Bảo quản an toàn thực phẩm cho người dân vùng bão, lũ

Trong số hàng cứu trợ người dân vùng bão, lũ có nhiều loại thực phẩm do các nhóm hay hộ gia đình tự chế biến. Đây là hoạt động nhân văn và rất đáng trân trọng, thể hiện sự đồng cảm, chia sẻ khó khăn với người dân vùng bão, lũ. Tuy nhiên, việc vận chuyển thực phẩm không đơn giản, mất nhiều thời gian di chuyển, cung đường khó khăn, do vậy, cần phải bảo quản thực phẩm đúng cách để khi tới tay người dân vùng bão, lũ bảo đảm an toàn cho việc sử dụng.

Theo khuyến cáo của Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), việc tự chế biến, đóng gói thực phẩm và hút chân không có thể giúp kéo dài thêm thời gian bảo quản, nhưng nếu không làm đúng cách có thể dẫn đến nguy cơ ô nhiễm thực phẩm, đặc biệt là ô nhiễm vi khuẩn yếm khí (vi khuẩn sinh trưởng trong môi trường thiếu không khí), sinh độc tố gây ngộ độc cho người sử dụng.

Một trong các vi khuẩn yếm khí thường gây ngộ độc trong các loại thực phẩm đồ hộp, thực phẩm bao gói hút chân không là vi khuẩn Clostridium botulinum - kỵ khí tuyệt đối, sinh bào tử (dạng tồn tại của vi khuẩn trong môi trường bất lợi). Độc tố của vi khuẩn Clostridium botulinum chỉ sinh ra trong môi trường kỵ khí, có độc lực rất mạnh và ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe con người, thậm chí có thể gây tử vong chỉ với liều lượng rất nhỏ.

Để bảo đảm an toàn thực phẩm hỗ trợ người dân vùng bị thiên tai, bão, lũ, Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo cần ưu tiên quyên góp, ủng hộ lương thực, thực phẩm bao gói sẵn, có hạn sử dụng, bảo quản dài ngày, như: Lương khô, các loại thực phẩm đóng hộp, bao gói kín (thịt, cá, rau, củ, quả đóng hộp, mì ăn liền, xúc xích tiệt trùng, nước uống đóng chai, đóng bình...) của các cơ sở chế biến được cơ quan có thẩm quyền chứng nhận bảo đảm an toàn thực phẩm, có ghi nhãn và hạn sử dụng đầy đủ theo quy định. Ngoài ra, các tổ chức, cá nhân nên ủng hộ vitamin, men tiêu hóa hỗ trợ sức khỏe cho trẻ em, người già trong vùng bão, lũ.

Đối với thực phẩm tự chế biến, bao gói hút chân không dùng để hỗ trợ người dân vùng bão, lũ, cần lưu ý lựa chọn các loại phù hợp, như: Thịt khô, cá khô, bỏng ngô, bỏng gạo, các loại bánh có lá bọc được chế biến, đun kỹ (nhiều giờ) như bánh chưng, bánh tét. Tuy nhiên, đối với các loại bánh có lá bọc, lưu ý sau khi vớt bánh cần để ở nơi sạch sẽ, ép ráo nước, để nguội trước khi đóng gói hút chân không. Khi đóng gói và hút chân không nên để mảnh giấy ghi ngày sản xuất bên trong màng gói để người vận chuyển và người sử dụng biết, bố trí thời gian cấp phát, sử dụng phù hợp. Nên hỗ trợ những loại thực phẩm tự chế biến, bao gói hút chân không cho những khu vực mà thời gian vận chuyển ngắn.

Người sử dụng thực phẩm cứu trợ cần kiểm tra bao gói thực phẩm được cấp phát, cứu trợ trước khi ăn. Tuyệt đối không sử dụng thực phẩm đã hết hạn sử dụng, thực phẩm đóng hộp bị phồng, bẹp, biến dạng, hoen gỉ, không còn nguyên vẹn hoặc có mùi vị, màu sắc thay đổi khác thường. Thực phẩm đóng hộp không phồng, nhưng khi mở ra nghe tiếng "xì" tức là có không khí ở trong, hơi “nặng mùi” thì cũng không nên sử dụng để đề phòng đã bị nhiễm vi khuẩn kỵ khí, đặc biệt là độc tố botulinum. Đối với các loại thực phẩm mà người dân tự chế biến, như bánh chưng, bánh giầy, bánh tét..., trước khi sử dụng cần quan sát kỹ, nếu phía trong màng bọc có các bóng khí, màng bọc căng phồng hoặc khi mở màng bọc ra thực phẩm bị nhớt, mốc, có mùi vị khác thường... thì tuyệt đối không sử dụng.