Bất cập trong quản lý xây dựng ở TP Vũng Tàu

Doanh nghiệp chậm triển khai dự án, chính quyền gánh hậu quả

Tại phường 10, 11, 12, trên các tuyến đường Bắc Sơn, Đô Lương, các hẻm nhỏ trên đường 30-4, chúng tôi không khỏi giật mình trước tốc độ xây dựng của những căn nhà không phép. Trên chiều dài của tuyến đường Đô Lương, cát sỏi và vật liệu xây dựng nằm ngổn ngang, đất đá, khói bụi mù mịt. Xe tải chở vật liệu xây dựng, vật liệu san lấp chạy rầm rầm, tạo ra những 'ổ trâu, ổ voi' trên khắp tuyến. Qua tìm hiểu, được biết, phần lớn các trường hợp vi phạm đều xây dựng trên đất nông nghiệp, nằm trong vùng bị quy hoạch hoặc có dự án được duyệt. Điển hình như tại dự án tái định cư 58 ha ở phường 10, TP Vũng Tàu, bất chấp nỗ lực ngăn chặn của chính quyền địa phương, người dân vẫn đua nhau xây dựng nhà trái phép. Trao đổi ý kiến với chúng tôi, một cán bộ quản lý trật tự đô thị phường cho biết, tình trạng xây dựng trái phép, không phép trên địa bàn phường diễn biến phức tạp, tập trung tại khu vực dự án tái định cư 58 ha. Tính đến nay, chính quyền địa phương đã phát hiện hàng chục trường hợp vi phạm về quản lý xây dựng tại khu vực này. Được biết, việc chậm triển khai thực hiện dự án tái định cư ở khu vực 58 ha đã được quy hoạch là nguyên nhân chính dẫn đến nhiều người dân xây dựng nhà trái phép. Tương tự, trên địa bàn các phường Thắng Nhất, 11, 12, TP Vũng Tàu cũng có hàng chục dự án lớn nhỏ đã được phê duyệt. Tuy nhiên, tiến độ thực hiện của các dự án này rất chậm, nhiều dự án chậm cả gần chục năm nay, đã tạo điều kiện cho người dân quanh vùng lấn chiếm, sang nhượng và xây dựng các công trình trái phép.

Theo lãnh đạo phường 10, để triển khai thực hiện dự án tái định cư 58 ha, tháng 10-2004, UBND tỉnh ra quyết định thu hồi hơn 573 nghìn m2 đất tại khu Chí Linh, phường 10, TP Vũng Tàu, giao toàn bộ diện tích trên cho một đơn vị để thực hiện việc thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng, trực tiếp quản lý quỹ đất đã thu hồi và lập dự án đầu tư xây dựng khu tái định cư. Từ đó đến nay, dự án này vẫn loay hoay với công tác bồi thường giải tỏa, chưa biết đến bao giờ mới xong. Đây là dự án có diện tích đất thu hồi lớn, nằm ở khu vực đông dân cư sinh sống, do đó dự án kéo dài đã gây ảnh hưởng đến đời sống của người dân và công tác quản lý đô thị của chính quyền địa phương. Trước đây, tại khu vực quy hoạch làm dự án tái định cư 58 ha chỉ có khoảng 700 hộ dân, đến nay đã tăng lên hơn 2.000 hộ. Mặc dù đã quy định người dân không được phép chuyển nhượng, mua bán đất, cũng không được xây dựng nhà kiên cố ở những khu vực đã có quy hoạch, nhưng do nhu cầu về nhà ở nên nhiều người dân vẫn làm ngơ. Phó Chủ tịch UBND phường 12 Huỳnh Tấn Dũng cho biết, phần lớn các công trình xây dựng không phép, trái phép trên địa bàn phường là nhà cấp bốn, phục vụ nhu cầu ở của một bộ phận người lao động nghèo, chưa có nơi trú ngụ. Ngay khi phát hiện các trường hợp xây dựng trái phép, chính quyền địa phương đã triển khai lực lượng kiểm tra, xử lý, nhưng do lực lượng chuyên trách trên địa bàn mỏng, cho nên khó xử lý dứt điểm.

