Bảo đảm hiệu quả, công bằng trong tiếp cận điều kiện giáo dục

Trong bối cảnh việc dạy và học bằng hình thức trực tuyến đã trở thành một giải pháp tất yếu, tối ưu trước tác động của đại dịch Covid-19, nhiều đại biểu Quốc hội nhấn mạnh cần phải có chính sách bảo đảm hiệu quả, công bằng trong tiếp cận các điều kiện giáo dục, học tập giữa học sinh các vùng miền.

Mới đây, Quốc hội đã tiến hành thảo luận tại hội trường về kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm 2021 và dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm 2022, trong đó các nội dung liên quan đến việc dạy và học trực tuyến thu hút sự quan tâm của nhiều đại biểu.

Đa số đại biểu Quốc hội đều cho rằng, việc dạy và học bằng hình thức trực tuyến là một giải pháp kịp thời và cần thiết trong thời điểm hiện nay, nhằm bảo đảm cung cấp kiến thức, sự an toàn cho người học. Tuy nhiên vẫn còn một số em học sinh rất khó khăn trong điều kiện tiếp cận việc học trực tuyến do nhiều nguyên nhân khác nhau, điều này gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục.

Cần hỗ trợ phương tiện dạy và học trực tuyến cho những vùng, đối tượng khó khăn

Theo đại biểu Trần Thị Thu Phước (Kon Tum), báo cáo của Chính phủ đã đề cập một số hoạt động an sinh xã hội, trong đó có chương trình vận động “Sóng và máy tính cho em”. Tuy nhiên, chưa có thống kê số lượng đối tượng trẻ em thực sự cần hỗ trợ và số lượng trẻ em đã nhận hỗ trợ để có thể xác định hành động, giải pháp kế tiếp.

Trong một báo cáo về tình hình người lao động do Ban nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân và Báo điện tử VnExpress thực hiện khảo sát nhanh hồi tháng 8/2021 trên 69 nghìn người lao động thì chi phí cho con cái học trực tuyến trong bối cảnh đại dịch là chi phí phát sinh lớn nhất của họ.

“Thực tiễn ở địa phương tôi, rất nhiều gia đình người đồng bào dân tộc thiểu số gặp khó khăn và không thể trang trải số tiền hơn 3 triệu đồng để mua điện thoại thông minh hoặc tầm 10 triệu đồng cho một máy tính”, đại biểu Phước cho biết, đồng thời đề nghị Chính phủ và Bộ Giáo dục và Đào tạo xem xét bổ sung làm rõ nội dung này trong báo cáo và có những định hướng và giải pháp cụ thể hơn trong thời gian tới.

Đồng tình với quan điểm trên, đại biểu Dương Tấn Quân (Bà Rịa – Vũng Tàu) cho rằng hiệu quả dạy và học trực tuyến còn hạn chế, nhất là bậc tiểu học ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Nhiều hộ gia đình học sinh, sinh viên nghèo không có điều kiện trang bị điện thoại thông minh, máy tính kết nối mạng để học tập trực tuyến.

Đại biểu đề nghị Chính phủ cần tiếp tục quan tâm và có những chính sách hỗ trợ về trang thiết bị dạy học, cơ sở vật chất cho các học sinh, thầy cô giáo để bảo đảm việc học được hiệu quả, an toàn, nhất là các hộ nghèo, hộ cận nghèo, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi để họ không bị bỏ lại sau lưng.

Đánh giá, nâng cao chất lượng dạy và học trực tuyến

Sự cần thiết của dạy và học trực tuyến trong bối cảnh đại dịch Covid-19 là điều không cần phải bàn cãi, tuy nhiên một số đại biểu bày tỏ quan ngại chất lượng của công tác này chưa được bảo đảm do nhiều yếu tố khách quan như chất lượng của đường truyền không ổn định, một bộ phận thầy, cô giáo, đặc biệt là những giáo viên lớn tuổi gặp khó khăn trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. Bên cạnh đó, chất lượng dạy và học trực tuyến bị ảnh hưởng một phần bởi thiết bị sử dụng dạy học còn hạn chế cả về số lượng lẫn chất lượng. Việc quản lý học sinh trong quá trình học tập chưa thật hiệu quả.

Để cải thiện vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thị Hà (Bắc Ninh) đề xuất Chính phủ giao các Bộ hữu quan có kế hoạch nâng cấp đường truyền để bảo đảm chất lượng băng thông luôn ổn định; mở rộng nhiều đối tượng được tiếp cận với chương trình “Sóng và máy tính cho em”; nghiên cứu các hình thức thu hút doanh nghiệp thực sự tham gia vào chương trình để sớm đạt được mục tiêu không học sinh nào bị bỏ lại phía sau.

Đồng thời, nghiên cứu xây dựng các phần mềm quản lý việc dạy, học và tổ chức dạy học trực tuyến phù hợp, hiệu quả, tiên tiến và thân thiện với người dùng. Tăng cường tập huấn việc sử dụng công nghệ thông tin nói chung và việc sử dụng các phần mềm dạy học hữu ích nói riêng cho giáo viên và học sinh để nâng cao chất lượng dạy và học trực tuyến ngay cả khi không có dịch xảy ra.

Một số đại biểu đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo khẩn trương đánh giá hiệu quả học tập trực tuyến của học sinh, sinh viên thời gian qua, xác định những vướng mắc, bất cập và có những giải pháp để giải quyết, phát huy tốt ưu điểm của hình thức giáo dục đào tạo trực tuyến trong thời gian tới.

Để nâng cao chất lượng công tác này, đại biểu Dương Tấn Quân (Bà Rịa – Vũng Tàu) nhấn mạnh cần phát triển các nguồn học liệu điện tử phong phú, hợp lý, dễ sử dụng; bổ sung bài giảng, xây dựng kho học liệu điện tử kết nối với hệ tri thức Việt, số hóa chia sẻ chung cho cả nước.

Ngoài ra, các Bộ, ngành liên quan cần phối hợp để quy định thống nhất về thời lượng tiết học trực tuyến cho từng cấp học để bảo đảm sức khỏe cho học sinh; xây dựng hệ thống cách thức kiểm tra, đánh giá học sinh, hệ thống đề thi, bài kiểm tra, ngân hàng câu hỏi; cũng như chuẩn bị tốt các điều kiện để thực hiện kiểm tra, đánh giá trực tuyến theo quy định, bảo đảm chất lượng chính xác, hiệu quả, công bằng, khách quan, trung thực, đánh giá đúng năng lực của học sinh, sinh viên, phù hợp với tình hình dịch bệnh.