thương mại, nông – ngư nghiệp và hợp tác biển – đại dương.

* Chiều 10-10, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hội kiến Thủ tướng Ma-lai-xi-a M.Ra-dắc, trao đổi các biện pháp thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ song phương trong thời gian tới. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị hai bên triển khai một số biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước như: ký kết thỏa thuận hợp tác về bảo đảm an ninh lương thực, thúc đẩy đầu tư của Ma-lai-xi-a vào Việt Nam, tăng cường hợp tác trên lĩnh vực năng lượng và hợp tác trên biển. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đề nghị Thủ tướng Ra-dắc quan tâm chỉ đạo để người lao động Việt Nam tại Ma-lai-xi-a có được môi trường làm việc tốt…

Cảm ơn sự đón tiếp nồng hậu dành cho Quốc vương thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam vừa qua, Thủ tướng Ra-dắc khẳng định, Ma-lai-xi-a mong muốn tăng cường hợp tác với Việt Nam trên lĩnh vực thương mại, đầu tư, an ninh lương thực… Thủ tướng đề nghị Chính phủ Việt Nam tiếp tục ủng hộ các doanh nghiệp Ma-lai-xi-a đầu tư kinh doanh lâu dài tại Việt Nam.

* Sáng 10-10, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã hội kiến với Thủ tướng Ô-xtrây-li-a T.A-bót, trao đổi những biện pháp thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa quan hệ hợp tác giữa hai nước trong thời gian tới. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định, Việt Nam luôn coi trọng và mong muốn tăng cường quan hệ đối tác toàn diện đã được thiết lập giữa hai nước, mang lại lợi ích thiết thực cho sự phát triển chung của cả hai nước cũng như đóng góp vào hòa bình, ổn định, phát triển ở khu vực và thế giới. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị hai bên sớm trao đổi, đàm phán để ký Hiệp định tương trợ tư pháp, hỗ trợ các sản phẩm nông – thủy sản của Việt Nam tiếp cận hơn nữa thị trường Ô-xtrây-li-a, sớm ký kết thỏa thuận về Chương trình lao động kỳ nghỉ… Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng bày tỏ mong muốn Ô-xtrây-li-a tiếp tục ủng hộ lập trường chung của ASEAN trong vấn đề Biển Ðông, ủng hộ việc giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, Công ước LHQ về Luật Biển.

Thủ tướng A-bót đánh giá cao hợp tác hữu nghị giữa hai nước trong thời gian qua, nhấn mạnh rằng, mối quan hệ này đã mang lại lợi ích thiết thực cho cả hai bên; khẳng định mong muốn thúc đẩy quan hệ Ðối tác toàn diện với Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực an ninh – quốc phòng, kinh tế, viện trợ phát triển, giáo dục đào tạo, ứng dụng khoa học công nghệ vào quản lý môi trường, chế biến và công nghệ sau thu hoạch… Thủ tướng A-bót đề nghị hai bên tiếp tục phối hợp chặt chẽ trên các diễn đàn quốc tế, trong đó có hợp tác về an ninh biển, xây dựng lòng tin, ngăn ngừa xung đột, hỗ trợ nhân đạo.

* Bên lề Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã tiếp Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Giôn Ke-ri.

Bày tỏ vui mừng trước mối quan hệ hợp tác giữa hai nước đang phát triển tích cực, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao việc Bộ trưởng Ngoại giao Ke-ri cùng Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh vừa ký tắt Hiệp định hợp tác về sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình. Ðây là một tiến triển tích cực, là bước đi quan trọng trong việc tạo cơ sở pháp lý cho việc Việt Nam tiếp cận công nghệ cao của Hoa Kỳ về năng lượng hạt nhân và thúc đẩy hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân dân sự trong tương lai.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hoan nghênh các kết quả đạt được trong đàm phán Hiệp định Ðối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), trong đó có việc tái khẳng định, quyết tâm kết thúc đàm phán trong năm 2013 để có được một hiệp định có chất lượng cao, cân bằng lợi ích và có tính đến sự đa dạng về trình độ phát triển của các nước thành viên.

Vui mừng về việc hai nước đã ký tắt Hiệp định hợp tác về sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình, Bộ trưởng Ngoại giao G.Ke-ri cho rằng, Hiệp định được triển khai sẽ góp phần thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác kinh tế giữa Hoa Kỳ và Việt Nam. Bộ trưởng Ngoại giao G.Ke-ri khẳng định, Chính phủ Hoa Kỳ coi trọng thúc đẩy hợp tác với Việt Nam, nhất là trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư… đồng thời triển khai nhanh việc đàm phán Hiệp định Ðối tác xuyên Thái Bình Dương cũng như các thỏa thuận hợp tác giữa hai nước. Tại cuộc gặp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Bộ trưởng Ngoại giao G.Ke-ri đã trao đổi thẳng thắn trên tinh thần xây dựng về một số vấn đề hai bên cùng quan tâm, trong đó có vấn đề bảo đảm quyền con người, tự do thông tin.

Trước đó, Bộ trưởng Ngoại giao G.Ke-ri và Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã ký tắt Hiệp định hợp tác về sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình.

* Chiều tối cùng ngày, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam kết thúc tốt đẹp chuyến tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 23 và các hội nghị cấp cao liên quan tại Bru-nây.