Giơ cao… đánh khẽ

Phải thừa nhận rằng việc xử lý không dứt điểm các trường hợp vi phạm là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng xây dựng trái phép, không phép trên địa bàn TP Vũng Tàu diễn biến ngày càng phức tạp. Trong số hàng nghìn trường hợp vi phạm của năm 2009 và 2010, các công trình bị lập biên bản, cưỡng chế tháo dỡ chiếm tỷ lệ khá khiêm tốn. Theo cán bộ Phòng Quản lý đô thị TP Vũng Tàu, trong điều kiện cán bộ quản lý trật tự đô thị ở các phường còn mỏng (chỉ có từ 1 đến 2 người) thì giải pháp hữu hiệu là thành lập Đội cưỡng chế tháo dỡ nhanh. Khi công trình xây dựng trái phép được ngăn chặn ngay từ đầu thì những thiệt hại về tài sản của người dân sẽ không lớn, giảm sự chống đối chính quyền. Một số cán bộ làm công tác quản lý trật tự xây dựng cho biết, nếu không có cơ chế mà cứ thực hiện như hiện nay thì việc hạn chế tình trạng xây dựng trái phép, không phép không thể đạt được kết quả khả quan. Một căn nhà cấp 4 chỉ xây dựng trong vòng từ ba đến năm ngày, trong khi thời gian cưỡng chế tháo dỡ một công trình mất ít nhất một tháng để phối hợp, tập trung các lực lượng liên quan.

Thực tế đặt ra là, trong quá trình xử lý các trường hợp vi phạm, một số cơ quan chức năng của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã cố tình giơ cao, đánh khẽ, ưu ái, phớt lờ các sai phạm, khiến công tác đấu tranh, tuyên truyền và xử lý các vi phạm trong xây dựng kém hiệu quả. Điển hình tại dự án xây dựng công trình Metro Vũng Tàu trên đường 51B, phường 11 do Công ty TNHH Metro Cash & Carry Việt Nam làm chủ đầu tư. Đây là công trình xây dựng lớn, với tổng diện tích gần 10 nghìn m2, nhưng khi chưa hoàn tất các thủ tục về đất đai, chủ đầu tư đã khởi công xây dựng. Ngày 25-10, Thanh tra Sở Xây dựng Bà Rịa – Vũng Tàu tiến hành lập biên bản, ra quyết định đình chỉ thi công với lý do công trình xây dựng không phép. Những sai phạm tại công trình Metro Vũng Tàu tưởng sẽ được xử lý nghiêm nhưng chỉ ít ngày sau đó (ngày 4-11), Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu Hồ Văn Niên lại 'vô tư' ký Công văn số 7554/UBND-VP 'cho phép Công ty TNHH Metro Cash & Carry Việt Nam được tiếp tục triển khai thi công xây dựng công trình trong khi chờ hoàn tất thủ tục đất đai'. Đồng thời triển khai cấp giấy phép xây dựng 'tạm' cho Công ty TNHH Metro Cash & Carry Việt Nam. Trong khi tình trạng xây dựng không phép trên địa bàn TP Vũng Tàu vẫn đang diễn biến phức tạp, việc xử lý nửa vời những sai phạm của công ty này đã tạo dư luận xấu, làm cho công tác xử lý, tuyên truyền, vận động người dân chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật trong lĩnh vực xây dựng trở nên hết sức khó khăn.

Thiết nghĩ, ngoài việc rà soát các quy hoạch không phù hợp, không khả thi cần sớm điều chỉnh quy hoạch, đáp ứng yêu cầu thực tế của địa phương, đồng thời tăng cường xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, đây sẽ là giải pháp hữu hiệu nhằm ngăn chặn tình trạng xây dựng trái phép, không phép đang diễn ra tràn lan trên địa bàn TP Vũng Tàu.