Bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm trong dịp Tết Nguyên đán

Phóng viên (PV): Còn hơn một tháng nữa là đến Tết Nguyên đán Nhâm Thìn, nhu cầu về các loại thực phẩm của người dân tăng cao. Đây cũng là điều kiện thuận lợi cho hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc được đưa ra thị trường. Xin đồng chí cho biết, Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan phối hợp như thế nào để đối phó với tình trạng này?

GS, TS Nguyễn Công Khẩn (GS, TS NCK):Qua theo dõi nhiều năm, mỗi khi Tết Nguyên đán đến, lượng hàng hóa lưu thông, tiêu thụ và nhu cầu cung cấp tăng mạnh, ước tính tăng khoảng từ 20 đến 30%. Kiểm soát ATTP là kiểm soát cả một chuỗi từ sản xuất, kinh doanh đến người tiêu dùng trực tiếp trong những ngày Tết. Chính vì số lượng tăng lên, tiêu dùng tăng lên thì việc kiểm soát chuỗi từ khâu cung cấp cho đến khâu tiêu dùng càng gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó tình trạng gian lận thương mại, buôn lậu diễn biến hết sức phức tạp ở khu vực biên giới tại các cửa khẩu.

Để giải quyết những vấn đề trên, Ban chỉ đạo liên ngành trung ương về VSATTP tổ chức mười đoàn thanh tra đến thanh tra, kiểm tra ở 21 tỉnh, thành phố trong thời gian tới. Đồng thời, Bộ trưởng Y tế ban hành Chỉ thị về việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành Chỉ thị về tăng cường công tác kiểm soát thực phẩm đầu vào, cũng như vấn đề sản xuất trong nông nghiệp. Ngoài việc thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch, việc thanh tra đột xuất sẽ được tăng cường hơn nữa và Bộ Y tế cũng đã đề nghị chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm các quy định về VSATTP.

PV: Ngày Tết nhóm hàng tươi sống (gồm thịt, cá, rau, củ, quả…) được sử dụng thường xuyên và tăng cao. Vậy việc giám sát chất lượng tại các cơ sở chế biến, giết mổ nhỏ, lẻ được tiến hành như thế nào?

GS, TS NCK:Với các cơ sở giết mổ nhỏ, lẻ, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chỉ đạo ngành thú y phối hợp ngành y tế kiểm tra tại các địa phương, tăng cường kiểm tra, giám sát, cũng như yêu cầu chủ tịch các quận, huyện chỉ đạo trực tiếp chuyên đề này. Với các cơ sở giết mổ nhỏ, lẻ, lực lượng thú y sẽ tiến hành kiểm tra thường xuyên trong dịp Tết Nguyên đán, nhằm phòng, chống dịch bệnh, cũng như bảo đảm việc cung cấp các thực phẩm tươi sống cho thành phố và các khu vực tập trung đông dân cư. Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã đề nghị Bộ Công an phối hợp trong việc kiểm soát các thực phẩm đông lạnh, nhất là những thực phẩm vận chuyển qua biên giới không để trà trộn vào với giết mổ tại chỗ.

Đối với việc thanh tra, kiểm tra các cơ sở chế biến, giết mổ nhỏ, lẻ, sẽ có nhiều cuộc kiểm tra của các địa phương trên toàn quốc, bởi mỗi địa phương đều lập các đoàn kiểm tra đến tận các cơ sở sản xuất, theo chuỗi cung cấp thực phẩm. Đồng thời với việc phát hiện là xử phạt vi phạm ngay tại chỗ, các cơ sở vi phạm sẽ bị công bố công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng.

PV: Thị trường tiêu dùng ở nông thôn rất lớn, nhưng vấn đề ATVSTP vẫn khó kiểm soát. Vậy ngành y tế đã có những biện pháp gì để quản lý khu vực này?

GS, TS NCK:Quản lý những hộ sản xuất và kinh doanh nhỏ, lẻ là một thách thức lớn chứ không chỉ riêng dịp Tết. Hiện nay, nước ta có hơn chín triệu hộ nông dân sản xuất và cung cấp lương thực, thực phẩm cho nhu cầu cả nước. Để giải quyết vấn đề này, Bộ Y tế phối hợp Bộ Công thương tổ chức kiểm soát các chợ đầu mối lớn cung cấp thực phẩm và thí điểm truy xuất nguồn gốc đối với những chợ đó (TP Hồ Chí Minh đã bắt đầu thực hiện ở các chợ ngoại thành). Tuy nhiên đối với các chợ nhỏ, lẻ ở nông thôn, Cục yêu cầu các đơn vị kiểm soát an toàn thực phẩm của hai đơn vị chính là: Quản lý chất lượng nông – lâm, thủy hải sản và Chi cục ATVSTP, vì họ có hệ thống tới tuyến huyện.

Ngoài ra, Bộ Y tế yêu cầu chủ tịch UBND các quận, huyện, nhất là cấp chính quyền xã, phường kiểm soát chặt chẽ việc giết mổ, các loại thực phẩm bày bán tại các chợ ở nông thôn. Năm nay sẽ tập trung giám sát các mặt hàng từ thành thị về nông thôn. Những mặt hàng này thường là những mặt hàng giá rẻ, khuyến mại, đánh vào tâm lý người tiêu dùng ở nông thôn để tiêu thụ. Các Chi cục ATVSTP cần phối hợp các cơ quan chức năng theo dõi, giám sát, cũng như phải kiểm tra mẫu một cách ngẫu nhiên để kiểm soát chất lượng các mặt hàng bày bán trên thị trường này, nhằm tránh hàng giả, hàng kém chất lượng, không bảo đảm an toàn cho bà con ở nông thôn.

PV: Để người dân có bữa cơm an toàn trong ngày Tết, ông có những khuyến cáo gì?

GS, TS NCK:Trước hết người dân phải hiểu rằng, ăn uống điều độ trong ngày Tết phải là số một. Bởi vì vấn đề sức khỏe liên quan rất nhiều đến vấn đề ăn uống, nếu chúng ta uống rượu, bia có thể dẫn đến tình trạng lạm dụng bia, rượu rất dễ dẫn đến tai nạn giao thông. Người dân cần giữ gìn vệ sinh để trách ngộ độc thực phẩm trong ngày Tết. Việc giữ vệ sinh phải được thể hiện từ khâu chọn cho đến chế biến và sử dụng thực phẩm phải theo đúng những hướng dẫn của các cơ quan chuyên môn. Và mỗi người dân phải trở thành một tuyên truyền viên cho gia đình và cộng đồng, cũng như xây dựng cho mình một văn hóa về ăn uống trong vấn đề về an toàn thực phẩm để có những ngày Tết thật sự vui, hạnh phúc và trọn vẹn.

PV: Xin cảm ơn đồng chí Cục trưởng.