Bà Tần - Người có tâm huyết lưu giữ và phát triển văn nghệ dân gian

LSO-Bà Lưu Thị Tần sinh năm 1949 tại thôn Còn Quyền, xã Thạch Đạn, huyện Cao Lộc. Sinh ra và lớn lên trong một gia đình nông dân, bà Tần vốn yêu thích các làn điệu dân ca mang âm hưởng dân tộc Nùng. Trong gần thập kỷ qua, bà Tần đã sưu tầm, kế thừa và phát triển kho tàng văn hoá, văn nghệ dân gian của dân tộc Tày, Nùng vùng quê Cao Lộc.

Bà Tần vốn yêu văn nghệ từ lúc còn tuổi thanh xuân. Khi bước vào tuổi trung niên, bà đi theo những người “hành nghề” làm then; thế rồi không biết cái “máu“ yêu thích văn nghệ hát then nó ngấm vào bà từ lúc nào cũng không biết. Trong gần 10 năm gần đây, bà đã sáng tác trên 100 tác phẩm văn hoá dân gian mang âm hưởng các làn điệu dân tộc. Thấy bà có nhiều tác phẩm hay, cổ động cho phong trào xây dựng quê hương, xây dựng con người mới, năm 2008, Trung tâm Văn hoá- Thông tin tỉnh đã tập hợp các bài sáng tác của bà, tiến hành biên soạn in xuất bản vào năm 2010. Tên cuốn sách “Sli sình làng”, cuốn sách gồm 36 bài sli, bài lượn, theo giai điệu sli sình làng, giai điệu Lương Sơn Bá – Chúc Anh Đài. Cuốn sách song ngữ “Sli sình làng được nhà thơ Mã Thế Vinh, hội viên Hội Văn nghệ Dân gian, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh cộng tác dịch bằng tiếng phổ thông. Cuốn sách phát hành đã nhận được sự đón nhận nồng nhiệt của các tác giả yêu mến giai điệu sli sình làng.

Bà Tần cho biết: Từ năm 2004 đến nay, bà tập trung sưu tầm sáng tác các giai điệu lời bài hát then cổ, sli Nùng Cháo và lượn phong slư để các thế hệ trẻ học hát, giữ gìn nét đẹp văn hoá. Riêng trong 9 tháng đầu năm 2013, bà đã sáng tác được 13 bài then, 13 bài lượn phong slư và 16 bài sli sình làng. Mỗi khi bà được mời tham dự một sự kiện nào đó, trước lúc đi khoảng 2 giờ, bà đã sáng tác được một bài lượn hoặc bài sli sình làng để biểu diễn trước sự kiện. Cùng với việc sáng tác, bà Tần còn quan tâm đến công tác truyền dạy các làn điệu dân ca cho các thế hệ trẻ. Trong 5 năm trở lại đây, bà đã dạy hát then, dạy hát sli sình làng cho trên 10 học viên. Do có tài sáng tác mới cổ động kịp thời các chủ trương của Đảng, phù hợp các ngày lễ bà được nhiều địa phương mời tham dự và biểu diễn các sự kiện của địa phương và của tỉnh. Ngoài tài sáng tác, bà còn có tài đánh đàn tính, có giọng hát dân ca truyền cảm thu hút sự chú ý của người nghe. Từ năm 2007 trở lại đây, bà Tần tham dự trên 10 cuộc biểu diễn, cuộc thi, liên hoan tiếng hát dân ca do các cấp và Trung tâm Văn hoá- Thông tin tỉnh tổ chức; tham gia ghi hình, ghi âm hát sli, hát then do VTV6 Đài Truyền hình Việt Nam thực hiện.

Với những đóng góp trong việc sưu tầm và phát triển các giá trị văn hoá phi vật thể, bà Lưu Thị Tần đang cùng với các cơ quan trong khối văn hoá thực hiện nhiệm vụ bảo tồn, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hoá tiên tiến mang đậm bản sắc dân tộc, theo tinh thần Nghị quyết Trung ương V (khoá VIII). Thành tích của bà Lưu Thị Tần được các cấp chính quyền trong tỉnh và ngành Văn hoá-Thể thao và Du lịch tặng nhiều giấy khen. Hiện nay, bà Tần đang được các cơ quan chức năng làm thủ tục đề nghị Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam tặng thưởng kỷ niệm chương và công nhận là nghệ nhân dân gian.